Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên ứng dụng công nghệ 4.0 trong công tác quản lý, bảo vệ và PCCCR

Huyện Phù Yên có 57,8 nghìn ha rừng, trong đó có 12 nghìn ha có nguy cơ cháy rừng ở cấp cực kỳ nguy hiểm và trên 19 nghìn ha rừng ở cấp nguy hiểm. Diện tích rừng tập trung ở các xã Suối Tọ, Quang Huy, Huy Thượng, Huy Bắc, Huy Hạ, Huy Tường, Mường Thải, Mường Bang, Tường Phong, Tân Phong, Nam Phong, Đá Đỏ và Sập Xa.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Phạm Văn Hoá, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên, thông tin: Hiện, đơn vị có 20 biên chế, trong đó có 6 người làm việc tại văn phòng, 14 người phụ trách 27 xã, thị trấn. Trung bình 1 kiểm lâm địa bàn phụ trách 2 xã với diện tích từ 3 nghìn đến 3,5 nghìn ha đất lâm nghiệp có rừng.

Đánh giá về công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) trên địa bàn huyện Phù Yên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên cho biết: Đến nay, cơ bản các xã, thị trấn làm tốt công tác bảo vệ rừng và PCCCR. Vào thời điểm mùa khô hanh từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau ở một số xã vùng sâu, vùng xa lại trùng vào mùa đốt nương, làm rẫy của bà con nên công tác PCCCR vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Chia sẻ về những khó khăn trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và PCCCR, ông Hoá cho biết thêm: Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên có lực lượng kiểm lâm mỏng, giao thông đi lại khó khăn. Địa hình lại phức tạp nên không thể áp dụng được các phương tiện, thiết bị PCCCR hiện đại như máy bơm, xe cứu hoả. Chủ yếu vẫn sử dụng các phương tiện thô sơ như bàn giật lửa, cành cây tươi, dao phát cán dài, máy cưa xăng cắt hạ thực bì làm đường ranh cản lửa. 

Ngoài ra, chế độ đãi ngộ cho bà con khi tham gia PCCCR còn hạn chế. Công tác chi trả tiền chữa cháy theo Thông tư 25 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn còn chưa rõ ràng. Tiền dịch vụ môi trường rừng đầu tư lại cho người dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng còn chung chung, chưa có hướng dẫn cụ thể, chi tiết. Do vậy, bà con vẫn chưa mặn mà với rừng. 

Năm nay, vệ tinh báo cháy của Tổng Cục Lâm nghiệp đang phải bảo trì nên ở một số tỉnh Tây Bắc, vệ tinh báo cháy không hoạt động. Xuất phát từ thực tế đó, lãnh đạo Hạt Kiểm lâm Phù Yên đã tự mày mò và tìm ra được phương pháp thông báo các điểm cháy bằng công nghệ 4.0. Cụ thể là thông qua các vệ tinh của NASA, ứng dụng một số phần mềm của hệ điều hành Android để cài đặt trên điện thoại thông minh và máy tính bảng.

Theo ông Hoá, để sử dụng được phần mềm này trong việc theo dõi các điểm cháy, thứ nhất phải cài phần mềm Wildfire Tracker Fireguard vào điện thoại thông minh hoặc máy tỉnh bảng. Phần mềm này có nhiệm vụ thu thập các dữ liệu báo cháy từ vệ tinh của NASA về. Không những vậy, từ phần mềm này sẽ giúp quản lý được nhiều vùng cần thiết khác. 

Thứ hai nữa là cài phần mềm xuất dữ liệu toạ độ Geo. Đây là phần mềm xuất dữ liệu toạ độ từ phần mềm trước đó. Thứ 3 là cài phần mềm Locus Map 4: Hiking &Biking GPS navigation and Map. Phần mềm Locus này có tác dụng quản lý các bản đồ, thậm chí là ghi lại các tuyến đường đã đi qua. Phần mềm này sẽ quản lý được cả bản đồ dùng để theo dõi diễn biến tài nguyên rừng. Đặc biệt là những phần mềm này đều hoàn toàn miễn phí.

Theo đó, khi đã cài được đầy đủ 3 phần mềm này trong chiếc điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, chỉ cần xuất dữ liệu điểm cháy từ trên dữ liệu của Nasa chuyển sang phần mềm Locus, màn hình sẽ hiển thị điểm cháy ở tiểu khu, khoảnh, lô, địa chỉ, loại rừng, chủ rừng là ai...

Sau đó, chỉ cần điện thoại cho chính quyền xã, kiểm lâm địa bàn, trưởng bản là đi đến thực địa để kiểm tra xem có phải cháy rừng thật hay do bà con đốt nương. Đây là tiện ích mà lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên đã tích hợp một số phần mềm của hệ điều hành Android liên kết lại với nhau trên điện thoại thông minh để phục vụ cho công tác bảo vệ rừng, PCCCR.

Ông Hoá lưu ý: Muốn sử dụng được phần mềm này, điện thoại thông minh phải có Ram 6GB, ổ cứng 256GB. Những điện thoại Ram dưới 6GB dùng sẽ chậm. Nếu kiểm lâm cấp tỉnh, quản lý diện tích rừng toàn tỉnh thì phải dùng máy tính bảng có cấu hình cao. Nhưng đối với cấp huyện, cấp xã, diện tích rừng ít nên chỉ cần tích hợp các phần mềm vào điện thoại thông minh là có thể dùng được.

Để ứng dụng tốt công nghệ 4.0 này, lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên đề nghị các cấp, các ngành quan tâm đầu tư kinh phí để trang bị cho kiểm lâm địa bàn các máy tính bảng cấu hình cao. Bởi, trên một máy tính bảng có thể sử dụng đồng thời nhiều các phần mềm phục vụ cho việc theo dõi diễn biến, cập nhật các diện tích rừng tăng, giảm, mất do các nguyên nhân hoặc là theo dõi các điểm cháy được thuận tiện hơn.

Trong "Cái khó ló cái khôn", bước đầu, Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên đã tự mày mò và ứng dụng thành công phần mềm tiện ích trong việc quản lý, bảo vệ rừng và PCCCR ở những địa bàn xa xôi, khó khăn. Đây là một trong những đơn vị tiên phong trên địa bàn tỉnh Sơn La sử dụng thành quả của công nghệ 4.0 trong việc phát hiện và theo dõi các điểm cháy vào mùa khô hanh. Hiện, Hạt Kiểm lâm huyện Phù Yên đã chuyển giao "bí quyết" này cho Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tà Xùa.