Ông Hoàng Ngọc Sán - Phó trưởng phòng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai cho biết, điều kỳ lạ loài cá bỗng có tuổi thọ tới trên 50 năm, được người dân Tây Bắc nuôi tại địa phương từ những năm 70 của thế kỷ XX, do bà con tự lấy giống từ cửa ngòi sông Chảy. Nhận thấy đây là giống cá dễ nuôi, ít bệnh và đem lại giá trị kinh tế cao, hai năm gần đây, Trung tâm giống thủy sản Lào Cai bắt đầu đưa cá bỗng vào cơ cấu giống cá của tỉnh.
Xã Lương Sơn, huyện Bảo Yên là địa phương triển khai thí điểm mô hình nuôi thâm canh loài cá bỗng, thực hiện nhân giống tại chỗ để phát triển giống cá này. Chương trình do trung tâm giống thủy sản tỉnh phối hợp với phòng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn huyện Bảo Yên, triển khai từ năm 2015.
Hiện nay, toàn huyện Bảo Yên có khoảng 300 hộ nuôi cá bỗng. Riêng tại xã Lương Sơn có 100 hộ nuôi, cung cấp khoảng 10 tấn cá mỗi năm. Gia đình ông Phạm Hồng Điều ở thôn Lương Hải 1, xã Lương Sơn là một trong hai hộ thí điểm đầu tiên. Ông Điều cho biết, gia đình không chỉ được hỗ trợ con giống, mà còn được cán bộ trung tâm giống thủy sản về hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật.
Ông Điều nuôi lứa cá bỗng đầu tiên vào năm 2008 khi tự lấy giống cá hoang dã từ sông Chảy về. Lứa thứ hai được thả sau đó 2 năm. Đến nay, lứa thí điểm theo mô hình của huyện là lứa cá bỗng thứ ba của gia đình. Đặc tính của cá bỗng là chỉ sinh trưởng được trong môi trường nước trong, nhiều oxy, do đó, ông Điều phải dẫn nước sạch từ khe suối về, cho chảy vào ao và bơm nước từ cao chảy xuống nhằm tạo nguồn oxy dồi dào. Ao nuôi cũng được bao kín bằng tường gạch kiên cố, vệ sinh thường xuyên.
Trong ao nuôi khoảng 100m2 , ông Điều thả khoảng 120 con cá bỗng. Thức ăn chủ yếu cho cá là các loại phế phẩm nông nghiệp. Kỳ lạ loài cá bỗng đặc biệt ưa thích rau sắn, rau tàu bay, rau mét, lá chuối hoặc củ sắn tươi băm nhỏ. Bữa ăn cho chúng được chia hai lần một ngày, vào lúc sáng sớm hoặc 17h chiều.
Clip Mô hình nuôi cá bỗng tại Lào Cai:
Cá bỗng nuôi sau 3 - 4 năm, đạt khối lượng trên một kg bắt đầu lớn chậm. Thời gian nuôi kéo dài, có khi tới 40 - 50 năm. Tuy nhiên, loài cá này có sức đề kháng tốt, hầu như không có bệnh. Ông Điều cho biết: "Có gia đình nuôi cá từ năm 1954, cách đây 2 năm mới bắt đầu thu hoạch. Con to nhất được 9 kg, giá bán 600.000 đồng một kg".
Cá bỗng có giá bán cao, ít bệnh tật, không kén ăn nên được nuôi cùng nhiều loại khác như cá chép, cá trắm, cá rô phi. Bà con Bảo Yên tận dụng điều kiện này để nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.