Những năm trở lại đây, với những ai yêu thích ẩm thực Nhật Bản hẳn không còn xa lạ gì với mù tạt Wasabi, thứ gia vị dạng lỏng hoặc bột có màu xanh lá, thường được sử dụng như một gia vị không thể thiếu cho món sashimi.
Wasabi được biết đến như là "cải ngựa Nhật Bản", cây này sẽ được mọi người dùng củ để làm gia vị ăn kèm các món tươi sống nhằm khử đi vị tanh vì nó có vị cay cực mạnh, xộc lên tận mũi rất độc đáo.
Có lẽ nhiều người Việt còn lạ với củ wasabi nhưng tại Nhật Bản loại củ này được xem là loại thực phẩm cao cấp, nổi tiếng khó trồng và rất đắt đỏ. Nhu cầu tiêu thụ wasabi cho ăn uống, làm đẹp và chữa bệnh không ngừng tăng ở đất nước "mặt trời mọc".
Loại cây này ưa thời tiết lạnh nên ở nước ta khu vực Đà Lạt có nhiều người đầu tư trang để trồng. Điển hình những cây wasabi được trồng trong khu nhà kính đang mang lại thu nhập khá cho anh Nguyễn Văn Tuyển, mỗi kilogam wasabi được bán với giá 6 triệu đồng.
Tuy là một loại cây đắt đỏ, khó trồng nhưng anh Nguyễn Văn Tuyển quyết tâm khởi nghiệp làm giàu từ cây wasabi.
Anh Tuyển tiết lộ với Dân Việt, năm 2007, anh tốt nghiệp khoa Sinh học, Trường đại học Đà Lạt. Ngay từ khi ra trường, anh làm việc 11 năm cho một công ty chuyên về nông nghiệp. Suốt thời gian dài làm việc tại đây, anh đã học được kinh nghiệm "thực chiến".
Là người tiên phong trồng wasabi tại địa phương và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Anh Tuyển chia sẻ: "Cũng trong thời gian làm nông nghiệp cho công ty, tôi đã có cơ hội tiếp cận với cây wasabi. Vì vậy, tôi đã biết đến lợi ích cũng như hiệu quả kinh tế mà cây wasabi mang lại.
Hàng chục năm làm nông nghiệp, ước mơ sở hữu một trang trại và khởi nghiệp với nông nghiệp công nghệ cao đã thôi thúc tôi ra làm riêng. Đến năm 2020, tôi quyết định nghỉ việc ở công ty rồi về làm trang trại riêng của mình", anh Tuyển nhấn mạnh.
Nhờ chăm chỉ, chịu khó và mạnh dạn đầu tư làm giàu, anh Tuyển sau khi nghỉ việc công ty đã đầu tư 4.000m2 để trồng cây. Trong đó, 500m2 nhà kính được anh Tuyển đầu tư trồng cây wasabi với lưới che nắng, hệ thống tưới nhỏ giọt công nghệ cao.
Những cây wasabi đầu tiên mà anh Tuyển trồng là quà tặng của một người bạn. May mắn vào cuối năm 2020, anh Tuyển tình cờ được một công ty Nhật Bản ở Tp.HCM biết đến và đặt hàng giúp anh 1 vạn hạt giống. Không chỉ vậy, công ty này cam kết thu mua với điều kiện trồng theo hướng an toàn, chất lượng.
Để bán giá được giá đắt đỏ đến vậy, cây wasabi được trồng rất tỷ mẩn. Trồng wasabi ở tự nhiên cần chú trọng nơi ít nắng, ẩm ướt, với điều kiện mát mẻ. Để đảm bảo những điều kiện đó, tôi đã xây dựng nhà kính với 2 lớp lưới che nắng bên trên. Trong quá trình canh tác không được sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Loại cây này chủ yếu bán cho người Nhật, họ khó tính mà lại ăn sống nữa nên mình phải đảm bảo sản phẩm sạch, chất lượng thì mới làm lâu dài được.
