Những năm vừa qua, nhiều hộ gia đình sinh sống ở xã Chiềng Khoong (huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La) đã chuyển đổi diện tích trồng ngô kém hiệu quả sang trồng các loại cây ăn quả có múi để phát triển kinh tế. Gia đình ông Lê Danh Phúc là một trong những hộ mạnh dạn lựa chọn hướng đi mới phát triển kinh tế bằng cách trồng bưởi Da Xanh trên 2,5ha đất dốc. Nhờ vậy thu nhập kinh tế của gia đình ông ngày 1 ổn định và tăng cao.
Có dịp đến thăm vườn bưởi Da Xanh của ông Phúc nằm nơi chừng núi. Cả một vùng đất dốc được phủ xanh bởi cây ăn quả. Màu xanh miên của bưởi Da Xanh như xua sự vắng vẻ nơi biên cương. Men theo lối mòn đã được trải bê tông, luồn qua tán cây là tới gia trang của ông Phúc. Ngôi biệt thự bề thế và hoàng tráng, hiện lên giữa bốn bề mây núi vây quanh. Nhìn cơ ngơi khang trang này, chẳng ai nghĩ lão nông có khuôn mặt sạm nắng, vì quanh năm bán mặt cho đất bán lưng cho trời này lại có ngày nói đến vài trăm triệu đồng nhẹ như lông hồng.
Ông Phúc phấn khởi khi thấy vườn bưởi Da Xanh quả treo đầy cành.
Chia sẻ với PV báo nông thôn ngày nay/Dân Việt/Trang Trại Việt về bén duyên với nghề trồng bưởi Da Xanh. Ông Phúc cho biết: Trước đây tôi trồng ngồ và thi thoảng có đi buôn ngô cùng mấy anh em trong bản kiếm thêm chút thu nhập. Nhưng càng về sau, cây ngô gánh nhiều chi phí đầu tư quá, bán ra thì thấp nên tôi không trồng nữa. Sau đó, tôi thấy nhiều nơi ở xuôi làm ăn khấm khá từ cây bười nên tôi thử vận may, mua cây giống về trồng trên nương.
Lúc đầu tôi trồng mấy chục gốc bưởi Da Xanh xem có phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu ở đây không. Sau 1 thời gian theo dõi, tôi thấy bưởi phát triển rất tốt, cho sai quả, khi chín ăn rất ngọt, 1 số người trong xã chuyên buôn bán hoa quả ở chợ đến hỏi mua liên tục. Tôi nghĩ tại sao mình không nhân rộng bưởi Da Xanh để nâng cao thu nhập. Sau đó tôi phát quang cỏ, cải tạo lại đất nương, rồi đi mua thêm cây giống về trồng. Khoảng 3 năm sau thì vườn bưởi Da Xanh của gia đình cho quả bói, lúc đó tôi rất phấn khởi vô cùng".
Ông Phúc đầu tư vốn dẫn nước từ suối về tưới cho vườn cây ăn quả.
Để đảm bảo đủ lượng nước và tạo môi trường thuận lợi cho vườn bưởi phát triển tốt, ông dẫn nước từ con suối cạnh nương về tưới cho tiện lợi và giảm chi phí nhân công. Ngoài ra, ông Phúc còn chịu khó xuống các nhà vườn lớn ở huyện Cao Phong (Hòa Bình) và tỉnh Hưng Yên học hỏi kinh nghiệm, cách chăm bón làm sao cho vườn cây phát triển tốt và sai quả. Vì vậy mà vườn bưởi của ông không bị còi cọc, ra quả to và chất lượng, được nhiều thương lái mua với giá cao.
Dẫn chúng tôi đi thăm vườn bưởi Da Xanh, cây nào cây nấy đều đua nhau treo quả. Để sở hữu 1 khu vườn trên đất dốc này, ông Phúc đã phải dày công cải tạo và mua gom để phát triển cây ăn quả. Từng gốc bưởi to khỏe, cành phát triển 4 phía, lá xanh mướt to như bàn tay. Giống bưởi Da Xanh tưởng như chỉ trồng được ở đất phương Nam, nay nó bám rễ và phát triển tốt ở nơi sơn cước. Gần 1.000 cây bưởi của gia đình ông mới bước sang năm thứ 9, mà đã treo được cả trăm quả. Quả nào quả nấy đều xanh mướt, căng tròn. Ông Phúc bộc bạch: "Hai cây bưởi Da Xanh trị giá bằng 2 tấn ngô đấy. Mỗi quả có trọng lượng 1,5 - 2kg. Tôi bán đổ xô 40.000đ/quả. Như vậy mỗi cây bưởi cho thu vài triệu đồng, trong khi đó vùng đất này trước đây toàn trồng ngô, vất vả là nhưng giỏi lắm cũng chỉ hòa vốn mà thôi".
