Trung bình một 1m2 đất với mô hình khí canh như hiện tại, mình có thể thu hoạch được từ 20- 40kg rau sạch là chuyện bình thường...".
Đó là chia sẻ của anh "siêu nông dân phố" - nickname mà nhiều người đã đặt cho anh Trương Bình Sơn (ở Lê Thị Hồng, Phường17, Gò Vấp, TP.HCM), chủ nhân của mô hình trồng rau bằng phương pháp khí canh không giống ai và khi thu hoạch thì thành tích không ai có thể giống được.
Anh Trương Bình Sơn - siêu nông dân phố cùng vợ thu hoạch các loại rau, củ được trồng bởi mô hình khí canh.
Phóng viên có dịp trò chuyện với anh Sơn vào ngày đầu năm, khi mà nhịp điệu đô thị không còn tất bật, các ô cửa mặt tiền vẫn đóng im lìm, nhưng hơi thở mùa xuân thì đã tràn ngập khắp phố phường vẫn còn trong giấc ngủ muộn.
Lí do nào để anh bắt đầu trồng rau?
- Mình trồng rau thay cây cảnh, vừa đẹp vừa sạch, vừa ăn được, lại mang lại lợi ích thực tế cho vợ con. Thế thì tội gì mà không trồng nhỉ?
Có nhiều phương pháp trồng rau như thổ canh, thủy canh nhưng anh lại chọn khí canh. Vậy hành trình đến với việc trồng rau khí canh của anh như thế nào?
- Mình theo học cơ khí động lực nhưng bỏ ngang đi làm game online khoảng 8 năm cho VDC-Net2E và FPT online nhưng sau khi FPT giải tán mảng game thì mình trở thành "thanh niên lông bông mất phương hướng" nên có người bạn rủ đầu tư mở tiệm bán cây cảnh.
Sau khi bán cây cảnh được 2 năm thì mình nhận thấy nhu cầu rau sạch đang là vấn đề nhức nhối của xã hội và cũng xuất phát từ nhu cầu thực tế của gia đình nên mình quyết định tìm hiểu trồng rau sạch nhà phố sao cho vừa đẹp như cây cảnh lại năng suất phải cực cao cho bõ cái công trồng. Đồng thời, mô hình này phải không chiếm nhiều diện tích, không dơ bẩn, không phải vác đất lên sân thượng và quan trọng là không tốn nhiều thời gian chăm bón.
Mình lấy mô hình trồng lan trong ống PVC kết hợp với phương pháp trồng khí canh của NASA Mỹ. Mình thấy họ giới thiệu nên tìm hiểu. Hóa ra trên thế giới họ áp dụng từ lâu rồi nên mình cứ thế triển khai và thành công ngay lần đầu tiên thử nghiệm.
Thực tế thì với 2 năm kinh nghiệm bán cây cảnh cũng giúp cho mình rất nhiều trong việc áp dụng vào mô hình khí canh này.
Được biết, mô hình trồng rau khí canh hiện tại chỉ có ở Học viện nông nghiệp Việt Nam và dừng lại ở bước nhân giống rau mầm, khoai tây,... Chắc hẳn khi mới thực hiện và áp dụng mô hình trồng rau khí canh đại trà được là không dễ. Trong quá trình một mình nghiên cứu, tiến hành, anh đã từng thất bại hay nản lòng?
- Thật sự với mình khó khăn cũng chính là cơ hội, mỗi khi cảm thấy bế tắc thì trong đầu mình luôn tâm niệm "người ta có thể làm cho cả tấn sắt bay lượn trên trời được thì việc mình làm chắc chắn phải có cách giải quyết, quan trọng là tìm ra phương pháp hợp lý nhất".
Với suy nghĩ đó mình kết hợp các chi tiết, các thiết bị đơn giản nhất để cho ra một cách trồng đơn giản và hiệu quả nhất.
Không đi làm và bắt đầu trồng rau với mô hình nghe như không tưởng, mọi người trong gia đình và hàng xóm xung quanh có ý kiến gì không?
