Bản người Thái bảo vệ rừng xanh bằng hương ước

Cộng đồng bản chung tay bảo vệ rừng

Theo chân cán bộ kiểm lâm địa bàn và tổ tuần tra, bảo vệ rừng bản Ngoại xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La men theo những con dốc, chênh vênh bên sườn núi, rồi băng qua nhiều cánh rừng rậm rạp, sau hơn 1h đồng hồ, chúng tôi có mặt tại khu rừng đang được bảo vệ nghiêm ngặt của xã Chiềng Cọ.

80 hộ gia đình ở bản Ngoại được giao quản lý, bảo vệ hơn 150ha rừng, có rất nhiều cây gỗ quý có đường kính lên đến gần 1m. Suốt 10 năm qua, diện tích rừng của bản được bảo vệ toàn vẹn, người dân cũng không phá rừng làm nương và cũng không có cháy rừng xảy ra.

Ông Tòng Văn Thanh, Trưởng Bản Ngoại, xã Chiềng Cọ, TP. Sơn La, tỉnh Sơn La chia sẻ: Nhiều năm trước, lợi dụng sự buông lỏng trong công tác quản lý, một diện tích rừng tự nhiên đã bị lâm tặc tàn phá. Cùng với đó, việc người dân phát nương, làm rẫy dốc cũng tác động không nhỏ đến diện tích rừng tự nhiên ở địa bàn xã. Thế nhưng vào thời điểm đó, diện tích rừng do nhân dân Ngoại quản lý vẫn luôn được bảo vệ nghiêm ngặt, phát triển tốt.

Đồng lòng, quyết tâm giữ rừng, bản Ngoại đã họp bàn và thống nhất xây dựng hương ước, quy ước bảo vệ và phát triển rừng. Trong hương ước, quy ước quy định cụ thể trách nhiệm của từng thành viên tổ bảo vệ rừng của bản; trách nhiệm tham gia tuần tra, bảo vệ, tham gia phòng cháy, chữa cháy rừng; quy định các hành vi cấm chăn thả gia súc trong rừng, làm nương, chặt cây, đốt nương, đến các quy định về việc xử phạt các hành vi phá rừng.

"Hương ước bản đạt ra là, Khi có cháy rừng thì cả bản đều phải tham gia chữa cháy; nghiêm cấm hành vi chặt phá rừng, nếu ai vi phạm đều bị xử phạt nghiêm theo quy định của bản, xã, nếu vi phạm lớn thì báo cáo xã, kiểm lâm địa bàn để xử lý theo quy định của pháp luật" ông Thành nói

Trao đổi với phóng viên, bà Lường Thị Thanh Nga, phó Hạt Kiểm lâm thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La cho biết: Chiềng Cọ có hơn 1.500ha rừng với nhiều loại gỗ quý mọc rải rác trên các cánh rừng của 9/9 bản của xã. Tuy nhiên, địa giới hành chính của bản lại giáp ranh với xã Muổi Nọi của huyện Thuận Châu, xã Mường Chanh của huyện Mai Sơn nên tình trạng người dân địa bàn lân cận sang tìm cách khai thác trộm. Cùng với đó tình trạng người dân vén rừng làm nương vẫn còn diễn ra, thế nhưng đã được ngăn chặn kịp thời.

Hương ước bản cùng kiểm lâm bảo vệ rừng

Bên cạnh việc Hạt Kiểm lâm huyện thường xuyên cử cán bộ xuống tận bản tuyên truyền Luật Lâm nghiệp, hướng dẫn công tác bảo vệ, PCCCR, bà con dân bản cũng tự nâng cao ý thức bảo vệ rừng bằng cách lồng ghép nội dung bảo vệ rừng trong tất cả các cuộc họp của bản, các đoàn thể. Bản đã xây dựng hương ước, nếu phát hiện người dân nào vi phạm việc bảo vệ rừng thì sẽ bị phạt tiền. Việc xử phạt hành chính kết hợp với việc xử phạt theo hương ước, quy ước của bản rất hiệu quả, vừa có tính chất răn đe vừa có tính chất tuyên truyền,  nhất là quy định người vi phạm phải trồng lại rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng.

Hiện nay, 100% diện tích rừng của xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La (Sơn La) đã được giao cho các nhóm hộ và hộ gia đình quản lý, bảo vệ. Hàng năm, các chủ rừng đều được nhận tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng; mỗi bản cũng đã xây dựng được quy ước, hương ước và thành lập các tổ tuần tra, bảo vệ rừng, nên công tác bảo vệ rừng trong toàn xã đã đi vào nề nếp, quy củ hơn.

Người dân ở 9 bản tại xã Chiềng Cọ đã và đang được thiên nhiên trả công xứng đáng cho việc giữ rừng. Họ được sống giữa một màu xanh trùng điệp của núi rừng với không khí trong lành, còn những cây gỗ quý vẫn tiếp tục vươn mình xanh tốt giữa đại ngàn.