Ngọc chiến tận dụng lợi thế để xây dựng nông thôn mới

Ngọc Chiến, xã vùng cao giàu tiềm năng của Sơn La, đang từng bước khẳng định hướng đi đúng đắn trong phát triển kinh tế nông thôn khi gắn nông nghiệp sinh thái với kinh tế tập thể và du lịch cộng đồng. Từ lợi thế thiên nhiên, văn hóa bản địa đến sự vào cuộc tích cực của các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là Hội Nông dân, Ngọc Chiến đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng bền vững.

Xã Ngọc Chiến giữ nguyên đơn vị hành chính, không sáp nhập, có diện tích tự nhiên 21.219 ha, với 2.345 hộ, hơn 12.000 nhân khẩu sinh sống tại 15 bản. Trên địa bàn xã có 4 dân tộc cùng chung sống, trong đó dân tộc Thái chiếm khoảng 65%, Mông 33%, La Ha và Kinh chiếm tỷ lệ nhỏ. Sự đa dạng về dân tộc đã tạo nên bức tranh văn hóa phong phú, giàu bản sắc, là nền tảng quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng.

Không chỉ có con người hiền hòa, mến khách, Ngọc Chiến còn được thiên nhiên ưu đãi với nguồn tài nguyên đa dạng, độc đáo. Trên địa bàn xã hiện có 13 mó suối khoáng nóng tự nhiên tại bản Lướt, điều kiện lý tưởng để phát triển du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe.

Bên cạnh đó là rừng thông bonsai rộng khoảng 45 ha tại bản Mường Chiến II; rừng táo mèo Nậm Nghẹp 800 ha; rừng chè cổ thụ Nậm Nghẹp 300 ha; hơn 14.000 ha rừng tự nhiên; hồ thủy điện Nậm Chiến rộng 405 ha; thác nước Pú Dảnh và nhiều hang động đẹp như Bó Quan, Đông Sinh. Đặc biệt, đỉnh Tà Chì Nhù cao 2.979m – ngọn núi cao thứ 7 của Việt Nam, đã trở thành điểm đến hấp dẫn với những người yêu thích du lịch khám phá, leo núi.

Ngọc Chiến còn lưu giữ hàng trăm ngôi nhà sàn gỗ pơ mu cổ, cùng các di tích lịch sử, văn hóa như Pom Đồn, cây samu thần hơn 1.000 năm tuổi. Đây là lợi thế lớn để phát triển du lịch di tích lịch sử, du lịch tâm linh và du lịch cộng đồng gắn với trải nghiệm văn hóa bản địa.

Theo ông Vàng A Mua, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ngọc Chiến, cho biết: Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, nông nghiệp chuyển mạnh theo hướng sinh thái, tuần hoàn, bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển du lịch cộng đồng. Bám sát chủ trương đó, Hội Nông dân xã Ngọc Chiến luôn phát huy vai trò trung tâm, nòng cốt trong các phong trào nông dân, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Với diện tích đất nông nghiệp lớn, khí hậu mát mẻ quanh năm, cảnh quan sinh thái phong phú, Ngọc Chiến có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn, thân thiện với môi trường, kết hợp du lịch trải nghiệm.

Những năm qua, phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” đã lan tỏa mạnh mẽ, khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo trong hội viên. Từ tư duy sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nhiều nông dân đã chuyển sang liên kết sản xuất, chú trọng nâng cao chất lượng, giá trị và tính bền vững của sản phẩm. Hội Nông dân xã thường xuyên tổ chức tập huấn, hướng dẫn hội viên phân loại rác thải, ủ phân hữu cơ, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, góp phần xây dựng môi trường sống xanh, sạch, đẹp.

Đặc biệt, Hội Nông dân xã Ngọc Chiến đã làm tốt vai trò cầu nối trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã và tổ hợp tác. Thông qua việc phối hợp tín chấp vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội, nhiều hội viên được tạo điều kiện mở rộng sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, gắn mã QR truy xuất nguồn gốc cho nông sản địa phương. Qua đó, từng bước nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường.

Phát triển du lịch để nâng cao thu nhập

Song song với phát triển nông nghiệp sinh thái, Hội Nông dân xã tích cực đồng hành cùng hội viên và doanh nghiệp trong phát triển du lịch cộng đồng. Hiện nay, trên địa bàn xã đã hình thành nhiều loại hình du lịch hấp dẫn như tắm suối khoáng nóng, du lịch tâm linh, leo núi Tà Chì Nhù, Tà Tao; trải nghiệm dòng suối Chiến dài hơn 20km trong xanh, hiền hòa; tham gia các lễ hội truyền thống như Lễ hội mừng cơm mới (tháng 9), Lễ hội hoa sơn tra (tháng 3)… Mỗi năm, Ngọc Chiến đón trên 10.000 lượt du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Hội Nông dân đã vận động hội viên cung cấp nông sản sạch, trồng hoa, cây cảnh, phát triển ẩm thực địa phương và tổ chức các dịch vụ trải nghiệm như “Một ngày làm nông dân” cho du khách. Nhiều hội viên trở thành hướng dẫn viên du lịch, chủ homestay, chủ vườn trải nghiệm, trực tiếp giới thiệu quy trình sản xuất, thu hái, chế biến nông sản, góp phần quảng bá hình ảnh, văn hóa con người Ngọc Chiến đến với du khách trong và ngoài nước.

Qua đó, du khách không chỉ được nghỉ ngơi mà còn có cơ hội thưởng thức hương vị ẩm thực đặc trưng và tìm hiểu văn hóa bản địa. Nhờ mô hình kinh doanh này, homestay Suối Chiến đã mang lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình chị, đạt khoảng 15–20 triệu đồng mỗi tháng, góp phần cải thiện đời sống và tạo thêm động lực gắn bó với phát triển du lịch bền vững tại địa phương.

Chị Lò Thị Hà, chủ homestay Suối Chiến, chia sẻ rằng việc phát triển du lịch cộng đồng gắn với bản sắc văn hóa địa phương đã mở ra hướng đi mới cho gia đình chị. Nhận thấy những năm gần đây, lượng du khách tìm đến vùng cao để trải nghiệm thiên nhiên, đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc ngày càng tăng, năm 2022, gia đình chị mạnh dạn đầu tư xây dựng homestay Suối Chiến.

Cơ sở lưu trú hiện có 2 nhà sàn cộng đồng và 3 bungalow khang trang, hài hòa với cảnh quan, đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi của nhiều đoàn khách trong và ngoài tỉnh. Không chỉ dừng lại ở dịch vụ lưu trú, chị Hà còn trực tiếp tổ chức phục vụ ăn uống tại homestay, với thực đơn phong phú gồm các món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái như cá suối nướng, xôi nếp, thịt trâu gác bếp, măng rừng…

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với nông nghiệp sinh thái không chỉ mang lại nguồn thu nhập mới cho người dân, mà còn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, giữ gìn cảnh quan, môi trường sinh thái. Đời sống vật chất và tinh thần của nông dân từng bước được nâng cao, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc.