Trong dân gian vẫn truyền tụng 4 loại cá quý của biển: chim, thu, nụ, đé – tứ quý ngư có giá trị dinh dưỡng thuộc hàng cao nhất, trong đó cá chim lại đứng đầu.
Quả là danh bất hư truyền, loại cá này vừa là đặc sản thơm ngon lại vô cùng bổ dưỡng.
Biển nước ta có nhiều loại cá chim như: Cá chim trắng, cá chim đen, cá chim gai, cá chim Ấn Độ... nhưng gặp phổ biến và có giá trị hơn cả là cá chim trắng và đen.
Trong y học cổ truyền, loại cá này còn gọi là xương ngư, bình ngư, thoa phiến ngư..., tên khoa học: Stomateoides argenteus Euphrasen.
Trong Đông y, loại cá này có vị ngọt mặn, tính hơi ôn; vào tỳ và thận, có tác dụng kiện tỳ dưỡng huyết, bổ vị, cố tinh, nhu lợi cân cốt.
Người ta thường dùng loại cá này cho các trường hợp ăn kém, suy nhược, hồi hộp đánh trống ngực (tâm quí), đau đầu hoa mắt chóng mặt; mất ngủ, ngủ kém, quên lẫn, đau nhức, mỏi mệt, tê bại vùng cổ, thắt lưng và tay chân.
Liều dùng hằng ngày: 200 - 250g dưới nhiều cách chế biến như nấu, hầm, xào, om, chiên rán.
Một số món ngon từ cá chim
Cá chim hấp xì dầu
Nguyên liệu
- Cá chim trắng vây vàng
- Xì dầu
- Gừng, hành, tỏi, gốc ngò rí
- Gia vị
Cách làm
Cá chim (trắng vây vàng) làm sạch, ngâm rửa cá với nước muối + rượu trắng. Để ráo, khứa vài đường lên thân cá, ướp cá với 1 ít muối trong 15 phút.
Gừng gọt vỏ cắt mỏng. Hành lá cắt khúc, đầu hành để riêng. Phần thân hành cắt sợi
Ớt sừng bỏ hạt, cắt sợi
Lấy cái dĩa to, lót 1 lớp gừng + đầu hành phía dưới rồi để cá lên. Nhét vào bụng cá 1 ít gừng + hành lá cắt khúc.
Cho 1 ít rượu nấu ăn lên cá, đem hấp 20 phút.
*Sốt hấp cá
Bắc chảo dầu, phi thơm vài tép tỏi + gừng + gốc ngò rí + hành tím đập dập. Sau đó vớt xác ra, để dầu ra riêng, chừa lại 1 ít để làm sốt hấp cá.
Cho lại vào chảo nước tương + dầu hào + đường, nếm vừa ăn theo khẩu vị, nấu sôi
Cá chín, chan phần sốt này lên cá, để hấp thêm tầm 5 phút nữa là tắt lửa.
Sau khi tắt lửa, cho hành lá + ớt cắt sợi lên cá, đậy nắp lại khoảng 2 phút cho hành chín hơi là xong.
Cá chim biển chiên chấm mắm gừng
Cá chim làm sạch, khứa vài đường ở thân cá rồi ướp muối trong 10 – 15 phút rồi chiên giúp cá cứng và có vị ngon hơn. Ăn mắm gừng, xoài xanh, dưa chuột và cà chua.
Cá chim hấp hành gừng
Với vị ngọt, thịt dai tự nhiên của cá chim biển kết hợp với hành thanh mát và gừng âm ấp thì chắc chắc sẽ cực kỳ ngon mà còn bổ dưỡng.
Nguyên liệu
Cá làm sạch, khứa vài đường vào thân cá, ướp với ít muối, rượu, dầu hào, nước tương, gia vị đầy đủ, tiêu và gừng băm nhỏ, cho vào ngăn mát tủ lạnh trong vài tiếng để cá thấm gia vị.
Gừng thái sợi, hành thái khúc, thì là cắt khúc, nấm hương ngâm nước cho nở, ớt xắt lát.
Lấy cá ra khỏi tủ lạnh, dùng 2/3 chỗ hành, gừng, thì là lót xuống đáy và nhét vào vào bụng cá.
Rồi cho 1/3gừng còn lại lên mặt cùng với nấm hương. Bây giờ lấy cá ra khỏi tủ lạnh, dùng ⅔ chỗ hành, gừng, thì là lót xuống đáy và nhét vào vào bụng cá.
Bắt đầu hấp cách thủy trong 20 phút.
20 phút sau mở nắp ra cho 1/3 phần hành, thì là còn lại lên mặt và cả ớt nữa, tiếp tục hấp cách thủy trong 10 phút nữa là được.
Cá chim sốt cà chua
Đây là món khoái khẩu của nhiều người vì chua chua không ngán lại khá đơn giản. Ăn với cơm thì rất thích hợp.
Bạn chỉ cần rửa sạch cá, khứa vào đường thân cá rồi ướp với muối, tiêu trong vòng 30 phút trong ngăn mát tủ lạnh rồi chiên sơ cá.Sau đó cho vào chảo cà chua đã được xào mềm, nhuyễn, cho ít nước sôi vào, đập nắp trong 10 phút.
Cuối cùng nêm nếm cho vừa ăn khi nước sốt sánh lại thì tắt bếp, rắc ít hạt tiêu và trang trí thêm vào cọng rau mùi nữa là hoàn thành món ăn.
Cá chim biển nướng muối ớt
Món này ăn với rau sống, bún, chấm muối ớt cay xè thì tuyệt.
Cá chim biển đã được rửa sạch, thân khứa thành những ô hình chữ nhật rồi ướp với hỗn hợp muối ớt, bột ngọt, sa tế trong 10 phút.
Xả thì lấy phần non, đập dập nhét vào bụng cá.
Cuối cùng quấn cá bằng giấy bạc để nướng, được 5 phút thì dùng nĩa chọc một đường nhỏ cho thủng giấy bạc để nước trong cá chảy ra, thịt cá khô lại sẽ ngon hơn.
Đậm đà cá chim kho gừng ớt
Đầu tiên pha nước ướp cá gồm muối, bột ngọt, nước cốt gừng, rượu trắng ướp và cá chim đã được rửa sạch, khứa thân rồi để vào ngăn mát tủ lạnh 30 phút cho thấm gia vị, rồi chiên sơ cá để cá cứng và thơm.Tiếp theo là pha nước kho cá gồm chén nhỏ nước lọc, 1 muỗng canh rượu trắng, 2 muỗng canh tương ớt, 4 muỗng canh nước tương, 4 muỗng canh đường, hòa tan.
Hành baro, ớt cắt xéo, gừng xắt sợi.
Cuối cùng là rưới 1/2 nước kho vào chảo cá, đồng thời cho hành, ớt và gừng vào ninh. Đến khi nước rút bớt thì tiếp tục rưới nước kho vào để cá thấm gia vị và không bị bở.