Vào những ngày đầu tháng 4, tìm đến bản Chiềng Ban 1 (xã Tú Nang, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) - một trong những bản có diện tích và số hộ trồng dưa lớn nhất trong xã, chúng tôi được chứng kiến không khí nhộn nhịp của bà con đang chăm sóc và thu hoạch những quả dưa chín sớm.
Tính trung bình, mỗi hộ trong bản Chiềng Ban trồng từ 3.000 m2 - 5.000 m2 dưa, gồm các giống: Dưa hấu Hắc Mỹ Nhân F1, dưa lê Phú Điền, Ngân Huy, Cony F1 siêu ngọt và dưa bở Hưng Nông.
Nhờ trồng dưa mà người dân xã Tú Nang (huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) có nguồn thu nhập ổn định.
Ông Bùi Đức Thuần, bản Chiềng Ban 1 (xã Tú Nang, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) chia sẻ: Dưa thường được trồng vào vụ xuân. Nếu trồng từ cuối tháng 2 âm lịch thì đến đầu tháng 4 âm lịch là có thể bắt đầu thu hoạch.
Theo ông Thuần, để dưa sinh trưởng và phát triển tốt, chất lượng quả ngon, ngọt thì hạn chế bón phân hóa học, tăng cường bón phân vi sinh. Ngoài việc chú trọng về phân bón thì cần phòng trừ chuột và các loại sâu bọ có thể phá hoại bằng việc phủ kín nilon bảo vệ hay đánh luống cao.
Dưa ở Tú Nang được đánh giá có mùi thơm mát, vị ngọt đậm, ít hạt, kích cỡ quả vừa phải nên được người tiêu dùng ưa chuộng.
Khi cây dưa phát triển đủ 6 lá - 8 lá thì ngắt ngọn thường xuyên để quả sai, đều, đẹp. Vụ dưa năm nay, gia đình tôi đã đầu tư lắp đặt hệ thống tưới ẩm nhỏ giọt để giảm nhân công lao động. Với hơn 4.000 m2 trồng dưa, trừ chi phí, gia đình ông Thuần thu lãi hơn 80 triệu đồng/vụ.
Đang nhanh tay cắt những quả dưa chín vàng, chị Hoàng Thị Thuận, bản Chiềng Ban 2, phấn khởi nói: Thời tiết nắng nóng những ngày vừa qua là điều kiện thuận lợi cho dưa vào vụ chín dần, ngọt và giòn hơn. Hiện tại, giá bán từ 10 nghìn đồng - 12 nghìn đồng/kg dưa hấu, dưa bở; 30 nghìn đồng - 35 nghìn đồng/kg dưa lê. Với hơn 3.000 m2 đất trồng dưa, vụ này gia đình tôi ước thu khoảng 6 tấn quả, thu về hơn 100 triệu đồng. So với một số cây màu khác, trồng dưa đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Việc thu hoạch được thực hiện thành nhiều đợt tùy theo diện tích trồng và từng lứa quả nên không bị ép giá, thương lái đến tận vườn thu mua hết sản phẩm.
Hiện nay, giá bán dưa dao động từ 10 nghìn -12 nghìn đồng/kg dưa hấu, dưa bở; 30 nghìn đồng- 35 nghìn đồng/kg dưa lê.
Hiện nay, xã Tú Nang có hơn 8 ha diện tích đất trồng dưa, tập trung chủ yếu ở 4 bản: Chiềng Ban 1, Chiềng Ban 2, Nà Khoang và Đông Khùa. Trung bình 1 ha dưa cho thu hoạch từ 20 tấn-25 tấn quả, thu nhập trung bình 300 triệu đồng - 400 triệu đồng/ha.
Dưa ở Tú Nang được đánh giá có mùi thơm mát, vị ngọt đậm, ít hạt, kích cỡ quả vừa phải nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Sản phẩm không phải lo đầu ra, thu hoạch đến đâu được thương lái đến tận vườn thu mua hết đến đấy.
Bà Nguyễn Thị Lan, bản Chiềng Ban 1 (xã Tú Nang, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La), là thương lái thu mua dưa, cho biết: Dưa Tú Nang không chỉ cung cấp tại các chợ trên địa bàn tỉnh mà còn được chúng tôi mang đi nhập cho các chợ ở một số tỉnh khác. Dưa được trồng không dùng thuốc trừ sâu nên thị trường rất ưa chuộng, dưa dễ bán và được giá. Chính vì vậy, không chỉ người trồng dưa xã Tú Nang phấn khởi mà ngay cả những người buôn bán như chúng tôi cũng rất vui mừng vì dưa thu mua đến đâu tiêu thụ hết đến đó.
Trung bình mỗi hộ trong bản Chiềng Ban I (xã Tú Nang, Yên Châu, Sơn La) trồng từ 3.000 m2 - 5.000 m2 dưa.
Ông Vì Hưng Hiệu, Chủ tịch UBND xã Tú Nang (huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La), cho biết: Từ việc trồng dưa theo truyền thống thì nay bà con nông dân xã Tú Nang đã tích cực áp dụng khoa học - kỹ thuật vào trồng để nâng cao năng suất, sản lượng đem lại thu nhập cao hơn, dưa ăn có độ ngon ngọt hơn, được nhiều người lựa chọn, đặc biệt không chỉ cung cấp một loại hoa quả sạch cho người tiêu dùng, mà còn cung cấp cho các huyện, tỉnh khác.
Từ việc trồng dưa theo truyền thống thì nay bà con nông dân xã Tú Nang đã tích cực áp dụng khoa học - kỹ thuật vào trồng để nâng cao năng suất, sản lượng đem lại thu nhập cao hơn.
Theo Chủ tịch UBND xã Tú Nang, so với thời điểm những năm mới trồng dưa, hiện nay dưa trồng ở xã Tú Nang đã được nhiều nơi biết đến. Vào vụ thu hoạch, thương lái đến tận ruộng để mua, bà con thu hoạch đến đâu bán hết đến đó. Tuy nhiên, cấp ủy, chính quyền xã cũng như bà con nông dân vẫn còn trăn trở vì nếu mở rộng thêm diện tích trồng thì sợ lại khó khăn về đầu ra. Trong thời gian tới, mong muốn của xã là các cấp tiếp tục giúp xã tìm được đầu ra ổn định, có sự liên kết bao tiêu sản phẩm ở mỗi vụ trồng dưa. Bởi thực tế cho thấy trồng dưa không chỉ giúp bà con tận dụng được quỹ đất, nâng cao giá trị sản xuất trên một diện tích canh tác mà còn góp phần tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp.
