Khi công nghệ số kéo gần khoảng cách thành thị và nông thôn ở Tuyên Quang
19/11/2025 12:32 GMT +7
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang lan tỏa mạnh mẽ trên khắp cả nước, tại tỉnh Tuyên Quang, vùng đất giàu truyền thống cách mạng, câu chuyện “người dân làm chủ công nghệ số” đang trở thành điểm sáng đáng chú ý. Từ những thôn bản vùng sâu, vùng xa, cho tới xã biên giới Lũng Cú – nơi địa đầu Tổ quốc, công nghệ số đã và đang len lỏi vào từng ngõ nhỏ, từng nếp sống, làm thay đổi cách nghĩ, cách làm của người dân.

Khi người nông dân Tuyên Quang tiếp cận công nghệ số
Nếu như trước đây, nông dân chỉ quen với nương rẫy, ruộng đồng, thì nay, nhờ sự hỗ trợ tích cực của cấp uỷ, chính quyền địa phương, người dân đã biết sử dụng điện thoại thông minh để học kỹ thuật canh tác, quảng bá sản phẩm, thanh toán điện tử hay tham gia các sàn thương mại điện tử.
Công cuộc "bình dân học vụ số" chính là nền móng vững chắc nhất cho sự chuyển đổi tại Tuyên Quang. Nền tảng này được xây dựng từ những nỗ lực thầm lặng tại cơ sở, nơi điện thoại thông minh không chỉ là công cụ liên lạc mà là cánh cửa tri thức.
Câu chuyện tại thôn Cốc Pục, xã Nghĩa Thuận, giữa núi rừng, lớp học xóa mù chữ của thầy giáo Nguyễn Thượng Hiền, Trường PTDTBT Tiểu học Nghĩa Thuận không chỉ dạy Tiếng Việt, Toán học, mà còn tích hợp cả "môn học công dân số".
Thầy Hiền, với lòng nhiệt huyết và tận tâm, đều đặn hướng dẫn 46 học viên lớn tuổi cách sử dụng VNeID để tra cứu thông tin cá nhân, cách đọc tin tức và nghe nhạc trên điện thoại để luyện đọc, luyện nghe.

Chị Mà Thị Xuân, thôn Cốc Pục, xã Nghĩa Thuận, tỉnh Tuyên Quang chia sẻ: Trước đây tôi không sử dụng điện thoại thông minh, sau khi tham gia học lớp xoá mù chữ, tôi và bà con được thầy giáo hướng dẫn.
Bây giờ tôi đã biết sử dụng điện thoại vào mạng xã hội Facebook, Zalo nhắn tin, gọi điện cho người thân và tìm kiếm thông tin về nông nghiệp rất hữu ích...
Thầy giáo Nguyễn Thượng Hiền, Trường PTDTBT Tiểu học Nghĩa Thuận cho biết: Người dân ở đây từ khi biết vào mạng xã hội đã nắm bắt nhanh nhạy, truyền tai nhau cách thức sử dụng, người biết hướng dẫn người không biết.
Ở thôn Yên Chàm, xã Tiên Yên, công nghệ đã trở thành “người bạn đồng hành” trong công tác Đảng. Thay vì phải in ấn hay chuyển tài liệu qua nhiều cấp, nay mọi thông tin, văn bản đều được Bí thư chi bộ gửi qua nhóm Zalo thôn, giúp các đảng viên cập nhật nhanh, chính xác và tiết kiệm thời gian.

Bà Hoàng Thị Vươn, Bí thư Chi bộ thôn Yên Chàm, xã Tiên Yên cho rằng: Trong các cuộc họp Chi bộ, họp thôn, mọi thông tin đều được đưa lên nhóm Zalo trước một ngày về thời gian, địa điểm, nội dung. Nhờ đó, góp phần thông tin nhanh, kịp thời, không phải dùng văn bản như trước đây nữa.
Sự thay đổi này đã kéo gần khoảng cách địa lý và thế hệ, giúp người dân vùng sâu vùng xa tự tin hơn khi thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến, thanh toán điện tử, hay tiếp cận các dịch vụ công mà không cần phải đi lại xa xôi.
Chuyển đổi số đã thổi một luồng sinh khí mới vào kinh tế nông thôn, biến những sản vật địa phương thành hàng hóa toàn quốc.
Tại các địa phương trên địa bàn Tuyên Quang, công nghệ đã mở ra một kênh phân phối, cho phép nông dân trực tiếp giao dịch mà không cần qua nhiều khâu trung gian.
Chị Viên Thị Lan, ở xã Quản Bạ từ một người nông dân gắn bó với ruộng vườn, chị đã trở thành một "người bán hàng online" chuyên nghiệp.
Những buổi livestream sôi động của chị trên các nền tảng số đã đưa từng lọ mật ong, từng gói chè xanh, hay những quả hồng đặc sản của địa phương đến tay người tiêu dùng trên khắp cả nước.
“Việc ứng dụng công nghệ số vào việc bán hàng nông sản qua kênh online rất phù hợp, hữu ích. Bởi khi mình bán hàng qua công nghệ số đã giúp tôi tiếp cận được nhiều khách hàng ở khắp mọi miền, sản lượng hàng hoá nông sản địa phương bán ra sẽ được nhiều hơn”. Chị Lan chia sẻ.
Công nghệ số quảng bá sản phẩm du lịch đến với du khách
Tại xã Bắc Quang, Hội Nông dân xã đã tiên phong triển khai các lớp tập huấn chuyên biệt về công nghệ số. Trọng tâm không chỉ là kỹ thuật canh tác mà là truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản.
Bằng cách sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR và minh bạch hóa quy trình từ khâu gieo trồng đến thu hoạch, nông sản Tuyên Quang đã nâng cao được giá trị thương hiệu, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường khó tính hơn.
Ông Hoàng Ngọc Đức, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bắc Quang, khẳng định đây là bước đi chiến lược để xây dựng một thế hệ nông dân hiện đại, làm chủ công nghệ và sẵn sàng hội nhập.

