Tiềm năng
Đại biểu Quốc hội, PGS.TS Nguyễn Chu Hồi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội nghề cá Việt Nam chia sẻ: "Nuôi trai lấy ngọc nằm trong hoạt động nuôi trồng thủy sản của Việt Nam. Việt Nam là quốc gia có biển và tiềm năng lớn. Tại Việt Nam, đây đã trở thành nghề truyền thống.
Nhìn lại trong tiến trình lịch sử, đặc biệt với các quốc gia từ triều đại phong kiến, đồ đá quý hay những đồ tương tự được sử dụng nhiều trong các sinh hoạt của các vương triều, và ngọc trai cũng được dùng phục vụ cho những mục đích này. Nước ta cũng có lịch sử phong kiến dài và chịu ảnh hưởng từ Trung Quốc, trong cách sinh hoạt của các vương triều.
PGS.TS Nguyễn Chu Hồi. Ảnh: Ngọc Thọ
Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc nuôi trồng trai lấy ngọc với điều kiện tự nhiên thuận lợi, nhất là bờ biển kéo dài, lại nằm trong vùng nền ấm, thích hợp với việc nuôi trai. Dù có sự khác nhau về vùng miền, nhưng đó lại là lợi thế.
Thời gian vừa qua, ngành nuôi trai tại Việt Nam đã phát triển và có thương hiệu trên thị trường thế giới. Đồng thời, Việt Nam cũng là thị trường có nhu cầu tiêu thụ ngọc trai lớn.
Vì vậy, theo Phó Chủ tịch thường trực Hội Nghề cá Việt Nam, nếu phát triển tốt, đúng hướng, ngành nuôi trai không chỉ thỏa mãn được nhu cầu tiêu thụ trong nước, mà còn có sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế, tạo thương hiệu riêng.
Quang cảnh trực tuyến.
Ở Việt Nam, thời gian qua, ngành nuôi trai lấy ngọc phát triển tập trung hướng tới một số đối tượng khách hàng. Mỗi đối tượng lại có một loại ngọc trai khác nhau, ví dụ ngọc trai hình tròn, hình oval...
Là nhà khoa học đầu nghành về biển, ĐBQH Nguyễn Chu Hồi nói: "Tôi nghĩ rằng, trong thời gian tới, ngành nuôi ngọc trai nếu phát triển đúng hướng thì đòi hỏi kỹ thuật rất cao. Đòi hỏi sự khéo tay, khéo mắt của người nuôi, bởi nó tác động vào từ khâu nuôi khá lớn. Đồng thời, muốn khai thác tự nhiên tốt thì cần bảo tồn tốt".
Cũng theo ông Nguyễn Chu Hồi, để nuôi trai lấy ngọc hiệu quả cần chú ý đến khâu nuôi, vừa phát triển nhưng phải quản lý theo chuỗi. Cần phát triển kỹ thuật từ khâu nuôi đến khâu chế tác. Nuôi đã tốt rồi nhưng nếu chế tác kém thì cũng không đạt được giá trị kinh tế cao.
Bà Nguyễn Thị Minh Thu.
"Khi ta quan niệm nó là một ngành thì nó phải phát triển theo chuỗi và phải có sự tham gia, quản lý, tạo điều kiện của nhà nước. Ngoài ra, muốn phát triển ngành thì phải toàn diện hơn. Quản lý nhà nước phải có cơ chế, chính sách để khai thác được tiềm năng, đi đúng hướng và đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế, chắp cánh cho những công ty làm bài bản từ vùng nuôi cho tới tạo tác hoàn thiện sản phẩm" - ông Hồi nói.
Theo Phó Chủ tịch thường trực Hội Nghề cá Việt Nam, nuôi trai lấy ngọc là hướng đi rất tiềm năng và hiệu quả ở Việt Nam. Trong Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22/10/2018 Về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 có 6 lĩnh vực ưu tiên nuôi trai lấy ngọc mới được ghép vào lĩnh vực nuôi biển theo nghĩa chung thôi chứ chưa thành một ngành kinh tế. "Tôi cho rằng nếu nó thành một ngành kinh tế sẽ rất quan trọng, nếu có hướng đi đúng chúng ta có thể giúp phát triển thành một ngành thực thụ.
Qua đó có thể giúp chúng ta phát triển văn hóa biển đặc thù Việt Nam, trong đó ngoài các văn hóa ứng xử, các duy trì khảo cổ, các tâm linh biển thì đây là các giá trị. Từ đó sẽ giúp văn hóa ngọc trai hình thành, phát triển thịnh vượng hơn trong thời gian tới", ông Hồi khẳng định.
