Dân góp tiền làm trạm bơm điện
Với mục tiêu phát triển nông nghiệp theo quy mô hàng hóa lớn, thời gian qua, tỉnh Kiên Giang đã triển khai nhiều giải pháp đẩy mạnh cơ giới hóa, tạo động lực tái cơ cấu nông nghiệp. Nhiều doanh nghiệp, nông dân đã mạnh dạn đầu tư vốn, máy móc, tạo tiền đề thúc đẩy liên kết với doanh nghiệp sản xuất và bao tiêu sản phẩm.
Qua đó, tỉnh đã phát huy các lợi thế, thế mạnh của từng địa phương với mục tiêu xây dựng ngành nông nghiệp toàn diện, phát triển bền vững, từng bước nâng cao đời sống của nông dân.
Theo Sở NNPTNT tỉnh Kiên Giang, thực hiện đề án tái cơ cấu nông nghiệp, các địa phương trong tỉnh đã đẩy mạnh cơ giới hóa vào sản xuất, nhằm giảm tổn thất, hạ giá thành sản phẩm. Năm 2015, tỉnh chưa có trạm bơm điện, đến năm 2017 có 829 trạm, năm 2019 có 1.182 trạm.
Năm 2015, tỉnh có 5.223 cái máy cày, máy xới; đến năm 2019 là 7.930 cái. Khâu làm đất cơ bản đã đạt được cơ giới hóa trên 98%. Máy phun phân bón năm 2015 là 415 cái, đến nay 30.888 cái.
Tại cánh đồng lúa thu đông 2020 của hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Thạnh Tiến (ấp Bờ Xáng, xã Thạnh Bình, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang), nông dân đang vào vụ thu hoạch.
Được thành lập năm 2005, với 130ha, HTX nông nghiệp Thạnh Tiến được xem là cánh chim đầu đàn của phong trào xây dựng mô hình kinh tế tập thể vận hành theo mô hình HTX kiểu mới.
Thực hiện cơ giới hóa sản xuất với đột phá đầu tiên là khâu bơm tát tập trung, từ 9 năm trước, 12 thành viên của HTX đã góp 240 triệu đồng đầu tư 3 bình điện hạ thế, mua dàn bơm, môtơ, gia cố cống đập. Có trạm bơm điện đã rút ngắn thời gian bơm nước gieo sạ cho toàn HTX. Chi phí sản xuất giảm, liên tục từ năm 2011 đến nay, lợi nhuận từ 2 - 3,5 triệu đồng/công/vụ.
Ông Lê Hoàng Thống - Giám đốc HTX Thạnh Tiến, chia sẻ: "Lúa vụ này trúng mùa nhờ quản lý nước tốt, lại bán được giá 5.500 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ năm ngoái 600 đồng/kg, nên bà con rất phấn khởi. Cũng nhờ cơ giới hóa, bà con mần ruộng khỏe re, mưa bão cũng an tâm vì có trạm bơm điện. Lợi nhuận cũng tăng từ 30 - 40% so với trước".
Sử dụng cơ giới hóa trong cấy lúa
Câu chuyện cấy lúa bằng máy của gia đình ông Nguyễn Thanh Hà - thành viên HTX dịch vụ thanh niên Phú Hòa, xã Tân Hội (huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang) không còn xa lạ ở địa phương. Từ vụ đông xuân 2017-2018, ông Hà chuyển 4ha ruộng sang cấy lúa bằng máy và áp dụng quy trình "3 giảm, 3 tăng". Ông còn vận động người dân trong ấp hùn tiền mua chiếc máy cấy lúa trị giá 160 triệu đồng.
Ông Hà cho biết: "Cấy lúa bằng máy chỉ tốn 5kg giống/công, giảm được 13-15kg giống/công so với sạ thưa. Chỉ tính tiền mua lúa giống đã giảm được 200.000 đồng/công, lại giảm sâu bệnh, giảm chi phí phân bón, ít đổ ngã so với ruộng sạ thường. Qua nhiều năm cho thấy, diện tích lúa cấy máy cho lợi nhuận 35 triệu đồng/ha, cao hơn 11 triệu đồng/ha so ruộng sạ dày nhờ giảm chi phí về giống, phân thuốc, sâu bệnh".
Nhằm giúp nông dân tăng lợi nhuận, huyện Tân Hiệp thực hiện đề án tái cơ cấu nông nghiệp với nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, trong đó có nhân giống lúa cấp xác nhận bằng máy cấy. Để khuyến khích nông dân thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, UBND huyện hỗ trợ 2,9 triệu đồng/ha cho những hộ chuyển đổi từ sạ tay sang phương pháp cấy lúa chất lượng cao bằng máy.
Đồng thời, mời gọi doanh nghiệp tham gia chuỗi sản xuất lúa. Từ diện tích nhỏ lẻ ban đầu, sau 4 năm diện tích lúa cấy máy của huyện Tân Hiệp đã tăng lên 500ha/vụ. Toàn bộ diện tích lúa cấy máy đều được doanh nghiệp thu mua với giá cao hơn thị trường 900 đồng/kg.
Nhằm hỗ trợ các HTX hình thành những cánh đồng lớn, phát huy vai trò cầu nối trong chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, Trung tâm Khuyến nông tỉnh, các địa phương có nhiều hoạt động hỗ trợ nông dân tiếp cận, đưa máy ra đồng.
HTX nông nghiệp Kênh 8B, xã Thạnh Đông A (huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang) được tỉnh chọn tham gia dự án cánh đồng lớn thâm canh và áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất ở các tỉnh phía Nam. Dự án đầu tư xây dựng cánh đồng lớn 72ha với 36 hộ tham gia, mức hỗ trợ 3,4 triệu đồng/ha.
Ngoài ra, HTX nông nghiệp Kênh 8B được hỗ trợ máy cấy trị giá 170 triệu đồng với mức hỗ trợ 60 triệu đồng/máy; 10 bình phun động cơ, mức hỗ trợ 1,5 triệu đồng/bình.
Ông Dương Khiêm - Giám đốc HTX nông nghiệp Kênh 8B, thông tin: "Năng suất lúa đạt 6,7 tấn/ha, so với ruộng đại trà, số lần phun thuốc trừ sâu, bệnh giảm 25-33%, giá bán lúa cao hơn 900 đồng/kg. Từ đó, lợi nhuận khoảng 7 triệu đồng/ha, tăng hơn 40% thông qua hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp".