Cá tỳ bà có nhiều ở khu vực hồ Trị An; được du nhập vào Việt Nam từ Nam Mỹ. Không biết có phải vì vẻ ngoài "xấu xí" ấy không mà cá có tên gọi cá lau kiếng, cá dọn bể.
Trước đây cá lau kiếng chỉ là… thức ăn cho vịt. Và giai thoại kể rằng dân vùng Trị An, vốn không có cảm tình với con cá "xấu xí" này, nên nếu người dân câu phải, đều thả chúng về sông nước hoặc cho gia cầm ăn.
Có lần, một nhóm ngư dân lại câu trúng loài cá này. Bực mình, người câu quẳng chúng vào đống rơm đang cháy gần đó. Tưởng xong chuyện, ai dè, mùi cá tỳ bà nướng thơm “gọi mời” đến mức một ngư dân không cưỡng lại được, anh quyết định lôi những con cá xấu xí này ra xem thử.
Bóc lớp da cháy bên ngoài, là lớp thịt trắng thơm phức gây thèm thuồng. Mọi người chấm thử với muối ớt, trầm trồ công nhận ngon hơn cả những loại cá nổi tiếng vùng này như cá lăng, cá trạch, cá hoàng đế…
Từ đó, cá lau kiếng trở thành đặc sản của hồ Trị An với thực đơn càng lúc càng sáng tạo: cá tỳ bà nướng muối ớt, cá nhồi gia vị nướng trui, cá hấp hành, lẩu cá…
Tiếng lành đồn xa, món cá tỳ bà nướng thơm ngon lan dần đến khu du lịch sinh thái Cao Minh (Đồng Nai). Món cá lại được sáng tạo phong phú hơn nữa. Trời hè nóng nực, nhà bếp gợi ý cho bạn món cá phi lê hấp cực ngon.
Nếu có duyên, bạn sẽ được xem bếp trưởng ở đây biểu diễn màn rọc cá bằng dao sắc, bỏ da và tách phần thịt từ sát đầu xuống đuôi. Cá đặc trưng đầu to, da dày, nhiều con nặng cả ký nhưng chỉ lấy được ít phi lê.
Phần thịt này được ướp với gia vị, dầu hàu, rồi ủ trong lá mắc mật và hành lá cắt sợi 10 phút, đem nấu liu riu trên lửa nhỏ. Hương thơm của cá, của gia vị và các loại lá ngấm vào nhau thơm ngọt đậm đà.
Món này ăn với rau, bún, bánh tráng chấm với mắm gừng kèm theo lẩu cá măng chua - bún và rau rừng là... đủ bộ!
Những dịp mát trời, hãy thưởng thức món cá cá tỳ bà nướng kiểu Tây Bắc trên bếp than hồng thơm nức.
Món này chế biến cùng sả và lá mắc mật theo khẩu vị miền Bắc. Càng duyên hơn nếu chấm cùng muối ớt, chanh và ít lá mắc mật xay nhuyễn, tạo nên hương vị núi rừng.
Trên bếp than, hương thơm ngào ngạt kích thích tất cả vị giác, khứu giác, ngon đến nao lòng. Nếu nghỉ lại đêm cả nhà quây quần bên bếp than hồng với món cá tỳ bà nướng thì không gì thú vị bằng.
Cá cũng được chế biến theo gu miền tây, đậm phong cách thời khẩn hoang với kiểu nướng trui cuốn bánh tráng hoặc hấp nước dừa, hầm sả...
