Bà Ngô Tường Vy, Phó giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu cho biết, hơn 20 ngày qua toàn bộ sản phẩm trái cây của công ty bà bị ngưng chưa thể xuất qua Mỹ. Nguyên nhân là không có nhân viên của Cơ quan kiểm dịch động thực vật Mỹ (APHIS) kiểm tra trái cây.
"Chúng tôi đã liên hệ với Cục bảo vệ thực vật để tìm giải pháp nhằm sớm cho trái cây Việt được xuất qua Mỹ. Tuy nhiên, tới nay chưa có chuyến bay phù hợp để đưa chuyên gia Mỹ sang Việt Nam nên mọi đơn hàng cho các đối tác tại nươc này vẫn tạm ngưng", bà Vy nói.
Đồng thời, bà cho biết, nếu tình trạng này kéo dài có thể doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng bởi các hệ thống siêu thị tại Mỹ không thể chờ và khả năng họ sẽ tìm sản phẩm từ thị trường khác thay thế. Trong khi đó, trái cây của nông dân Việt Nam thì bị ùn ứ.
Cũng bị ngưng đơn hàng sang Mỹ gần 2 tháng nay, giám đốc công ty xuất nhập khẩu và chiếu xạ ở Long An cho biết, đã liên tục liên hệ phía nhà chức trách nhưng vẫn không có gì khả quan. Với tình hình Covid-19 ngày càng phức tạp như hiện nay, theo ông có thể hoạt động xuất khẩu trái cây sang Mỹ của doanh nghiệp sẽ bị ngưng đến hết năm nay.
Sầu riêng đông lạnh của công ty ở Bến Tre tạm ngưng xuất sang Mỹ do chưa có nhân viên kiểm dịch. Ảnh: Chánh Thu.
Trao đổi với VnExpress về tình trạng trên, ông Nguyễn Quang Hiếu, Trưởng phòng Hợp tác quốc tế và Truyền thông (Cục Bảo vệ thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho biết, hiện vẫn chưa có chuyên gia Mỹ giám sát tại nhà máy chiếu xạ nên trái cây sang quốc gia này chưa xử lý được. Trước đó Cục đã đề nghị Đại sứ quán Mỹ hỗ trợ sử dụng nhân viên tại Việt Nam để kiểm dịch hàng. Tuy nhiên, thời gian gần đây những nhân viên nhận ủy quyền này đã bận việc chính nên không thể thực hiện tiếp khâu kiểm dịch.
Mới đây, Cục đã làm việc với các cơ quan ngoại giao và cơ quan liên quan của Mỹ đề nghị sớm đưa chuyên gia nước này sang Việt Nam. Toàn bộ thủ tục tại Mỹ cũng đã và đang được chuẩn bị, đợi có chuyến bay phù hợp là chuyên gia nước này có thể đến Việt Nam.
Theo lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật, để những nhân viên kiểm dịch này có thể bay đến Việt Nam, đòi hỏi phải có nơi cách ly đạt chuẩn theo yêu cầu phía Mỹ. Song song đó, họ đề nghị nhân viên không đi chung chuyến bay đưa du học sinh Việt Nam từ Mỹ về nước vì lo ngại bị lây dịch bệnh.
"Sắp tới, Cục sẽ đề nghị phía Mỹ tuyển nhân sự người Việt Nam nhằm tránh gián đoạn hoạt động kiểm dịch trong tương lai", lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật cho biết.
Về phía doanh nghiệp xuất khẩu trái cây, các đơn vị này cho hay, tạm thời họ chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc để giúp nông sản của nông dân có đầu ra.
Theo công bố của Cục Bảo vệ thực vật thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Việt Nam hiện có sáu loại trái cây được phép xuất khẩu vào thị trường Mỹ, bao gồm thanh long (từ năm 2008), chôm chôm (2011), nhãn, vải (2014), vú sữa (2017) và xoài (2019).
Sự việc trên xảy ra vào tháng 3, khi dịch bệnh bùng phát giai đoạn 1 ở Việt Nam và Mỹ. Do đó, quốc gia này yêu cầu nhân viên bản xứ phải quay về nước, trong đó, có nhân viên của Cơ quan kiểm dịch động thực vật Mỹ (APHIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).