Dự án nuôi bò 4.500 tỷ chết yểu, chuyển sang trồng chuối
Liên quan tới dự án nuôi bò giống, bò thịt với mức đầu tư 4.500 tỷ đồng, triển khai trên địa bàn 2 huyện Cẩm Xuyên và Kỳ Anh (Hà Tĩnh) từ năm 2015, vào ngày 13.6.2018, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về Quản lý kinh tế và chức vụ (PC46) Công an Hà Tĩnh cho biết, ngày 12.6, cơ quan này đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Đinh Văn Dũng - nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (xã Cẩm Quan, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) về tội "Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản".
Cơ quan điều tra cũng ra lệnh khởi tố bị can Nguyễn Xuân Lương - Giám đốc Công ty Tân Đại Việt (trụ sở tại phường Thạch Quý, TP. Hà Tĩnh) với tội danh tương tự. Hiện, đối tượng Lương được cơ quan điều tra cho phép tại ngoại.
Theo cơ quan điều tra, đối tượng Dũng và Lương có hành vi cấu kết nâng khống khối lượng, chiếm đoạt 110 tỷ đồng khi thực hiện dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt của Công ty CP Bình Hà.
Còn theo ghi nhận của Dân Việt, năm 2015, UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt của Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà, thuộc Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai của Bầu Đức liên danh với Công ty Cổ phần An Phú Bình Định, với số tiền đầu tư hơn 4.500 tỷ đồng, triển khai hơn 2.163 ha thuộc huyện Cẩm Xuyên và Kỳ Anh (Hà Tĩnh).
Chuồng trại nuôi bò của Công ty CP Bình Hà bỏ hoang. (Ảnh: Hữu Anh)
Để thực hiện dự án, Hà Tĩnh đã điều chỉnh toàn bộ diện tích quy hoạch cao su, rừng sản xuất trên địa bàn huyện Kỳ Anh và Cẩm Xuyên sang quy hoạch phát triển chăn nuôi, trồng cỏ. Hàng trăm diện tích đất rừng, hoa màu của người dân cũng được thu hồi để phục vụ dự án.
Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Nguyễn Khánh Toàn, Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Hà Tĩnh, cho biết: “Riêng diện tích đất của Cao su Hà Tĩnh phải nhường lại cho Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà hơn 800ha, thuộc 4 xã ở huyện Kỳ Anh để họ trồng cỏ nuôi bò”.
Công ty Bình Hà cũng được ngân hàng cho vay trung, dài hạn hơn 2.000 tỷ đồng. Quá trình đầu tư Công ty Bình Hà đã xây dựng 65 chuồng trại, 19 hệ thống kho chứa và các công trình phụ trợ trên 68ha và trồng 678ha cỏ để nuôi bò.
Thời điểm đó, dự án được đánh giá là có ý nghĩa quan trọng trong phát triển chăn nuôi, thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp, được trông đợi sẽ giúp góp phần phát triển kinh tế, xã hội, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người dân địa phương.
Tuy nhiên, theo báo cáo số 157 năm 2017 của Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà, dự án nuôi bò chưa mang lại hiệu quả kinh tế như mong muốn. Quy mô tổng đàn bò của dự án chỉ đạt 6% tương tương 15.000 con bò/ năm so với cam kết tổng đàn 254.200 con bò/năm. Ngoài ra công ty chưa phát triển được mô hình liên kết chăn nuôi bò với các hộ dân như cam kết, chưa phát triển được vùng sản xuất công nghệ cao…Hệ quả là hoạt động kinh doanh năm 2016 của công ty lỗ hơn 200 tỷ đồng.
Dự án nuôi bò chuyển sang trồng chuối của Công ty CP chăn nuôi Bình Hà chưa được tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận. (Ảnh: Hữu Anh)Còn ông Trần Hùng, Chi cục trưởng Chi cục chăn nuôi và Thú y Hà Tĩnh cho biết: "Từ tháng 5.2015 đến tháng 6.2017, Công ty CP Bình Hà đã nhập về 43.387 con bò thịt để nuôi béo. Qua kiểm tra hiện tổng số bò còn lại tại là 782 con được nuôi ở dự án này. Sau 3 năm triển khai, dự án chăn nuôi Bình Hà chưa đạt so với quy mô đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Hiện toàn bộ diện tích trồng cỏ đã bị phá dỡ, cày xới đất, chuyển qua trồng chuối”.
