Chỉ dẫn địa lý "Quảng Trị" được cấp cho sản phẩm tiêu hạt thuộc 4 xã của huyện Vĩnh Linh. Ảnh minh họa
Chỉ dẫn địa lý "Quảng Trị" được cấp cho sản phẩm tiêu hạt thuộc 4 xã của huyện Vĩnh Linh. Tuy nhiên có một nghịch lý là các hộ trồng tiêu ở đây vẫn chưa sử dụng lợi thế này để bán sản phẩm.
80% bán thô dưới dạng vô danh
Ông Lê Tiến Dũng - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Vĩnh Linh- cho biết, hiện diện tích trồng tiêu nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý của huyện rộng khoảng 1.200ha.
“Khi sản xuất, bà con hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất nên chất lượng tiêu được đánh giá rất cao. Tuy nhiên, năng suất hằng năm thường không ổn định do ảnh hưởng thời tiết; có năm được mùa, năm mất mùa. Điều đáng ngại là trong 1.500 tấn hạt tiêu khô thu hoạch mỗi năm, có đến 1.200 tấn được bán thô dưới dạng "vô danh" cho các đại lý, doanh nghiệp chứ không phải dưới dạng sản phẩm có chỉ dẫn địa lý” - ông Dũng nói.
Ông Dương Mạnh Tường - Chủ tịch Hội Sản xuất và Kinh doanh hồ tiêu Quảng Trị - cho biết, hiện chỉ có một doanh nghiệp sử dụng chỉ dẫn địa lý "Quảng Trị" trên sản phẩm tiêu hạt của họ; còn tất cả bà con nông dân vẫn bán sản phẩm thô. Thực tế trên một phần xuất phát từ thói quen sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ của bà con, cũng như sự phụ thuộc vào các cơ sở tiêu thụ về đầu ra. Mặt khác, bà con cũng chưa nhận thức được lợi ích của chỉ dẫn địa lý nên họ chưa đăng ký tham gia khai thác.
Về điều này, ông Dũng giải thích, Hội Sản xuất và Kinh doanh hồ tiêu Quảng Trị - đơn vị quản lý chỉ dẫn địa lý này - mới được thành lập tháng 7.2017. Trước đó, chưa có tổ chức nào đứng ra tuyên truyền, hướng dẫn về chỉ dẫn địa lý cho nông dân. Phòng NN&PTNT là cơ quan quản lý nhà nước nên chỉ có thể chia sẻ trong các cuộc họp chứ không có điều kiện tổ chức hội thảo mang tính chuyên đề cho bà con.
Người trồng hồ tiêu cần được hỗ trợ để hiểu giá trị của thương hiệu và sản xuất bền vững. Ảnh minh họa
Bởi vậy, đầu ra cho sản phẩm hồ tiêu Quảng Trị chưa ổn định, chưa xây dựng được thương hiệu bền vững... Do đó, song song với việc định hướng người dân sản xuất tiêu sạch theo hướng hữu cơ, thì cần đẩy mạnh việc quản lý, kiểm soát chất lượng trước khi lưu thông và phát triển mạnh mẽ thương hiệu tiêu Quảng Trị nhằm đưa sản phẩm đến với thị trường khó tính như thị trường châu Âu.
Hỗ trợ nông dân liên kết với doanh nghiệp
Theo ông Tường, để cải thiện việc bán sản phẩm thô và không nhãn mác, trước mắt, Hội Sản xuất và Kinh doanh hồ tiêu Quảng Trị sẽ tập trung vào hoạt động tuyên truyền cho bà con về quyền lợi, trách nhiệm khi sử dụng chỉ dẫn địa lý; hướng dẫn hội viên tuân thủ quy định về nhãn hiệu, hệ thống tem nhãn của chỉ dẫn địa lý trên sản phẩm.
Ông Dũng gợi ý, muốn mở rộng thị trường, giúp bà con làm giàu từ cây tiêu, thời gian tới, Hội Sản xuất và Kinh doanh hồ tiêu Quảng Trị cần xây dựng phương án sản xuất cụ thể. Đặc biệt, khi bán sản phẩm, bà con phải sử dụng tem nhãn, bao bì, logo của chỉ dẫn địa lý để tăng giá trị hàng hoá.
Phơi khô hồ tiêu. Ảnh: Hương Thơ
Ông Dương Mạnh Tường
Theo ông Dương Mạnh Tường, thời gian tới, hội sẽ hỗ trợ các hội viên về kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến và bảo quản hồ tiêu; tư vấn về mua sắm trang thiết bị sản xuất và bảo quản hồ tiêu, đánh giá quy trình quản lý nội bộ chuẩn; đào tạo, hỗ trợ kiến thức về thị trường, thương hiệu cho hội viên.
Ngoài thị trấn Hồ Xá, xã Vĩnh Hiền, xã Vĩnh Hòa, xã Vĩnh Nam thuộc huyện Vĩnh Linh được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, trong thời gian tới, sản phẩm hồ tiêu Quảng Trị sẽ tiếp tục được Nhà nước điều chỉnh hồ sơ bảo hộ chỉ dẫn địa lý trên phạm vi rộng lớn hơn trên địa bàn tỉnh, dự kiến gồm các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ, Hướng Hóa.Để xây dựng và phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm hồ tiêu mang chỉ dẫn địa lý “Quảng Trị”, hội sẽ thiết lập các mô hình đầu tư thương mại với các doanh nghiệp trong và ngoài nước; tổ chức liên kết tiêu thụ sản phẩm của các hội viên; hướng dẫn, hỗ trợ hội viên trong việc chuyển giao công nghệ, đầu tư kinh doanh.
Để góp phần đưa sản phẩm tiêu Quảng Trị trở thành thương hiệu mạnh, là sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh và tiếp cận được thị trường trong nước, thế giới, bên cạnh việc xây dựng thành công chỉ dẫn địa lý cần chú trọng vấn đề quản lý, phát triển và quảng bá chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm hồ tiêu Quảng Trị.