Quả lặc lày từ khi mới xuất hiện đã được coi là một loại quả đặc sản với giá thành không hề rẻ. Lặc lày còn có tên gọi là mướp Nhật. Bà con dân tộc Thái cũng trồng lặc lày và gọi là cây mặc tệt (mướp rừng), mướp Mường.
Đồng bào người Thái, Mường trồng lặc lày (mướp rừng, mướp Mường) nhiều nhất là ở vùng núi Tây Bắc. Nhưng khoảng từ 2- 3 năm trở lại đây, ở miền xuôi cũng có rất nhiều nơi trồng được loại quả đặc biệt này. Khác với lặc lày lai, lặc lày ta có thân tròn trịa, vỏ ngoài có sọc xanh trắng gần giống với dưa gang.
Với hương vị thơm ngon thanh mát và đặc biệt là lớp vỏ giòn, mướp Nhật ngày càng được trồng phổ biến ở nhiều nơi. Nếu bạn là một trong những fan hâm mộ của loại quả này, thì đừng bỏ qua hướng dẫn trồng mướp Nhật dưới đây nhé:
Quả lặc lày được trồng bằng hạt. Bạn có thể mua hạt giống của chúng tại các cửa hàng uy tín hoặc xin hạt giống từ các gia đình đã trồng bằng cách chọn những quả to đều cho chín già trên cây rồi đem hái xuống phơi khô và lấy hạt bên trong. Lưu ý, bạn nên chọn những hạt to, tròn mẩy, sờ chắc hạt. Với những người mới trồng lần đầu thì nên mua hạt giống mướp Nhật.
Cũng giống các loại cây họ bầu, với mướp Nhật (lặc lày) bạn không cần tưới quá nhiều nước bởi chúng hay bị thối rễ. Vì vậy, bạn nên trồng mướp Nhật trên những khu vực đất cao và dễ thoát nước. Đồng thời cần chọn loại đất thích hợp trồng cho cây như đất cát pha.
Trước khi gieo hạt bạn nên ngâm chúng trong nước ấm theo công thức 2 sôi 3 lạnh trong khoảng thời gian từ 4-5 tiếng cho hạt ngấm nước và dễ nảy mầm hơn. Sau đó bạn tiếp tục đem ủ hạt giống vào khăn ẩm để qua đêm cho tới khi thấy hạt nứt nanh thì đem gieo xuống đất.
Tốt nhất bạn nên gieo hạt trong khay ươm trước khi thành cây con và chuyển sang trồng ở nơi khác. Mướp Nhật (lặc lày) cùng họ với các loại mướp ta, bầu, bí thông thường nên cách thức chăm sóc cũng tương tự. Đặc biệt lưu ý bạn nên giữ cho đất luôn ẩm và che chắn cây con cẩn thận, tránh bị sâu, chuột phá hoại.
Khi cây con phát triển tới 4 đến 5 lá thật, bạn nên tưới nước nhiều hơn và bón lót cho chúng nhiều hơn. Sau khoảng 3 tuần, lúc này cây mướp Nhật đã đạt chiều cao 20-30 cm và ra nhiều lá và nhánh, lúc này bạn nên làm giàn cho cây.
Làm giàn cho lặc lày cũng giống như những loại giàn cho mướp hay bầu, bí khác. Bạn có thể tạo cho cây một giàn vững chãi bằng sắt hoặc gỗ để được nhiều quả hơn trong giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Bạn nên chọn ra khoảng 4 cây mọc khỏe nhất làm cây chính cho leo giàn.
Sau khi làm giàn và cây bắt đầu leo, bám, bạn cần thường xuyên tưới nước cho cây. Cụ thể nên tưới ngày hai lần vào sáng sớm và chiều mát. Có thể bón phân thêm cho cây, đặc biệt, bạn nên bón phân cho cây vào thời kỳ ra hoa và đậu quả để giúp cây tạo được nhiều quả to đẹp và cho thời gian ra quả kéo dài.
Chỉ một thời gian sau, bạn sẽ thấy lá và các ngọn đâm ra tua tủa khiến toàn bộ giàn được phủ một màu xanh mướt, sau đó khoảng vài ngày cây sẽ ra hoa.
Hoa lặc lày thường nhỏ có màu trắng tinh khiết trông rất đẹp, khi nở năm cánh bung tỏa cùng những sợi tơ trắng dài li ti xòe rộng. Loài hoa này có cả hoa đực và hoa cái bởi nó là cây lưỡng tính, thu hút rất nhiều loài ong bướm đến hút mật thụ phấn.
Hoa cái khi nở sẽ to hơn và phía cuống hoa thường sẽ có một chỗ hơi phình to ra sau này khi hoa tàn, đó là nơi sẽ hình thành quả.
Để giúp cây đậu nhiều trái hơn thì ngoài biện pháp thụ phấn tự nhiên nhờ ong bướm thì bạn cũng có thể tự tay thụ phấn cho cây bằng cách ngay khi những bông hoa đực chưa tàn bạn nên ngắt chúng rồi đem những bông hoa đực ấn nhẹ phần phấn vào bầu noãn của bông hoa cái. Như thế sau này bông hoa đó sẽ chắc chắn ra quả.
Sau thời gian vất vả gieo hạt, chăm sóc cây, khoảng 2 tháng sau kể từ khi gieo hạt, cây nếu sinh trưởng và phát triển bình thường sẽ cho ra những quả đầu tiên. Quả trưởng thành có hình dáng dài với thân láng có những vân sọc trắng xung quanh.
Giống với các loại cây thân leo khác, trồng lặc lày có thể cho ra quả liên tục trong vòng 3 tháng. Vì vậy, bạn có thể thu hoạch quả lặc lày dần để thưởng thức đến hết mùa hè.
