Theo bác sĩ CKII Huỳnh Tấn Vũ - giảng viên khoa y học cổ truyền, trường Đại học Y Dược (TP.HCM) rau muống còn giải các chất độc trong thức ăn (ngộ độc thức ăn) do không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Bạn có thể giã rau muống tươi lấy nước cốt uống ngay.
Kinh nghiệm dân gian này được thấy trong nhiều sách về vị thuốc quanh ta. Ngày nay, chúng ta chỉ nên dùng phương pháp này để sơ cứu tức thời nhằm hạn chế độc tính, sau đó phải đưa bệnh nhân đến bệnh viện cấp cứu tích cực vì những chất nói trên rất độc và dễ gây tử vong.
Bên cạnh đó, khi say nắng có thể dùng nước ép rau muống với chút muối hoặc nước rau muống luộc cho thêm ít chanh hoặc muối uống sẽ cảm thấy dễ chịu, tiêu khát nhanh chóng. Bạn có thể dùng thường xuyên trong mùa hè.
Rau muống có thành phần hóa học gồm: 92% nước, 3,2% protit, 2,5% gluxit, 1% xenluloza. Ngoài ra rau muống chứa hàm lượng muối khoáng rất cao, trong đó 100mg% canxi, 37mg% P, 1,4mg% Fe. Các vitamin gồm: Carotene, C, B1, PP, B2, nhiều chất nhầy.
Theo y học cổ truyền, rau muống vị ngọt, tính hơi hàn, công dụng thanh nhiệt, thông đại tiểu tiện, giải các chất độc xâm nhập vào cơ thể (nấm độc, sắn độc…).
Vào mùa nắng nóng, gia đình có thể luộc rau muống (nước sôi cho chút muối rồi mới cho rau vào đảo đều, nước sôi lại thì vớt ra), dùng với các loại nước chấm.
Nước rau muống luộc để nguội vắt chanh (rất tốt cho phụ nữ có thai thiếu sắt) có thể giúp thanh nhiệt.
Theo chuyên gia, rau muống chứa nhiều chất xơ, hỗ trợ hoạt động tiêu hóa, giúp hạn chế những rắc rối liên quan đến đường tiêu hóa. Rau muống tác dụng nhuận tràng, tốt cho người đang bị khó tiêu hay táo bón. Tuy nhiên, sẽ không tốt cho tiêu hóa trong trường hợp sử dụng rau không hợp vệ sinh.
Ngoài ra, một loại ký sinh trùng sán lá ruột lớn tên Fasciolopsis buski phổ biến trên rau muống có thể dễ dàng xâm nhập vào cơ thể khi ăn rau sống, hoặc nấu chưa chín kỹ. Ký sinh trùng này có thể neo mình vào thành ruột và gây ra các chứng khó tiêu, dị ứng, đau bụng.
Nếu ăn rau muống sống, các ký sinh trùng này sẽ vào cơ thể người, bám vào trong ruột, chui qua thành ruột, chui vào trong máu, máu dẫn chúng đến tất cả các bộ phận trong cơ thể. Sau một thời gian, trứng sẽ nở thành giun sán nằm ở đó và gây hại cho cơ thể.
Theo khuyến cáo của Cục Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, rau muống dẫn đầu trong nhóm rau ăn lá nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cao. Việc sử dụng các loại rau chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng có thể khiến người tiêu ung bị ngộ độc mãn tính, thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
Nên ăn rau muống thế nào?
Theo chuyên gia, nên ăn đa dạng các loại rau, trong đó có rau muống. Các gia đình cần lưu ý rửa sạch từng ngọn rau muống. Sau đó, ngâm rau muống vào nước muối loãng trước khi nấu. Tốt nhất bạn nên rửa sạch rau muống, để ráo nước cho vào túi bảo quản trong tủ lạnh vài ngày thì ăn (lượng thuốc sâu sẽ bị phân hủy bớt).
Đặc biệt, hạn chế ăn rau muống sống (nhất là rau muống chẻ ngọn), chỉ ăn rau chín kỹ (không ăn rau muống luộc, nấu vẫn còn tái). Với một số bệnh về đường tiêu hóa làm giảm khả năng xử lý thức ăn như viêm loét đại tràng chỉ nên ăn phần rau non, mềm, không nên ăn phần rau già, cứng, vì hàm lượng chất xơ cao và có thể gây đầy hơi, khó tiêu.
Ai không nên ăn rau muống?
Bác sĩ Vũ khuyến cáo những người không nên ăn rau muống là người bị huyết áp thấp, huyết áp cao, nhịp tim chậm, suy nhược nặng. Lưu ý với vết thương, mụn nhọt đang trong quá trình lành, rau muống có thể làm sẹo lồi xấu.
Trường hợp đang uống thuốc Đông y, nếu ăn rau muống sẽ làm giảm tác dụng của thuốc, nhất là khi trong thuốc có vị độc cần thiết để chữa bệnh (độc trị độc) và sẽ làm giảm hiệu quả điều trị.