Ở xã Lũng Cú, mô hình chuyển đổi số gắn với xây dựng nông thôn mới đang mở ra hướng phát triển mới – nơi người dân không chỉ thoát nghèo, mà còn làm du lịch, bán nông sản, kết nối với thị trường cả nước.
Từ những “người học công nghệ”, họ đã thực sự trở thành chủ thể kiến tạo nông thôn số hiện đại, năng động và bền vững.
Tại thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú nơi biên giới cực Bắc của tỉnh Tuyên Quang, một minh chứng cho thấy việc lấy công nghệ làm quảng bá du lịch, đòn bẩy giảm nghèo.
Du lịch cộng đồng tại Lô Lô Chải đã được "chắp cánh" nhờ người dân biết cách quảng bá dịch vụ, phòng nghỉ và văn hóa bản địa qua các nền tảng số, biến một trong những thôn nghèo nhất trở thành "điểm sáng" du lịch.
Điều đáng mừng nhất trong mô hình du lịch tại thôn Lô Lô Chải là hiệu quả của chuyển đổi số vượt ra ngoài phạm vi du lịch. Khi đã "xóa mù" công nghệ, người dân bắt đầu dùng smartphone để học kỹ thuật chăn nuôi, phòng chống dịch bệnh.
Họ biết cách quảng bá nông sản của mình trên thị trường số để bán được giá cao hơn. Họ cũng nắm bắt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhanh hơn.
Chị Lù Thị Phương, thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang vui mừng nói: Từ khi tôi được con gái tôi dạy con chữ, hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh, giờ đây chiếc điện thoại thông minh không chỉ giúp tôi quảng bá du lịch cộng đồng mà còn giúp tôi giới thiệu văn hoá dân tộc, nông sản địa phương đến với du khách gần xa.
Để chuyển đổi số thực sự đi vào cuộc sống, cấp ủy, chính quyền địa phương đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ và khuyến khích người dân sử dụng công nghệ, đặc biệt là những người yếu thế hoặc lớn tuổi. Đơn giản hóa các ứng dụng công nghệ để mọi người dân đều có thể dễ dàng tiếp cận.

Ông Ma Doãn Khánh, Phó Chủ tịch UBND xã Lũng Cú, tỉnh Tuyên Quang cho hay: Qua công tác tuyên truyền ở các thôn, bà con đã tiếp cận được những công nghệ tiên tiến. Đặc biệt là qua những trang web về nông nghiệp, người dân được tiếp cận những mô hình mới, cách làm mới ứng dụng vào thực tiễn sản xuất.
Cùng với đó, từ công cuộc chuyển đổi số, người dân không chỉ biết làm du lịch mà còn biết quảng bá du lịch để thu hút du khách đến với địa phương nhiều hơn.
Từ chiếc điện thoại thông minh trên tay người nông dân vùng cao đến những buổi livestream bán hàng xuyên biên giới địa lý, Tuyên Quang đã chứng minh được rằng người dân không chỉ là chủ thể thụ hưởng, mà còn là kiến trúc sư kiến tạo nên tương lai số của đất nước.
Sự tự tin, năng động và khát khao làm chủ công nghệ của mỗi người dân chính là ngọn lửa thắp sáng, bảo đảm tiến trình chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh sẽ tiến nhanh, bền vững trên con đường xây dựng một Chính quyền số tinh gọn, Kinh tế số năng động và một Xã hội số thịnh vượng.
Đây không chỉ là thành tựu của Tuyên Quang mà còn là bài học kinh nghiệm quý giá cho các địa phương khác trong cả nước.