Để có 1 vườn cây ăn quả xanh tốt, ông Phúc đã kiên trì đi học hỏi kinh nghiệm chăm sóc tại các nhà vườn lớn dưới xuôi.
Ông Phúc đã biết đánh thức tiềm năng của đất, để trồng cây ăn quả trở thành những cái cỗ máy in tiền đều đặn. Theo kinh nghiệm chăm sóc vườn bưởi Da Xanh của ông Phúc cho biết: Tôi thường dùng phân chuồng bón cho cây bưởi là chủ yếu, khi nào thấy cây có dấu hiệu thiếu chất dinh dưỡng tôi bón bổ sung thêm phân đầu trâu, kaly. Nhờ đó mà 2,5 ha vườn bưởi của gia đình tôi luôn cho sai quả.
Trả lời câu hỏi của chúng tôi, có nơi bưởi Da Xanh rớt giá thê thảm mà sao vườn bưởi của gia đình ông lại có lời đến thế? Ông Phúc phân tích, quả là diện tích trồng cây có múi đang phát triển rất nhanh, kéo theo cung thừa cầu. Nhưng chỗ khó bán vẫn khó, chỗ dễ tiêu thụ vẫn không có đủ hàng mà bán ấy chứ. Ví dụ như vườn bưởi của tôi chẳng hạn, năm nào thương lái cũng tranh nhau mua mà giá lại cao. Yếu tố quyết định đến sự thành bại của nhà vườn là chất lượng sản phẩm.
Nhờ trồng bưởi Da Xanh, ông Phúc đã xây được 1 ngôi nhà bề thế.
"Bưởi của gia đình tôi mã đẹp, quả đều, ăn rất ngọt, nên có bao nhiêu thương lái cũng đến vườn khuôn hết. Hơn nữa, tôi chọn bưởi Da Xanh là có lợi thế về thời vụ thu hoạch và nó là mặt hàng thịnh hành. Bưởi Da Xanh để 3 - 4 tháng không hỏng. Đặc biệt là bưởi da xanh thời gian thu hoạch từ tháng 9 đến tháng 1 năm sau. Do giãn được thời gian thu hoạch, nên tôi chủ động được thời gian thu hoạch, không lo bị ép giá. Sau khi trừ chi phí, mỗi vụ bưởi tôi có lãi gần hơn 370 triệu đồng. Từ khi chuyển sang trồng bưởi đến nay, gia đình tôi đã xây được nhà cửa khang trang, con cái tôi đều được ăn học và trưởng thành", ông Phúc chia sẻ thêm.
Không những làm kinh tế giỏi, ông Lê Danh Phúc còn nhiệt tình hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cho những hộ dân trên địa bàn xã Chiềng Khoong, huyện Sông Mã.
Những năm qua, huyện Sông Mã (Sơn La) đã có nhiều giải pháp chuyển đổi những diện tích trồng cây lương thực kém hiệu quả trên đất dốc, sang trồng cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, nhằm tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị hàng hóa, góp phần đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Ngoài trồng bưởi Da Xanh, ông Phúc còn trồng nhiều cây ăn quả khác như: Nhãn, xoài, cam...
Ông Lại Xuân Tiến, chuyên viên phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La cho biết: Để xây dựng vùng cây ăn quả có giá trị kinh tế hiệu quả, huyện Sông Mã đã lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn, các chương trình, chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mở rộng diện tích trồng cây ăn quả, trong đó có cây bưởi Da Xanh theo quy trình sản xuất hàng hóa bền vững.
Ngoài ra, huyện cũng chú trọng mở các lớp tập huấn kỹ thuật chăm sóc, liên kết với các công ty, doanh nghiệp có uy tín cung cấp vật tư, cây giống có năng suất, chất lượng. Ứng dụng công nghệ vào trong sản xuất, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn, quy trình sản xuất VietGAP làm tăng năng suất, chất lượng quả, tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa. Huyện cũng tập trung tuyên truyền cho người dân nêu cao ý thức, trách nhiệm, lấy chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm là tiêu chí hàng đầu, tuyệt đối không sử dụng chất kích thích, chất cấm trong quá trình chăm sóc, bảo quản. Qua đó, giúp người dân phát triển kinh tế và xóa đói giảm nghèo ở địa phương.