Nhắc đến loại quả đắt đỏ thế giới không thể bỏ qua quả vani. Quả này còn được ví như "vàng xanh" bởi quy trình trồng trọt và thu hoạch tốn rất nhiều công sức. Theo Bussiness Insider, giá quả vani vào thời điểm năm 2018 đã cao khoảng 600 USD/kg (khoảng 15 triệu đồng).
Có thể khi nghe thấy giá, nhiều người thắc mắc vì sao nó lại đắt đỏ đến vậy?. Muốn biết tại sao vani lại có giá đắt như vậy trước hết chúng ta cần biết được vani có nguồn gốc từ đâu. Vani là hương liệu được chiết xuất từ một giống lan sống trong rừng nhiệt đới. Chúng bắt nguồn từ những cánh rừng mưa nhiệt đới tại Mexico.
Thông thường để thu hoạch được vani tự nhiên, các nông dân phải tự tay thụ phấn cho cây vì chúng không có nguồn gốc tại Madagascar. Loài hoa của cây vani có cấu trúc rất đặc biệt khiến hầu hết các loài côn trùng không thể lấy mật và giúp hoa thụ phấn. Cây sẽ không thể ra quả trừ khi hoa của chúng được thụ phấn.
Madagascar hiện là quốc gia chịu trách nhiệm cung cấp khoảng 80% nguồn cung trên toàn thế giới. Mỗi cây lan vani trồng 3-4 năm mới nở hoa.
Vani tự nhiên là loại gia vị thuộc top đắt đỏ nhất thế giới.
Vani tự nhiên là loại gia vị đắt đỏ thứ 2 thế giới chỉ sau nhụy hoa nghệ tây. Điểm nổi bật ở quả vani không có mùi vị cho tới khi được chế biến. Người ta sẽ sấy khô hoặc bảo quản cho tới khi xảy ra sự thay đổi hóa học còn gọi là quá trình lên men. Lúc này, sự lên men tạo ra các tinh thể hóa chất gọi là vanillin. Vanillin là chất mang lại hương vị và mùi thơm cho vani.
Với loại cây này, chúng cần cả một quá trình nhiều công sức và đây là nguyên nhân chính khiến loại hương liệu này có mức giá đắt đỏ chỉ đứng sau nhụy hoa nghệ tây.
Trên thực tế, cây vani được trồng từ 3 – 4 năm mới ra hoa và đặc biệt hoa chỉ nở đúng 1 ngày trong năm. Do đó, nếu ngày hoa vani nở mà không thụ phấn thủ công kịp thì hoa sẽ tàn đi và người trồng sẽ phải đợi tới một năm sau để hoa nở lại. Bởi không chỉ bỏ lỡ khoảnh khắc hoa nở, việc cây vani bị hư hại cũng có thể ảnh hưởng hoặc làm mất đi những quả có giá trị cao.
Quả vani khô
Loại cây này được ví như "vàng xanh" bởi đây một trong những loại gia vị đắt đỏ nhất thế giới. Tuy nhiên, thời gian gần đây ở nước ta cũng đã có người trồng thành công.
Theo Dân Trí anh Trần Minh Trung, 40 tuổi, một nông dân tại Bình Dương, có trang trại trồng hàng nghìn cây vani. Quá trình trồng và thu hoạch công phu khiến giá thành loại gia vị này rất đắt đỏ, bán với giá từ 500 đến 700 USD/kg (12,1 triệu đồng - 17 triệu đồng).
Khởi nghiệp với loại cây độc đáo có "1-0-2" anh Trung cho hay, năm 2015, anh tình cờ biết tới giống cây vani nên đặt mua giống từ nước ngoài về thử ươm trồng. Trước khi thử nghiệm trồng cây vani, người nông dân này từng mua các giống cây có giá trị kinh tế cao từ nước ngoài như hoa nghệ tây, kiwi... Tuy nhiên, do không hợp thổ nhưỡng nên đều không đạt hiệu quả. Khi thấy cây vani thích hợp với khí hậu một số nơi ở Việt Nam, anh Trung mạnh dạn thử nghiệm.
Sau 2 năm chăm chỉ chăm sóc cây vani mới nở hoa. Khi bước đầu đi đến thành công, anh Trung cùng người làm tại trang trại thụ phấn cho từng bông. Thành quả năm đầu tiên thu hoạch được 50kg quả tươi. Quá trình xử lý cho 10kg quả khô.
Với kinh nghiệm vốn có và chăm học hỏi tìm tòi ngay sau khi tìm được phương thức "thuần hóa" loại cây này, anh Trung cho biết sẵn lòng chuyển giao công nghệ cho các nông dân khác. Trước đó, mô hình của anh đã chuyển giao công nghệ cho 3 hộ khác cùng phát triển kinh tế.