Nằm ở địa đầu Tây Bắc của Tổ quốc, Lai Châu là một trong những tỉnh nghèo nhất cả nước. Đời sống nhân dân các dân tộc trong tỉnh chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Trước đây, ý thức giữ rừng của người dân chưa cao, tình trạng đốt nương làm rẫy gây ra cháy rừng có diễn biến phức tạp. Nói như ông Phạm Trung Tình – Chi cục phó Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lai Châu, thì cách đây gần chục năm về trước, cứ vào mùa khô hanh là lực lượng kiểm lâm từ tỉnh đến các huyện, thành phố lại lo ngay ngáy cháy rừng xảy ra.
"Những năm gần đây, ý thức bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng của người dân trong tỉnh đã được nâng lên rất nhiều. Các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh nỗ lực nhập cuộc cùng với lực lượng kiểm lâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích, giúp người dân nâng cao nhận thức về giá trị to lớn mà rừng mang lại, từ đó có ý thức hơn trong việc giữ rừng. Tỉnh Lai Châu cũng chỉ đạo các huyện, thành phố triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, giúp người dân có điều kiện phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống. Đặc biệt là từ khi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đi vào cuộc sống, nhận thức, ý thức giữ rừng của người dân trong tỉnh đã có sự chuyển biến rõ rệt. Người dân các xã, bản trên địa bàn tỉnh cùng nhau chung sức giữ rừng" – ông Tình nhấn mạnh.
Đúng như lời ông Tình nói, trong những năm gần đây, công tác bảo vệ, phát triển rừng ở tỉnh Lai Châu đã có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành và người dân trên địa bàn, không còn phó mặc cho lực lượng kiểm lâm nữa. Các xã thành lập các tổ chuyên trách quản lý bảo vệ rừng ở các bản, với tổng số 901 tổ, 58.173 thành viên. Các tổ quản lý bảo vệ rừng ở các bản hoạt động khá tích cực và hiệu quả, thường xuyên tuần tra, canh gác, bảo vệ, nhất là ở những địa bạn trọng yếu về cháy rừng.
Theo ông Tình, đầu mùa khô hàng hàng năm, Chi cục Kiểm lâm Lai Châu lại chủ động tham mưu cho UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng. Cùng với đó, Chi cục Kiểm lâm Lai Châu đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luât về lâm nghiệp đến các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân bằng nhiều hình thức; Duy trì hoạt động có hiệu quả các chốt canh gác tạm thời và các chốt gác kiên cố tại cửa rừng.
Hạt Kiểm lâm các huyện, thanh phố trong tỉnh cũng chủ động tu sửa đường băng trắng cản lửa; Ký cam kết bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng với hàng nghìn lượt hộ gia đình, đặc biệt là những hộ dân sống gần rừng.
Cùng với việc tăng cường thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng, phương án phòng cháy chữa cháy rừng cũng được Hạt Kiểm lâm các huyện, thành phố chủ động xây dựng và tích cực triển khai mỗi khi có cháy rừng xảy ra. Phương án phòng cháy chữa cháy rừng được xây dựng theo phương châm 4 tại chỗ, sẵn sàng ứng cứu không để cháy rừng xảy ra trên diện rộng.
Nhờ có sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, nhất là sự chung tay bảo vệ rừng của người dân, tình trạng cháy rừng ở Lai Châu đã giảm hẳn cả về số vụ và diện tích. Trong quý I/2021, toàn tỉnh Lai Châu xảy ra 5 vụ cháy rừng, diện tích cháy gần 5ha, trong đó gần 4ha cháy dưới tán, không ảnh hưởng đến rừng và có khả năng phục hồi rừng tốt. Nguyên nhân gây cháy rừng chủ yếu vẫn là do một số hộ dân sơ ý khi đốt nương, gây cháy lan vào rừng.