Để trả lời câu hỏi này, chúng tôi tìm đến Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sơn La – đơn vị có hành trình gắn bó chặt chẽ ngay từ đầu với quá trình xuất khẩu câu ăn quả của tỉnh nói chung và huyện Yên Châu nói riêng. Chi cục trưởng Dương Gia Định sau ít phút trầm tư, bảo: Nói thật với các anh, để Sơn La trở thành tỉnh xuất khấu được hoa quả số lượng lớn như hôm nay, là một nỗ lực rất lớn. Đó là một nỗ lực toàn diện trên cơ sở những giải pháp đúng đắn đã được Đảng bộ, UBND tỉnh vạch ra và chỉ đạo sát sao. Tóm lại, có thể nói, bí quyết lớn nhất ở đây là sự cố gắng. Các anh có thể về Yên Châu – một trong những địa bàn tiêu biểu về xuất khấu hoa quả tươi của tỉnh để thấy rõ việc này.
Nhờ chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật, sản phẩm xoài Yên Châu đã được nhiều thị trường nước ngoài khó tính chấp nhận.
Ngày 1/6 vừa qua, ngoài những thị trường quen thuộc như Trung Quốc, Úc… huyện Yên Châu đã có lô hàng xoài đầu tiên xuất khẩu sang Anh và Mĩ – 2 thị trường thực phẩm khó tính nhất. Điều đó cho thấy trái xoài Yên Châu đã bắt đầu chinh phục thị trường tiêu thụ rộng lớn, giải bài toán cuối trong hành trình sản xuất nông nghiệp – ông Dương Gia Định cho biết thêm.
Ở HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc (Yên Châu), chúng tôi được chứng kiến những vườn xoài rộng tít tắp và đặc biệt là rất sạch, không có cả rác, chất thải, bao túi nilon mà ngay đến cả những loại cây khác cũng không xuất hiện ở vườn xoài. Thấy chúng tôi ngạc nhiên, ông Hà Văn Sơn, giám đốc HTX, cho biết: Chúng tôi là một trong những đơn vị tham gia sản xuất xoài xuất khẩu ở Yên Châu. Để có được những sản phẩm bạn hàng nước ngoài chấp nhận thật không dễ dàng và cái điều mà các anh ngạc nhiên cũng không nằm ngoài yêu cầu đó.
Sản phẩm xoài Yên Châu được lựa chọn kỹ, đóng gói cẩn thận trước khi đưa ra thị trường thế giới.
Theo ông Sơn thì để có những trái xoài xuất khẩu, Yên Châu đã phải có những bước chuẩn bị rất kĩ càng và trong 1 lộ trình dài. Trước hết là khâu chọn giống phải chuẩn, giống chất lượng và nguồn gốc giống phải rõ ràng. Đến khâu trồng cây cũng phải có thiết kế đầy đủ sao cho thẳng hàng và đảm bào có đất cho cây tỏa tán nhưng không lãng phí đất. "Đến việc bón phân gì cho cây, bón vào lúc nào, liều lượng ra sao… cũng là do khách hàng qui định. Việc các anh thấy cả vườn rộng gần chục ha này không có loại cây nào khác ngoài cây xoài cũng là yêu cầu bắt buộc. Việc xuất hiện 1 cây khác loài trong vườn cũng là vi phạm tiêu chí…".
Sản phẩm chuối Yên Châu cũng là một trong những mặt hàng nông sản được xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Thì ra, để có được trái xoài xuất khẩu không đơn giản chút nào và đòi hỏi những nỗ lực rất lớn từ cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật đến người nông dân. Bà Hoàng Thị Thành, xã viên HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc, bảo: Mấy chục năm làm nông nghiệp nhưng đến khi tham gia trồng xoài xuất khẩu, tôi mới thấy và phải tuân thủ những qui định chặt chẽ như thế này. Lúc đầu tôi cũng không thoải mái lắm nhưng bây giờ thì thấy quen và vui rồi. Những qui định ngặt nghèo ấy giúp chúng tôi trưởng thành hơn, làm chúng tôi no ấm hơn.