- Liên quan đến vấn đề cơm áo gạo tiền, ba mẹ thì suốt ngày cằn nhằn kiểu như: "Làm ăn không lo suốt ngày nghịch ngợm vớ vẩn" hay "Tao sinh ra là con nhà nông trồng cây cả đời, chưa bao giờ thấy ai trồng cây mà không có đất, không có nước thì làm sao nó sống được?". Bị nghe cằn nhằn hoài cũng oải nhưng thú thực mình vẫn đam mê.
Hàng xóm cứ nghĩ mình đang chế tên lửa S300, cho tới khi rau lớn họ lại nghĩ mình nhét đất vào trong đó, tới khi ngó vào trong hốc không có gì thì họ lại bảo thằng này trồng rau bằng hóa chất. Mình chỉ cười trừ và không giải thích gì cả.
Ở Việt Nam, hiện tại không có nhiều người trồng rau bằng phương pháp khí canh. Vậy người được coi là "thầy" dạy anh trồng rau ngoài mô hình NASA của Mỹ thì còn có ai nữa không?
- Trước đây cũng có nhiều chỗ trồng khí canh dạng béc phun sương nhưng chỉ quy mô phòng thí nghiệm. Phương pháp này không thực tế, đầu tư tốn kém, đầu béc bằng kim loại không thích hợp trong môi trường muối khoáng và hay bị tắc do cặn bẩn, do muối khoáng hay do nhiều nguyên nhân khác. Đồng thời thực tế là mô hình này khó áp dụng rộng rãi.
Sau đó, mình thấy rằng chỉ có nhựa mới thích hợp trong môi trường này. Khí canh không phải là phun sương hay tạo màn sương vào môi trường để rễ hấp thụ mà là rễ nằm trong không khí có thể hấp thụ oxi nhiều hơn bình thường, đồng thời cần cung cấp dinh dưỡng, nước theo dạng hạt, hạt càng mịn cây càng hấp thụ tốt.
Thầy dậy mình chắc chỉ có thầy Gồ... (Google) đó bạn. "Thầy" giúp mình rất nhiều, "thầy" dịch mọi tài liệu với mọi thứ tiếng cho mình tìm hiểu. Còn một người mình rất quý trọng và hay gọi là Sư phụ tự nhận là bác Sâu Rau của diễn đàn vuonrauxanh cũng giúp mình rất nhiều thông tin.
Hiện tại mình đã viết hướng dẫn làm và thi công cho nhiều gia đình mô hình này rồi.
Một bộ dụng cụ để trồng rau khí canh như trên có tốn kém không anh?
- Cũng không tốn kém lắm. Mình tự làm thì hết khoảng từ 2-2,5 triệu đồng. Muốn nhân rộng mô hình này thì mình cần phải làm cho giá thành sản phẩm xuống thấp và thay đổi một số tư duy cũ như trồng cây không nhất thiết phải có đất, và các chất có công thức hóa học không phải cái gì cũng độc hại, tất nhiên phải là loại tinh khiết dùng cho thực phẩm.
Thành tích khủng của siêu nông dân phố: 1m2 mà có thể thu hoạch 20 tới 40kg rau
Như anh đã chia sẻ, 1m2 mà có thể thu hoạch 20 tới 40kg rau, anh có thể thông tin thêm về mô hình "nhỏ nhưng có võ" này?
- Bạn nhìn hình là có thể hiểu ngay, đây là mô hình mình làm demo cho các vườn công nghiệp, và lại thích hợp cho các gia đình có ít không gian trồng. Bốn trụ cao 1m7 với hơn 200 hốc xài cùng 1 bồn dung dịch và là cái chân giữ vững trụ, năng suất mỗi trụ tùy loại rau vào khoảng 100gram -200gram. Các loại cây trồng chung này có nồng độ ppm và ec gần bằng nhau.
Trồng rau khí canh thì tiện ích như thế nào? Để có được một trụ khí canh thì cần làm những gì?
- Phương pháp thủy canh cũng như khí canh trụ đứng thì khác với thổ canh là mình không sử dụng đất. Tất cả muối khoáng mình đều có thể cân đo đong đếm được và mình pha vào nước để nuôi dưỡng cây.
Một trụ khí canh cao 1,7m chia làm 4 cột. Mỗi cột được làm bằng ống PVC có hàng trăm ống nhựa nhỏ gắn vào thân (ống phi 60) để trồng cây. Có một rọ trắng và có mút xốp bên trong mỗi rọ có tác dụng để giữ thân cây còn rễ thì được nằm hoàn toàn trong không khí và phát triển nhờ lấy chất dinh dưỡng từ muối khoáng.
