Lai Châu: Diễn đàn phát triển dược liệu theo chuỗi giá trị gắn với du lịch sinh thái

Bàn giải pháp phát triển dược liệu gắn với du lịch

Tại diễn đàn các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và hộ nông dân đã đưa ra nhiều giải pháp phát triển dược liệu gắn với du lịch, trong đó chủ lực là cây sâm Lai Châu, nhằm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế và giá trị cây trồng.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lai Châu tại diễn đàn khẳng định, sâm Lai Châu có nguồn gen đặc biệt quý hiếm, có thành phần sapolin phong phú, với 22 loại hoạt chất quý hiếm và tất cả các sản phẩm từ cây đều có thể làm thuốc. Đến nay, địa phương đã thu hút được gần 30 doanh nghiệp vào đầu tư, đang bảo tồn khoảng 1.200 cây sâm mẹ, phát triển trồng khoảng 20ha và hiện còn khoảng 3.000ha phù hợp để trồng sâm.

Chia sẻ với báo Nông thôn Ngày nay / Dân Việt / Trangtraiviet điện tử, ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội sâm Lai Châu cho biết: Diện tích phù hợp trồng sâm ở Lai Châu có độ cao trên 1.200m. Nơi đây tập trung các bản làng người La Hủ, Mông, Hà Nhì... với sắc màu văn hóa đặc trưng. Việc phát triển sâm gắn với du lịch không chỉ quảng bá được văn hóa, sâm Lai Châu mà còn nâng cao được giá trị của sâm.

Theo ông Tuấn, mỗi một dân tộc có một bản sắc riêng, bản sắc đấy được bà con gìn giữ và duy trì hàng năm thì rất tốt rồi. Tốt rồi thì phải tốt nữa, nên chính qua cây sâm này những người có mà họ có nhu cầu thích trải nghiệm người ta lên vườn, cùng thưởng thức văn hóa của người ta tại địa phương. Qua cây sâm mà kết hợp với du lịch thì tôi nghĩ rằng qua các chuyến du lịch đó người ta sẽ đưa được các nét văn hóa dân tộc địa phương đi khắp cả nước.

Gắn phát triển dược liệu với du lịch, tỉnh Lai Châu đã và đang có nhiều giải pháp triển khai. Chia sẻ tại diễn đàn, ông Trần Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lai Châu cho hay: UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành nghị quyết phát triển dược liệu gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc và phát triển du lịch.

Ngoài các điểm du lịch sinh thái, cộng đồng đang khai thác như Sin Suối Hồ, Lao Chải, Nà Luồng... tỉnh đang huy động các nguồn lực đầu tư phát triển các sản phẩm du lịch có thế mạnh gắn với dược liệu, nông nghiệp.

Bảo tồn và phát triển sâm Lai Châu như các nhà khoa học cũng đã khẳng định đó là một giá trị văn hóa. Việc bảo tồn này nó phải được gắn với chuỗi giá trị cùng với phát triển kinh tế; thì việc phát triển sâm gắn với phát triển du lịch và du lịch sinh thái là một mục tiêu cũng như định hướng của tỉnh trong thời gian tới. Hiện nay một số địa phương trên địa bàn có điều kiện, lợi thế về vùng khí hậu cũng đang quan tâm cho phát triển du lịch sinh thái gắn với vùng trồng sâm.

Phát triển dược liệu trở thành một ngành kinh tế kỹ thuật trong nước là hướng đi đang được nhiều bộ, ngành, địa phương quan tâm. Ngoài giá trị điều trị bệnh, các loại dược liệu còn được sản xuất thành thực phẩm dinh dưỡng, đồ uống, hóa mỹ phẩm... Tại diễn đàn, đại diện các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý nhà nước cũng chỉ ra tiềm năng, thế mạnh phát triển dược liệu tại các tỉnh miền núi, trong đó có Lai Châu.

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẳng định: Phát triển dược liệu đang là thế mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng có giá trị kinh tế cao tại nhiều tỉnh miền núi, trong đó có Lai Châu. Tuy nhiên, các địa phương, doanh nghiệp đang gặp khó khăn về đầu ra, nâng cao giá trị thương hiệu, giá bán. Việc này đòi hỏi cần đổi mới sáng tạo để phát triển chuỗi giá trị dược liệu gắn với du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng.

