Do siết chặt quản lý các lò mổ nên lượng heo tiêu thụ của người chăn nuôi giảm. Ảnh minh họa
Lò mổ ngưng, giá heo rớt mạnh
Theo đó, đến nay tất cả các lò mổ truyền thống đều dẹp bỏ, ngoại trừ 2 cơ sở giết mổ thủ công tại huyện Cần Giờ cung cấp cho người dân của địa phương này. Vì vậy, khi sự việc xảy ra khiến lò Xuyên Á bị ngưng hoạt động (dự kiến sau 26.10 mới hoạt động trở lại) thì lập tức tác động dây chuyền đến người chăn nuôi và cả tiểu thương.
Tại Đồng Nai, giá thịt heo hơi đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi TP.HCM là thị trường tiêu thụ chính của heo Đồng Nai. Ước tính, tại đây tiêu thụ khoảng 60% trong tổng số 10 ngàn con heo xuất bán mỗi ngày của tỉnh. So với tháng trước, giá heo hiện nay đã giảm khoảng 800.000 đồng/tấn.
Đối với các tiểu thương cũng khốn đốn không kém. Bà Tôn Nữ Kiều Trang, một tiểu thương kinh doanh thịt heo chợ đầu mối nông sản Hóc Môn phản ảnh, sau sự cố đó, các tiểu thương phải vận chuyển heo chạy khắp các lò mổ trong TP và các tỉnh lân cận để giết mổ rồi vận chuyển ngược về chợ đầu mối Hóc Môn tiêu thụ.
Bởi theo qui định, sau ngày 31.7 toàn bộ nguồn heo từ các nơi đưa vào TP.HCM giết mổ xong phải quay về tập trung ở hai chợ đầu mối nông sản Hóc Môn hoặc Bình Điền để cơ quan chức năng quản lý nhận diện và truy xuất nguồn gốc trước khi đưa ra thị trường tiêu thụ.
Trong khi thịt heo tại chợ rớt giá, sức mua giảm thì các tiểu thương gặp rất nhiều khó khăn do chi phí giết mổ, vận chuyển tăng lên gấp mấy lần so trước đó.
Việc gần 4.000 con heo bị tiêm thuốc an thần xảy ra tại lò mổ Xuyên Á đã tác động "kép" đến người chăn nuôi và các tiểu thương
“Trước đây, chúng tôi được quyền lựa chọn nơi giết mổ thích hợp, nhưng kể từ khi các cơ sở giết mổ Bà Điểm, Trung tâm quận 12, Hóc Môn… là các lò mổ truyền thống bị đóng cửa một cách vô cớ, chỉ có lò Xuyên Á được hoạt động nên họ độc quyền áp đặt giá thuê mướn tùy tiện. Chính chi phí bất hợp lý là một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến việc các tiểu thương tiêm thuốc an thần cho heo", bà Trang nói.
Khó quy trách nhiệm
Theo tìm hiểu chúng tôi, chủ lò Xuyên Á chỉ bỏ vốn đầu tư xây dựng lò giết mổ, sau đó cho nhiều chủ lò vệ tinh thuê. Các chủ lò vệ tinh lại giết mổ gia công cho các thương lái.
Nhằm thu hút các thương lái về với mình, các chủ lò vệ tinh làm lơ hoặc cấu kết cùng thương lái tiêm thuốc an thần, bơm nước để thịt heo có màu đẹp, dẻo, ít hao hụt khi đưa ra thị trường bán được giá, có lãi. Thậm chí, có trường hợp chủ lò còn ứng trước tiền cho thương lái mua heo hơi để "cầm chân" họ.
"Theo tính toán của một số thương lái, với giá thu mua heo hơi như hiện nay, họ chỉ lãi có 100-200 ngàn đồng/con, nhưng nếu tiêm thuốc, bơm nước trước khi giết mổ thì có thể lãi đến 300 ngàn đồng/con".
Theo qui trình, cứ khoảng 10 giờ đêm hôm trước, thương lái chở heo đến lò. Sau giết mổ thì đưa lòng vòng qua nhiều khâu trung gian, đầu tiên từ lò về một trong hai chợ đầu mối nông sản là Hóc Môn hoặc Bình Điền để cơ quan chức năng quản lý nhận diện và truy xuất nguồn gốc, từ đó mới vận chuyển ra hàng trăm chợ truyền thống, chợ cóc, chợ chồm hỗm lề đường, siêu thị, các cửa hàng tiện lợi để bán trực tiếp cho người tiêu dùng thật sự.
"Trong khi hầu như miếng thịt lại không được bảo quản lạnh mà để phơi nắng, phơi mưa từ lúc 1-2 giờ sáng đến tận chiều tối nên họ (thương lái) thường tiêm thuốc an thần để miếng thịt heo đỏ sậm, giữ được lâu lại bán giá cao", một chủ lò vệ tinh tiết lộ.
Miếng thịt heo đến tay người tiêu dùng đang chạy lòng vòng với rất nhiều chi phí. Ảnh minh họa
Chi phí giết mổ được chủ lò vệ tinh lấy bằng giá thuê, chỉ tính thêm công giết mổ, điện, nước, tiền vận chuyển heo từ lò ra chợ đầu mối và ăn chênh lệch giá bộ lòng heo. “Ví dụ, bộ lòng heo bán ở ngoài là 300 ngàn đồng, thương lái để lại tụi tui 200 ngàn thôi”, vị này nói thêm.
Chính vì tình trạng thuê mướn lòng vòng, nên ngay ở khâu quản lý cũng khó xác định trách nhiệm khi có sự cố xảy ra để quy kết người chịu trách nhiệm cuối cùng. Bởi chủ cơ sở lò mổ có lý do không nhận trách nhiệm vì không trực tiếp giết mổ, còn chủ lò, thương lái lại đổ cho nhau. Điển hình, vụ phát hiện tiêm thuốc an thần vừa qua, các đối tượng đã và đang đổ thừa trách nhiệm cho nhau.