Hậu thuẫn của Trần Bắc Hà và khoản vay 3.000 tỷ từ BIDV của Bình Hà
Để dự án này được triển khai không thể không nhắc đến sự ủng hộ của ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT thời điểm đó. Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hà Tĩnh, ngày 14.7.2015, BIDV Hà Tĩnh đã tổ chức lễ ký kết hợp đồng tài trợ dự án chăn nuôi giống và bò thịt tại tỉnh Hà Tĩnh.
Dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt do Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà làm chủ đầu tư, thực hiện tại các huyện Cẩm Xuyên, Kỳ Anh với sản phẩm đầu ra là thịt bò hơi và các sản phẩm liên quan cung cấp cho thị trường tiêu dùng trong nước. Dự án bắt đầu triển khai từ năm 2015 và đi vào kinh doanh từ năm 2017 với quy mô 150.000 con bò thịt, 70.000 con bò nái, 2.250 con bò đực.
Tổng mức đầu tư của dự án trên 5.000 tỷ đồng, trong đó, vốn đầu tư cố định là 2.849 tỷ đồng để thực hiện các chi phí liên quan đến đất, xây dựng, máy móc thiết bị, nhập bò.
Số vốn doanh nghiệp vay BIDV là 2.190 tỷ đồng (tương ứng 76% tổng mức đầu tư) do BIDV Hà Tĩnh làm đầu mối cho vay. Trong đó BIDV Hà Tĩnh sẽ đầu tư 1.200 tỷ đồng, các chi nhánh trong hệ thống cho vay số tiền còn lại. Dự án đầu tư tín dụng này có thời hạn vay 10 năm, trong đó 2 năm đầu ân hạn. Lãi suất cho vay được áp dụng theo cho vay thương mại trên thị trường, 3 tháng điều chỉnh một lần.
Tại buổi lễ, ông Kiều Đình Hoà, Giám đốc BIDV Hà Tĩnh khi đó, cho biết, ngoài hợp đồng tín dụng cho vay trung dài hạn vừa được ký kết, BIDV sẽ tiếp tục làm đầu mối đầu tư vốn lưu động cho dự án với tổng số tiền trên 1.000 tỷ đồng.
Lãnh đạo BIDV Hà Tĩnh và Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà ký kết hợp đồng tín dụng
Tới ngày 15.1.2016, BIDV kết hợp với Công ty Bình Hà đã khánh thành giai đoạn 1 Dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt tại Hà Tĩnh. Trong đó, BIDV chấp thuận cho vay 3.162 tỷ đồng. Quy mô vốn tín dụng dài hạn BIDV dự kiến dành cho dự án là 2.190 tỷ đồng, vay ngắn hạn để nhập khẩu bò giai đoạn 1 và 2 là 970 tỷ đồng.
Đến thời điểm đầu năm 2016, BIDV đã giải ngân 810 tỷ đồng, trong đó vốn dài hạn đạt 492 tỷ đồng để thực hiện xây dựng dự án, cho vay ngắn hạn 318 tỷ đồng để thực hiện nhập khẩu bò, thuốc thú y, thức ăn...
Cũng trong sự kiện này, Công ty Cổ phần Chăn nuôi Bình Hà được nhiều đơn vị đưa tin, giới thiệu là công ty chuyên hoạt động lĩnh vực nông nghiệp với ngành nghề chính là chăn nuôi trâu, bò ứng dụng công nghệ cao. Công ty này có hai cổ đông sáng lập là Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai của ông Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức) và Tập đoàn An Phú.
Song như đã chia sẻ phía trên, sau thời gian dài hoạt động không hiệu quả, nguy cơ thất bại của dự án nuôi bò giống, bò thịt với mức đầu tư 4.500 tỷ đồng ở Hà Tĩnh đã xuất hiện khá rõ ràng.
Còn về phía Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai của Bầu Đức, trong một công văn gửi tới các cơ quan truyền thông vào ngày 15.4.2016, Tổng Giám đốc Võ Trường Sơn lại cho biết: “Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai không phải là cổ đông góp vốn và không có liên quan gì đến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần chăn nuôi Bình Hà. Hoàng Anh Gia Lai chỉ tham gia hỗ trợ kỹ thuật giai đoạn ban đầu cho doanh nghiệp này”.
Ngoài ra, báo cáo tài chính hợp nhất kiểm toán năm 2015 và 2016 của Hoàng Anh Gia Lai của Bầu Đức cũng không hề nhắc tới Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà với tư cách là công ty con hay công ty liên kết.