Thay đổi tư duy canh tác: Từ hóa học sang sinh học

Ngày 19/11, Hội Nông dân tỉnh Tuyên Quang phối hợp cùng Viện Nghiên cứu và Phát triển ngành nghề nông thôn Việt Nam (VIRI) tổ chức Hội nghị sơ kết Chương trình “Phát triển nông nghiệp sinh thái cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp xanh và tuần hoàn”.

Hội nghị có sự chủ trì của ông Hoàng Quốc Tuấn – Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Tuyên Quang, cùng sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành và đại diện các Hợp tác xã (HTX) tiêu biểu trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp của tỉnh Tuyên Quang.

Được triển khai từ tháng 5/2025, chương trình không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ kỹ thuật mà còn là cuộc cách mạng về tư duy cho các nông hộ và HTX. Thay vì lạm dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật để chạy theo sản lượng, 06 HTX thí điểm tại Tuyên Quang đã mạnh dạn chuyển đổi sang quy trình canh tác thuận tự nhiên.

Các giải pháp như sử dụng chế phẩm vi sinh, enzyme, kiềm thảo dược để cải tạo đất và tăng sức đề kháng cho cây trồng đã được áp dụng đồng bộ. Đáng chú ý, việc xử lý phụ phẩm nông nghiệp để làm phân bón hữu cơ đã giải quyết được bài toán ô nhiễm môi trường nông thôn, đồng thời giúp nông dân tiết kiệm chi phí đầu vào đáng kể.

Những mô hình điểm như cam sành Yên Lâm, lúa chất lượng cao, đậu đen của HTX Hồng Phát hay HTX vịt bầu Minh Hương đã ghi nhận tín hiệu tích cực về năng suất và chất lượng.

"Chìa khóa" chế biến sâu và tiết kiệm tài nguyên

Một trong những điểm nghẽn lớn nhất của nông sản miền núi là áp lực mùa vụ và công nghệ bảo quản. Tại hội nghị, các báo cáo cho thấy chương trình đã tháo gỡ nút thắt này thông qua việc hỗ trợ công nghệ chế biến sâu.

Các sản phẩm như cam sấy, thịt vịt sấy – rang, hay các sản phẩm từ đậu đen được chế biến theo phương pháp tự nhiên, không hóa chất bảo quản đã giúp kéo dài vòng đời sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng.

Bên cạnh đó, tư duy "Sản xuất tiết kiệm tài nguyên" với các giải pháp sấy năng lượng mặt trời, tối ưu hóa hệ thống điện và bảo ôn thiết bị đã giúp các HTX giảm thiểu chi phí năng lượng, tối ưu hóa lợi nhuận.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, câu chuyện thương hiệu cũng được chú trọng. Việc thiết kế bao bì kraft thân thiện môi trường, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc và chuẩn hóa OCOP đang giúp nông sản Tuyên Quang tự tin hơn khi bước ra thị trường lớn.

Cam kết đồng hành và tầm nhìn dài hạn

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Tuyên Quang Hoàng Quốc Tuấn khẳng định, kết quả bước đầu là nền tảng quan trọng để Tuyên Quang kiên định với mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh.

Lãnh đạo Hội Nông dân tỉnh đã thống nhất với Viện VIRI về 5 định hướng chiến lược trong thời gian tới, bao gồm:

Thứ nhất, tiếp tục nhân rộng mô hình nông nghiệp sinh thái – tuần hoàn: Tập trung vào các mô hình sử dụng chế phẩm sinh học, xử lý phụ phẩm nông nghiệp, cải tạo đất, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Thứ hai, tăng cường hỗ trợ ứng dụng công nghệ và sản xuất sạch hơn: Phối hợp mở các lớp tập huấn chuyên đề về “Sản xuất tiết kiệm tài nguyên”, năng lượng tái tạo, sấy năng lượng mặt trời; hỗ trợ kỹ thuật cho HTX trong các giai đoạn triển khai thực tế.

Thứ ba, phát triển chuỗi giá trị - xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường: Tư vấn cho HTX xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp phân phối trong và ngoài nước; hỗ trợ nâng cấp sản phẩm OCOP.

Thứ tư, hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay và quỹ xanh: Hội Nông dân tỉnh cam kết sẽ phối hợp với Viện để tư vấn hồ sơ vay vốn cho HTX, kết nối các nguồn vốn ưu đãi phục vụ đầu tư máy móc, công nghệ, năng lượng tái tạo.

Thứ năm, đồng hành cùng HTX trong mọi giai đoạn phát triển: Phối hợp với Viện để đảm bảo các mô hình triển khai đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao nhất

Việc bắt tay chặt chẽ giữa "nhà nông" và "nhà khoa học", dưới sự “bà đỡ” của Hội Nông dân, đang mở ra một chương mới cho nông nghiệp Tuyên Quang trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh, sinh thái, tuần hoàn của tỉnh Tuyên Quang.