Cần những doanh nghiệp dám dấn thân
Bà Nguyễn Thị Minh Thu - Giám đốc công ty Ngọc trai và Trang sức An Phú thì chia sẻ: :Trong thời buổi khó khăn, ảnh hưởng lớn bởi Covid-19 như hiện tại, Công ty An Phú vẫn duy trì chỉ kinh doanh 100% ngọc trai nước mặn lại càng thách thức.
Ngọc trai nước mặn giá trị gấp nhiều lần ngọc trai nước ngọt được bán đại trà trên thị trường mà người tiêu dùng gần như không phân biệt nổi.
"Từ trước khi tôi bước vào ngành nuôi cấy, kinh doanh ngọc trai nước mặn, tôi đã chứng kiến những vị khách nước ngoài đến từ Châu Âu, Châu Mỹ bày tỏ họ rất yêu thích sản phẩm ngọc trai Việt Nam.
Nhưng nhiều người mua ngọc trai tại Việt Nam, sau khi đi kiểm định đã phát hiện ra đó là ngọc trai nước ngọt thay vì là ngọc trai nước mặn như được người bán giới thiệu.
TS Trần Duy Khanh - Viện trưởng Viện NC&ĐT Doanh nhân APEC.
Đã có nhiều người thắc mắc tại sao trong khi cả thị trường đều kinh doanh ngọc trai nước ngọt, chúng tôi lại chọn đi ngược lại với số đông bằng cách kinh doanh trai nước mặn. Tôi nói thật, đó là bởi vì niềm tự hào dân tộc và tình yêu với ngọc trai.
Nhiều người bảo là sao chúng tôi cứ phải làm vậy, sao không nhập ngọc trai từ Trung Quốc cho rẻ rồi bán lấy lãi cao cho khỏe. Chúng tôi yêu con trai, yêu nghề này làm sao có thể làm được vậy.
Chúng tôi không muốn vì một sản phẩm không đúng lại khiến khách du lịch thất vọng và cảm giác bị lừa dối khi rời khỏi Việt Nam" - CEO Nguyễn Thị Minh Thu.
Quang cảnh sự kiện.
Còn TS Trần Duy Khanh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Doanh nhân APEC chia sẻ: Công ty Ngọc trai An Phú là một trong những công ty hàng đầu, tiên phong ở Việt Nam tổ chức nuôi cấy, khai thác, chế tác và đưa thương hiệu NGỌC TRAI VỆT NAM ra với khách hàng, bạn bè quốc tế.
Đây là công ty tiên phong và có thể nói gần như duy nhất của người Việt tổ chức nuôi cấy, khai thác, chế tác và kinh doanh ngọc trai nước mặn Việt Nam đưa ra thị trường quốc tế.
Nuôi cấy ngọc trai nước mặn là một việc làm rất khó, không chỉ có nhiều vốn là đủ, mà phải có tầm nhìn rộng vươn thế giới, có kỹ thuật chuyên môn sâu và tâm huyết với nghề, mới dám dấn thân…mới làm được.
Về cơ sở vật chất, Công ty đầu có vùng nước biển rộng ở đảo Cát Gia – Vân Đồn làm cơ sở nuôi cấy ngọc trai nước mặn…
Sản phẩm đầy tinh tế của An Phú.
Về nguồn nhân lực con người, công ty có đội ngũ kỹ sư nuôi cấy chế tác lãnh nghề được đào tạo bài bản, lâu năm ở các vương quốc ngọc trai thế giới như Nhật Bản, Hitati, Ý… góp phần tạo nên thương hiệu ngọc trai An Phú ở trong nước và nước ngoài.
Đặc biệt, về quản trị doanh nghiệp, với đội ngũ trên 300 lao động sản xuất trên 2 lĩnh vực là nuôi cấy chế tác, kinh doanh ngọc trai nước mặn và sản xuất kinh doanh tranh sơn mài. Công ty đã ứng dụng những công nghệ vào quản trị nhân sự, quy trình tiên tiến vào sản xuất nuôi, cấy, khai thác, chế tác ngọc trai nước mặn và sản xuất tranh sơn mài mang thương hiệu riêng, được khách hàng quốc tế và trong nước đánh giá cao về chất lượng (bền - đẹp - thời đại); Tinh thần thái độ dịch vụ (lễ phép - niềm nở - ân cần - chu đáo).
Nếu doanh nghiệp nào cũng hướng phát triển như vậy chẳng mấy chốc ngành ngọc trai sẽ hình thành, lớn mạnh.
