Chim chim là tên một loại cây mọc hoang dại có ở hầu hết các khu rừng thuộc huyện Anh Sơn. Cây chim chim ngoài việc cung cấp nguồn củi làm chất đốt nấu nướng, còn cho lá dùng trong chăn nuôi trâu bò, đặc biệt là thứ rau “sạch” để người dân chế biến thành nhiều món ăn ngon.
Vì có nhiều công dụng như vậy nên người dân quê tôi có thói quen mỗi khi rảnh rỗi thường vào rừng tìm hái lá chim chim mang về.
Cây chim chim ở rừng xứ Nghệ.
Món canh cá nấu lá chim chim ở quê tôi tuy được chế biến đơn giản, nhưng lại mang hương vị “đặc sản” không thua kém nhiều món ăn khác.
Tôi có một anh bạn thân ở xã Tam Sơn, Anh Sơn rất “ nghiền” món canh lá chim chim. Theo anh, chế biến món này khá đơn giản. Nhưng để món canh lá chim chim thơm ngon, hấp dẫn cần phải biết cách chọn nguyên liệu, khâu chế biến cũng phải tuân theo một quy trình nhất định.
Lá chim chim sau khi hái ở rừng về phải lựa bỏ những lá già và lá quá non, chỉ chọn lá bánh tẻ. Bởi nếu dùng lá quá non để chế biến món ăn sẽ có nhiều vị đắng, nấu sẽ nhanh nát; còn lá quá già, món ăn sẽ có nhiều vị chát.
Lá chim chim sau khi rửa sạch, dùng dao thái nhỏ, để ra rổ cho ráo nước.
Cá mè đã sơ chế.
Món canh chim chim thơm ngon.
Với nguyên liệu cá để nấu canh chim chim, có thể dùng các loại cá đồng như trôi, trắm, chép… Nhưng theo kinh nghiệm, dùng cá mè để nấu sẽ tạo cho món ăn “đạt chuẩn” thơm ngon nhất. Cá mua về làm sạch, cắt thành từng khúc để ráo nước.
Bắc nồi lên bếp, phi hành mỡ đến độ tỏa mùi thơm, rồi trút cá vào đảo đều độ 5 phút. Khi quan sát thấy thịt cá săn lại, thì cho lá chim chim vừa thái vào trộn đều khoảng cho ngấm mắm mỡ. Kế tiếp đun nước cho sôi rồi đổ vào, tiếp tục nấu sôi khoảng 20 phút cho vị ngọt trong thịt cá hòa vào nước nấu. Chú ý khi đã sôi, phải giảm nhỏ lửa, canh chừng để giữ nước không trào ra ngoài. Cuối cùng cho thêm ít mắm, muối, bọt ngọt với lượng vừa phải vào trộn đều, rồi nhắc xuống là món ăn đã hoàn thành.
Canh cá nấu lá chim chim vừa thơm ngon, chế biến khá đơn giản, lại có thể làm món ăn chính trong bữa cơm gia đình.
Theo người dân quê tôi, những ai lần đầu thưởng thức món canh cá nấu lá chim chim sẽ thấy hơi khó ăn bởi vị nhân nhẩn đắng toát ra nơi đầu lưỡi. Nhưng chỉ sau vài lần thưởng thức, hầu hết mọi người đều sẽ “nghiền” món ăn này.
Nhiều người còn cho rằng, món canh cá nấu lá chim chim tuy có vị đắng nhưng rất mát và bổ, có tác dụng kích thích tiêu hóa, có lợi cho sức khỏe.