Loại rau dại này mang đậm hương vị đặc trưng vùng miền ở Quảng Nam mà không phải nơi nào cũng có được. Từ lâu cây rau sen còn có tên gọi khác là rau xen, rau sen rừng. Cây rau sen được người bản địa trồng làm bờ giậu, cắt tỉa rất đẹp mắt. Rau sen có đặc tính tự nhiên của loại cây rừng, sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện thời tiết khô hạn. Chính người dân địa phương cũng không biết rau sen có từ khi nào, chỉ biết rằng từ khi sinh ra và lớn lên đã thấy cây này trước ngõ, trong vườn nhà, trên bờ rào.
Không cần chăm sóc cây rau sen cũng um tùm khắp nơi. Tại Quảng Nam qua những mùa mưa gió khắc nghiệt cây vẫn phát triển như cách người dân nơi đây chạy mưa nắng vượt thời gian.
Loài cây hay được trồng làm hàng rào.
Loại cây dại này thuộc thân thảo, không có rễ phụ, cao từ 20 - 50cm. Lá hình mũi giáo, phía cuống hơi tròn hơn. Phiến lá nguyên hoặc hơi có răng cưa thưa, dài 8-20cm, rộng 4-8cm. Cây rau sen có hoa màu trắng, quả nhỏ như quả sung và khi chín ngả màu nâu vàng lạ mắt.
Nói về loại rau có "1-0-2" anh Chính - một người dân ở làng Đại Bình cho biết, rau sen có vị ngọt, thanh mát. Ở đây chỉ cần ra bẻ bờ rào là có món đặc biệt đãi khách.
"Từ rau sen có thể luộc, xào thịt bò, xào tôm hay nấu canh đều rất ngon. Mình thích nhất là rau sen nấu hến. Hến con sau khi được tách vỏ, cho vào chảo xào với hành phi, nêm một ít muối, mì chính sau đó cho nước luộc hến vào đun sôi, nêm gia vị vừa ăn. Nước thật sôi thì cho rau vào đảo đều để rau được xanh. Canh khi rau vừa chín thì nhắc xuống, vì rau còn sống hay chín nhừ đều khó ăn. Bát canh rau sen ngọt vị hến, thanh vị rau vô cùng vừa miệng. Nếu đến làng Đại Bình mà chưa được ăn rau sen thì chưa khám phá hết sự thú vị của miền quê này", anh Chính chia sẻ với Tri thức & Cuộc sống.
Lá rau sen xanh mướt.
Trước đây, cây rau sen là món ăn dân dã, những năm gần đây, rau sen Đại Bình được biết tới nhiều hơn, có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, được khách du lịch ưa chuộng. Thứ rau dại này cũng được bán ở thành phố nhưng phải đặt hàng trước mới mua được. Không những vậy rau sen làng Đại Bình còn xuất hiện trong các cửa hàng rau sạch, cửa hàng bán đặc sản với giá lên tới 100.000 đồng/kg.
Rau sen là một loại rau có tác dụng mát, bổ dưỡng và có lợi cho sức khỏe.
Món rau sen nấu hến ở đại phương này rất nổi tiếng. Hến con sau khi được tách vỏ, cho vào chảo xào với hành phi, nêm một ít muối, mì chính cho thấm. Sau đó cho nước luộc hến vào đun sôi, nêm gia vị vừa ăn. Nước thật sôi thì cho rau vào đảo đều để rau được xanh. Canh khi rau vừa chín thì nhắc xuống, vì rau còn sống hay chín nhừ đều khó ăn. Bát canh rau sen ngọt vị hến, thanh vị rau sẽ làm bạn hài lòng và rất đáng để thêm vào thực đơn của gia đình bạn.
Với món canh rau sen nấu hến, sau khi tách vỏ hến con, mang hến xào với ít tỏi, hành phi, thêm chút gia vị sau đó cho nước hến luộc vào.
Đến khi nước sôi cho lá rau vào, vừa chín tới nhanh tay nhắc nồi xuống bởi lá rau sen chưa chín hay chín quá đều không ngon. Tô canh rau sen đã đi vào ký ức của bao người con quê Đại Bình vào những trưa hè oi ả.
Ngoài ra, rau sen xào thịt, ướp thịt cho thấm rồi xào trên chảo dầu nóng. Sau khi thịt chín, cho rau vào xào nhẹ là đã có thể thưởng thức. Những bữa cơm quê Đại Bình mộc mạc nhưng ngon nhờ có hương vị của loại rau đặc sản bản địa này.
Năm 2019, rau sen Đại Bình được chứng nhận đạt chuẩn Vietcert. Rau này được trồng và chăm sóc hoàn toàn tự nhiên, không cần bón bất cứ loại phân nào, tuyệt đối an toàn với sức khỏe con người. Kinh nghiệm dân gian cho thấy, lá sen có tác dụng làm mát cơ thể, bổ dưỡng; ăn canh rau sen hoặc các món ăn từ rau sen sẽ cho giấc ngủ sâu, ngon hơn.
Đặc biệt, rau sen Đại Bình đang được đề xuất xây dựng sản phẩm OCOP cấp tỉnh trong năm 2021 và hiện HTX và các hộ dân Đại Bình (xã Quế Trung, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam) đang hoàn thiện quy trình kỹ thuật trồng, thu hái rau sen cũng như nhân rộng diện tích trồng.