1m2 thu được từ 20-40kg với 4 trụ cột được làm bằng nhựa PVC, mỗi trụ khí canh cao 1,7m.
Vậy trồng rau khí canh thì điều quan trọng nhất là gì? Để thu hoạch được rau cần mất bao lâu?
- Điều quan trọng nhất trong trồng rau khí canh chính là muối khoáng vì nó đóng vai trò quyết định để rau phát triển tốt hay không. Muối khoáng thì mình có thể pha theo công thức của các giáo sư có sẵn. Lưu ý, nên sử dụng muối khoáng tinh khiết, không nên sử dụng muối khoáng công nghiệp vì nó có nhiều chất tồn dư gây hại cho sức khỏe.
Trồng rau bằng phương pháp khí canh như thế này thì nhanh hơn các phương pháp khác khoảng 30%. Rau muống từ 17-18 ngày, rau xà lách khoảng 20 ngày, rau cải khoảng 25 ngày là có thể cho thu hoạch.
Trồng theo phương pháp này có sâu nhiều không? Và để trừ sâu cho rau thì anh làm như thế nào?
- Mình hạn chế phun thuốc trừ sâu, những loại rau dễ bị sâu bệnh nhiều thì mình "mắc màn" cho rau. Việc làm này cũng hạn chế được tối đa những loại sâu bệnh. Mô hình này rất thích hợp cho các gia đình không có thời gian để chăm sóc cây cũng như các hộ chật hẹp, không có đất trong nhà phố mà vẫn muốn ăn rau sạch.
Anh Sơn áp dụng "kế" mắc màn cho rau để ngăn những "vị khách" không mời mà tới
So với các mô hình thổ và thủy canh, anh thấy khí canh có những ưu điểm nổi trội và có nhược điểm như thế nào?
- Cái gì cũng có tính chất hai mặt, "hiện đại" quá thì lại "hại điện". Dùng bơm 28W hoặc 60W, phụ thuộc vào điện là điểm yếu của khí canh so với thủy hay thổ canh. Vì trong khoảng 10-15 phút phải làm ẩm rễ 1 lần cho nên yếu tố điện rất quan trọng, mất điện 1 tiếng là cây sẽ héo ngay và mất trên 6 tiếng cây sẽ không thể phục hồi hoặc phục hồi nhưng lá bị biến dạng, rất xấu. Nếu mất điện vào trời tối hay trời mưa thì không ảnh hưởng lắm. Mình khắc phục bằng cách dự phòng máy phát điện mini bán trên thị trường giá từ (1,5-2,8 triệu đồng tùy công suất).
Khi thấy anh đam mê với trồng rau sạch như thế này, chị nhà ngay ban đầu có ủng hộ hay phản đối anh không?
- Thấy mình nghịch ngợm vì lý do và mục đích lành mạnh và cũng do mình giỏi nịnh cho nên tới bây giờ vẫn chưa có biểu hiện không hài lòng gì cả. Với lại mình vẫn phụ việc kinh doanh của gia đình nên vợ cũng không ý kiến.
Trong quá trình nghỉ việc bắt tay vào trồng rau đến nay anh có kỷ niệm đáng nhớ gì không?
- Kỷ niệm thì có nhiều nhưng có một việc mình nhớ mãi là lần đầu trồng cả trụ cây chết sạch nhưng vẫn sót một cây sống phát triển rất tốt và khỏe mạnh và rất thơm đó là cây húng quế. Mình thấy các loại rau thơm trồng thủy canh hay khí canh đều rất thơm. Đó cũng là ánh sáng trong đường hầm giúp mình thành công.
Anh có thể bật mí một chút về những dự định trong năm 2017 này?
- Năm nay, mình dự tính thí nghiệm các mô hình khác đẹp và mang nhiều tính năng hơn và rẻ hơn để phục vụ nhu cầu vườn rau xanh, thực phẩm sạch, không gian đẹp của thị trường thành phố. Cụ thể như thế nào mình xin được giữ kín và bật mí với bạn đọc Dân Việt trong thời gian gần nhất.