Anh Tuyển cũng chia sẻ bí quyết, củ wasabi sử dụng tốt nhất ở độ tuổi từ 15 đến 18 tháng. Nếu thu hoạch sớm, củ wasabi sẽ non, không đủ độ cay nồng. Ngược lại, nếu thu hoạch quá già, khi mài củ wasabi ra để ăn kèm sẽ có nhiều xơ, ít bột. Trung bình, khoảng từ 20-25 củ wasabi sẽ được 1kg, anh Tuyển bán với giá 6 triệu đồng/kg. Ngoài ra, anh Tuyển còn bán lá với giá 200.000 đồng/kg, tuy nhiên khối lượng lá bán ra chưa được nhiều do người Việt sử dụng khá ít.
Doanh thu của củ wasabi mang lại giá trị kinh tế cao nên trong thời gian sắp tới, anh Tuyển sẽ mở rộng thêm khoảng 2.000m2 để trồng wasabi đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường. Tuy nhiên, theo anh Tuyển, chi phí trồng cây wasabi rất cao, trung bình khoảng 1.000m2 sẽ mất khoảng 800 triệu đồng.
Do nhu cầu sử dụng gia vị từ cây wasabi ngày càng cao, chính vì vậy anh nông dân này mở rộng ra thì không lo vấn đề thị trường. Hiện tại, nhiều lúc tôi còn không đủ hàng bán ra, chủ yếu bỏ sỉ cho mối quen, mối mới tôi đều từ chối. Hiện tôi đang bắt đầu trồng trong chậu với giá thể và áp dụng tưới nhỏ giọt để tiết kiệm nước, dễ dàng thu hoạch cũng như chăm sóc.
Bên cạnh đó, lá wasabi có giá trị đắt đỏ không thua kém phần củ, đây là nguyên liệu hiếm hoi có thể hài hòa vị ngọt tự nhiên và vị hăng cay nhẹ, giá bán khoảng 200.000 đồng/kg.
Cây wasabi là một thực phẩm giàu dinh dưỡng tốt cho sức khỏe
- Chống vi khuẩn xấu: Ăn wasabi thường xuyên có thể ngăn chặn sự phát triển của các mầm bệnh (vi rút, vi khuẩn và ký sinh trùng) trong hệ thống. Một trong những mầm bệnh mà nó chống lại là H. pylori. H. pylori là một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng dạ dày và ruột non, gây loét dạ dày, viêm niêm mạc dạ dày và ung thư dạ dày. Đặc biệt, theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, wasabi có thể giúp loại bỏ Escherichia coli O157: H7 và Staphylococcus aureus, hai nguyên nhân chính gây ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm khác, thông tin trên Thanh Niên.
- Có thể kháng viêm: Trong các nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ đã chỉ ra rằng hợp chất isothiocyanate xuất hiện tự nhiên trong wasabi có thể ức chế tế bào, cytokine (interleukin và tác nhân hoại tử khối u) và enzyme (Cyclooxygenase-2) gây viêm trong cơ thể người.
- Hỗ trợ giảm cân hiệu quả: Ăn wasabi không thể giúp giảm cân nhưng có thể giúp ngăn ngừa tăng cân. Theo nghiên cứu, wasabi có thể giúp ngăn chặn sự phát triển và hình thành các tế bào mỡ trong cơ thể. 5-Hydroxyferulic acid methyl ester (este 5-HFA) là một thành phần hóa học có trong lá wasabi. Hợp chất này có khả năng “khóa” một gien liên quan đến việc tạo ra các tế bào mỡ, theo trang tin The Health Site.
- Tốt cho xương: Trong củ wasabi có a xít p-hydroxycinnamic (HCA) được tìm thấy trong wasabi có thể thúc đẩy sự hình thành xương và giảm nguy cơ gãy xương. Nếu nghiên cứu được chứng minh là đúng với con người thì wasabi có thể là một cách điều trị loãng xương.