Đó chính là mướp đắng (khổ qua) – một loại rau mà khi nhắc đến thì ai cũng biết nhờ vị đắng rất đặc trưng. Về ngoại hình, nó có thân dây leo với quả hình thoi dài khoảng 8-15cm, vỏ quả có nhiều u nổi, màu xanh khi còn non và chuyển vàng khi chín. Quả xanh, hạt mềm màu trắng, khi quả chín, hạt trở nên cứng và có màu nâu.
Loại thực vật này là nguồn cung cấp lượng dinh dưỡng cao nhất trong họ bầu bí, bao gồm các vi chất thiết yếu như vitamin A, C, photpho, kali, canxi, kẽm, sắt, đồng, magie… Ngoài ra còn cung cấp các chất chống oxy hóa tự nhiên (hợp chất phenolic) và một số vitamin nhóm B như B1, B2, B3, B5, B6, B9.
Lợi ích của mướp đắng
Đây là loại thực phẩm mà người Nhật rất chuộng, đặc biệt là cư dân vùng Okinawa – nơi được mệnh danh là "hòn đảo trường thọ" bởi có số người trên 100 tuổi rất cao. Theo họ, mướp đắng có tác dụng lọc sạch máu và bài độc cơ thể, kích thích ăn uống, cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp máu lưu thông tốt hơn.
Theo Rachael Link – Thạc sĩ y tế tại Đại học New York (Mỹ), trong mướp đắng chứa lượng lớn chất chống oxy hóa flanovoid, có tác dụng giúp tăng cường sự phát triển của các tế bào khỏe mạnh và giảm viêm. Chưa kể chất này còn bảo vệ hệ tim mạch, giảm nguy cơ tử vong do các bệnh lý tim mạch như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch…
Phụ nữ Nhật nói riêng còn ép nước mướp đắng để uống hoặc đắp mặt nạ. Khi sử dụng nguyên chất như vậy, làn da sẽ trở nên mịn màng hơn, giảm mụn trứng cá và mụn đầu đen. Mướp đắng còn sở hữu các hoạt tính và vitamin C giúp tái tạo da rất nhanh, ngăn ngừa nếp nhăn sớm.
Rachael cũng chia sẻ thêm, lợi ích của mướp đắng không chỉ dừng lại ở đó, mà còn có thêm một số công dụng nổi bật khác như:
- Chống viêm nhiễm, ngừa ung thư
Mướp đắng có khả năng chống viêm nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa polyphenol cao. Hợp chất này được biết đến với khả năng chống viêm trong cơ thể. Kết quả của 1 nghiên cứu cho thấy, bột mướp đắng giúp chống viêm thông qua việc ngăn chặn sự phát triển của một số tế bào liên quan đến tình trạng viêm.
Ngoài ra, loại rau này cũng có chứa một số hợp chất chống oxy hóa, đã được chứng minh trong thực nghiệm, có tác dụng chống lại các gốc tự do. Do đó giảm nguy cơ mắc các bệnh do quá trình oxy hóa gây ra như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, tình trạng lão hóa, ung thư và các bệnh mãn tính khác.
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường loại 2
Mướp đắng có chứa một hợp chất giống insulin gọi là Polypeptide-p hoặc p-insulin. Chất này đã được chứng minh là có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết một cách tự nhiên. Theo một nghiên cứu năm 2011 trên tạp chí Journal Ethnopharmacolgy, y việc uống nước ép mướp đắng trong 4 tuần có thể hỗ trợ giảm đáng kể lượng đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường loại 2.
- Hỗ trợ giảm cân và tốt cho làn da
Đi kèm với đó, khổ qua cũng là một loại thực phẩm chị em nên lựa chọn thêm vào thực đơn ăn kiêng của mình. Bởi nó chứa hàm lượng calo thấp, tạo cảm giác no lâu hơn, hỗ trợ cho quá trình giảm cân đạt được hiệu quả như mong muốn, cũng như để kiểm soát và duy trì ở mức cân nặng hợp lý.
Thêm vào đó, việc thường xuyên sử dụng khổ qua giúp làm sáng da, dưỡng ẩm cho da, hỗ trợ trong cải thiện tình trạng mụn trứng cá, bệnh chàm hay bệnh vẩy nến. Điều này sẽ tạo điều kiện để bạn có thể sở hữu một làn da đẹp, mịn màng và hấp dẫn hơn. Hãy cố gắng ăn thường xuyên loại rau này.
- Cải thiện hệ tiêu hóa, giúp đào thải độc tố
Ăn mướp đắng thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe đường ruột và điều trị các tình trạng đường ruột, bao gồm táo bón, hội chứng ruột kích thích. Ngoài ra, nhờ cải thiện chức năng của túi mật và làm giảm ứ dịch nên cũng rất tốt người bị xơ gan và viêm gan.
Trong y học dân gian, mướp đắng được sử dụng để giúp thanh nhiệt cơ thể và giải độc, đặc biệt là trong các trường hợp bị nhiễm độc do thực phẩm hoặc môi trường. Các chất chống oxy hóa và dinh dưỡng trong mướp đắng giúp loại bỏ gốc tự do và độc tố tích tụ trong cơ thể, từ đó cải thiện sức khỏe tổng quát, tăng cường hệ miễn dịch.
Những lưu ý khi ăn mướp đắng
Tuy mướp đắng có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe, nhưng không phải muốn ăn bao nhiêu, dùng tùy ý thế nào cũng được vì sẽ sản sinh ra nhiều tác hại. Cụ thể như sau:
- Tránh uống trà xanh sau khi ăn mướp đắng vì có thể gây ảnh hưởng đến dạ dày. Thay vào đó, nên đợi một vài tiếng sau khi ăn xong rồi mới uống.
- Không ăn mướp đắng khi bụng đói.
- Hạt của mướp đắng chứa các chất độc hại như alkaloid và cucurbitacin, do đó hãy loại bỏ chúng trước khi sử dụng. Cố gắng loại bỏ càng nhiều phần trong của mướp đắng càng tốt vì chúng chứa nhiều cucurbitacin, là chất gây đắng và có thể gây ra các vấn đề về hệ tiêu hóa.