Sáp nhập huyện, xã: Địa phương lúng túng, cán bộ có tư tưởng trì hoãn

Trong Báo cáo gửi tới Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, tổng hợp số liệu của 43 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư cho thấy đã tiến hành sắp xếp đối với 18 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, giảm được 6 đơn vị. Còn 10 ĐVHC cấp huyện thuộc diện phải sắp xếp nhưng các địa phương đề nghị chưa tiến hành sắp xếp trong đợt này.

Các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cũng đã tiến hành sắp xếp đối với 1.025 ĐVHC cấp xã, giảm được 545 đơn vị. Song vẫn còn 99 đơn vị thuộc diện phải sắp xếp nhưng các địa phương đề nghị chưa tiến hành sắp xếp trong đợt này. 

Lúng túng giải quyết cán bộ dôi dư

Sau sắp xếp trên, dự kiến sẽ dôi dư 428 cán bộ, công chức cấp huyện và 9.534 người cấp xã và 6.913 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.

Số dôi dư này, Bộ Nội vụ cho biết, các địa phương đều cam kết và có phương án, lộ trình chi tiết giải quyết dứt điểm số cán bộ, công chức cấp huyện, cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư trước năm 2022. 

Tuy nhiên, sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua và ban hành các nghị quyết về thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã, các địa phương trong quá trình triển khai thực hiện đã có báo cáo, phản ánh về Bộ Nội vụ là việc giải quyết các chính sách đối với những người dôi dư gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, khó bảo đảm hoàn thành như cam kết.

Bộ Nội vụ cho biết, các địa phương vẫn còn lúng túng trong giải quyết số cán bộ, công chức cấp huyện, cấp xã và người hoạt động không chuyên trách dôi dư do sắp xếp. (ảnh minh họa: T.An)

Cụ thể, trong giai đoạn 2019 - 2021, các địa phương có phương án giải quyết dứt điểm số cán bộ, công chức cấp huyện dôi dư là 146 người; giải quyết được số cán bộ, công chức cấp xã dôi dư là 7.006 người và giải quyết được số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư là 6.705 người.

Đối với số cán bộ, công chức cấp huyện, cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã dôi dư còn lại đến nay các địa phương vẫn còn lúng túng, chưa có phương án giải quyết, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục đôn đốc, đồng hành và kiểm tra các địa phương triển khai thực hiện để bảo đảm giải quyết dứt điểm trước năm 2022. 

Trường hợp các địa phương có khó khăn về các cơ chế, chính sách, về nguồn lực để giải quyết, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan và các địa phương tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Từ tính toán của các địa phương, Bộ Nội vụ cho biết khi tiến hành sắp xếp các đơn vị hành chính như trên thì dự kiến sẽ giảm chi ngân sách Nhà nước  do giảm chi tiền lương, phụ cấp và chi hoạt động trong 5 năm tới (giai đoạn 2020 - 2024) là khoảng 1.431 tỷ đồng.

Có tư tưởng trì hoãn

Báo cáo của Bộ Nội vụ cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế. Đó là việc thực hiện sắp xếp, tổ chức lại bộ máy cơ quan chuyên môn ở một số địa phương thực hiện thí điểm chưa được thực hiện đồng bộ, thống nhất; cơ cấu lãnh đạo cấp phòng thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện ở một số địa phương còn chưa hợp lý, tổ chức bộ máy chưa tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả chưa cao.

Vẫn còn một số tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư tiến độ thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã vẫn chậm so với lộ trình kế hoạch đề ra. Đáng chú ý là trong số này, TP.HCM xin lùi thời hạn sắp xếp sau khi tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Cán bộ công chức trên địa bàn Hà Nội hướng dẫn người dân làm thủ tục hành chính. (ảnh: T.An).

Đáng chú ý, còn một bộ phận cán bộ, công chức ở nơi phải sắp xếp chưa ủng hộ việc sáp nhập, có tư tưởng trì hoãn do lo lắng sẽ ảnh hưởng đến vị trí công tác sau khi sắp xếp. Công tác phối hợp giữa bộ, ngành và các địa phương trong giải quyết công việc chưa tốt.

Một trong những nguyên nhân cơ bản được báo cáo đề cập là người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị chưa sâu sát, thiếu quyết liệt trong công tác quản lý cán bộ, công chức, viên chức thuộc thẩm quyền.

Kỷ luật, kỷ cương hành chính có lúc, có nơi chưa thực sự nghiêm; trách nhiệm cá nhân đối với tập thể, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ một số nơi còn nể nang, chưa nghiêm túc; đạo đức, năng lực của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế, yếu kém; ý thức trách nhiệm và kỷ luật của một bộ phận cán bộ, công chức chưa cao, chưa làm hết trách nhiệm…

Một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quyết liệt trong chỉ đạo, triển khai thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã do vẫn còn tâm lý không muốn giảm số lượng ĐVHC ở địa phương mình. Một số cán bộ, công chức tại các ĐVHC thuộc diện sắp xếp có tâm lý muốn ổn định, tiếp tục làm việc tại ĐVHC cũ nên tìm các lý do để không tiến hành sắp xếp ĐVHC ở nơi mình đang công tác.

Ngoài ra, đối với các địa phương tiến hành nhập từ 2 đến 4 ĐVHC để hình thành 1 ĐVHC mới thì số lượng cán bộ, công chức dôi dư rất lớn. Trong khi số lượng những người nghỉ hưu đúng tuổi, giải quyết theo chính sách tinh giản biên chế chưa nhiều. Do đó, các địa phương gặp khó khăn khi sắp xếp, bố trí và giải quyết đối với những người dôi dư.