Nếu như chúng ta chỉ khai thác dược liệu ở khía cạnh nó là một loại sản phẩm thì chưa hết được giá trị của nó. Vì cây dược liệu thường gắn với chỉ dẫn địa lý, gắn đến những vùng sinh thái đặc biệt, gắn đến văn hóa, gắn đến truyền thống, gắn đến sự phát triển của một cộng đồng nào đó. Chính vì vậy chúng tôi mới đặt ra vấn đề là chúng ta phải khai thác dược liệu với góc độ đa giá trị và dự địa cho một cây dược liệu cũng chính là dư địa cho phát triển du lịch.

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt chương trình phát triển sâm Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045. Mục tiêu từ nay đến năm 2030 là bảo tồn nguồn gen sâm Việt Nam ngoài tự nhiên gắn với bảo vệ phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học cho hệ sinh thái rừng.

Phấn đấu diện tích trồng sâm Việt Nam đạt khoảng 31.000ha vào năm 2030 và 100% diện tích sâm Việt Nam được cấp mã số vùng trồng và chỉ dẫn địa lý. Đến năm 2045, Việt Nam phấn đấu trở thành ngành hàng mang thương hiệu quốc tế, có giá trị xuất khẩu cao, tạo nguồn thu quan trọng cho các địa phương.

Để đạt được mục tiêu này, việc nâng cao chuỗi giá trị trong phát triển, quảng bá sâm là cần thiết và đang được các bộ, ngành, địa phương đặc biệt quan tâm.

Mong sớm có cơ chế cụ thể, thuận lợi để phát triển sâm Lai Châu

Tại diễn đàn, đại diện các doanh nghiệp, HTX, các nhóm hộ đang tham gia trồng cây dược liệu, đặc biệt là sâm tại khu vực nêu nhiều ý kiến tập trung vào việc tạo cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển dược liệu dưới tán rừng.

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Nguyễn Quang Thái, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty nông nghiệp công nghệ cao Thái Minh cho biết: Hiện chúng tôi đang trồng sâm Lai Châu trên địa bàn huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, mục tiêu của chúng tôi là xây dựng mô hình trồng sâm gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Chúng tôi đã và đang xây dựng các homestay để du khách tới khám, phá trải nghiệm kết hợp du lịch và sử dụng các sản phẩm từ sâm.

Tại diễn đàn chúng tôi chia sẻ các giải pháp phát triển cây Sâm Lai Châu gắn với du lịch và mong muốn Trung Tâm khuyến nông Quốc gia, các bộ, ngành và tỉnh Lai Châu sớm có những đề xuất kiến nghị với Chính phủ tháo gỡ khó khăn trong việc xác minh nguồn gốc sâm Lai Châu.

Được biết, thời gian qua, cây Sâm Lai Châu được tỉnh Lai Châu xác định là loài cây đặc hữu, có tiềm năng, thế mạnh lớn trong phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung. Theo đó, UBND tỉnh Lai Châu đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn nghiên cứu, rà soát và xây dựng Bản đồ vùng thích hợp trồng Sâm Lai Châu tại tỉnh.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lai Châu đã tham mưu UBND tỉnh đề xuất các nội dung tham gia của tỉnh Lai Châu vào Chương trình phát triển Sâm Việt Nam và xây dựng Kế hoạch phát triển Sâm Lai Châu với quy mô phát triển đến năm 2030 là 3.000ha và đến năm 2045 phát triển mới thêm 7.000ha, qua đó hứa hẹn đưa tổng diện tích Sâm Lai Châu lên 10.000ha.

Tỉnh Lai Châu cũng định hướng thu hút đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất cây giống dược liệu: khuyến khích, thu hút đầu tư xây dựng 7 cơ sở sản xuất cây giống dược liệu, trong đó 5 cơ sở có sản phẩm chính là cây giống Sâm Lai Châu và 2 trung tâm sản xuất giống công nghệ cao; thu hút đầu tư xây dựng 1 cơ sở chế biến các sản phẩm dược liệu và 2 nhà máy chế biến sản phẩm Sâm Lai Châu.