Chuyển đổi số ở vùng nông thôn Sơn La

Nếu như trước đây, tại nhiều vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh Sơn La, việc tiếp cận thông tin của người dân còn gặp không ít khó khăn thì nay diện mạo đã đổi thay rõ rệt. Ở hầu khắp các bản làng, người dân có thể dễ dàng truy cập internet để học tập, tiếp nhận văn bản, nắm bắt chủ trương, chính sách, học hỏi kinh nghiệm sản xuất. Kết quả đó đến từ việc Sơn La đang đẩy mạnh chuyển đổi số, coi đây là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển nông thôn bền vững.

Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở lĩnh vực quản lý hành chính mà đang lan tỏa sâu rộng vào sản xuất, thương mại, đời sống xã hội. Công nghệ số từng bước thay đổi cách thức quản trị, sinh hoạt và phát triển kinh tế tại các địa phương nông thôn, góp phần nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới.

Ngay sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, 75 xã, phường trên địa bàn tỉnh đã kiện toàn, thành lập các tổ công nghệ số cộng đồng, sẵn sàng hỗ trợ người dân, đặc biệt là nông dân, tham gia vào quá trình chuyển đổi số. Hiện nay, 100% tổ, bản đã lập các nhóm Zalo chung, kết nối các hộ gia đình để chia sẻ thông tin, thông báo chính sách và hướng dẫn thủ tục hành chính. Nhờ đó, người dân không còn phải đi lại nhiều lần để cập nhật thông tin từ xã như trước.

Hạ tầng số được đầu tư đồng bộ là nền tảng quan trọng cho quá trình này. Hiện 100% xã trên địa bàn tỉnh có mạng thông tin băng rộng cố định và được phủ sóng di động 4G. Tỷ lệ thôn, bản có băng rộng cố định đạt 80,03%; tỷ lệ hộ gia đình có thuê bao cáp quang đạt 55,05%. Toàn tỉnh có 8.724 tuyến cáp với tổng chiều dài khoảng 6.360 km cáp quang. Tỷ lệ thôn, bản được phủ sóng 4G đạt 96,26%, tỷ lệ dân số được phủ sóng 4G đạt 97,25%. Hệ thống thư điện tử công vụ phục vụ trên 28.000 tài khoản cán bộ, công chức, viên chức, bảo đảm trao đổi thông tin nhanh chóng, an toàn, phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành.

Những thay đổi này không chỉ góp phần minh bạch, công khai hoạt động của chính quyền cơ sở mà còn mang lại sự hài lòng cho người dân khi thủ tục hành chính được giải quyết nhanh gọn, kịp thời. Người dân giờ đây có thể chủ động theo dõi các thông báo, văn bản, thủ tục ngay tại nhà, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại.

Tại bản Cò Nòi, xã Mai Sơn, gia đình chị Lò Thị Giang, một hộ canh tác nông nghiệp lâu năm – cảm nhận rõ lợi ích từ internet. Chị Thin chia sẻ, trước đây việc tiếp cận thông tin kỹ thuật sản xuất rất hạn chế, nay chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh là có thể học hỏi các phương thức canh tác mới qua báo chí, truyền hình, mạng xã hội.

“Bây giờ trong bản nhà nào cũng có mạng Wi-Fi, internet. Nông dân chúng tôi thuận tiện hơn rất nhiều, sản phẩm làm ra cũng dễ quảng bá, đưa trực tiếp đến tay người tiêu dùng”, chị Giang nói.

Chuyển đổi số góp quảng bá sản phẩm nông nghiệp nông thôn mới

Không chỉ người dân, các doanh nghiệp và hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng đang tận dụng hiệu quả nền tảng số. Đến nay, có 42 doanh nghiệp, HTX được hỗ trợ quảng bá, giới thiệu với 52 sản phẩm nông sản tiêu biểu trên Trang thông tin doanh nghiệp và nông sản tỉnh Sơn La.

Năm doanh nghiệp, HTX với 75 sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Alibaba.com, Agrim, EC. Toàn tỉnh hiện có 2.466 sản phẩm nông sản được đưa lên sàn thương mại điện tử với hơn 49.916 giao dịch thành công, mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Anh Nguyễn Văn Nam, Giám đốc HTX dâu tây Xuân Quế, xã Mai Sơn, tỉnh Sơn la cho biết: HTX đã triển khai hệ thống tưới nhỏ giọt, tưới tự động điều khiển qua ứng dụng điện thoại, lắp camera giám sát, xây dựng hồ sơ vùng trồng điện tử để kiểm soát quy trình canh tác minh bạch, bảo đảm chất lượng sản phẩm.

Trong khâu tiêu thụ, HTX sử dụng mã QR truy xuất nguồn gốc, xây dựng website quảng bá và phát triển thương hiệu. “Nhờ ứng dụng công nghệ trong toàn bộ chuỗi giá trị, HTX nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế, đồng thời giúp người dân làm quen với mô hình nông nghiệp số, nông dân số”, chị Thanh chia sẻ.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La, chính quyền số cấp xã cùng các cơ chế hỗ trợ của tỉnh đã tạo điều kiện thuận lợi để người dân, HTX tiếp cận công nghệ.

Internet được phủ sóng đến hầu hết các thôn, bản; cán bộ cơ sở trực tiếp hướng dẫn người dân quản lý, đăng ký sàn thương mại điện tử, quảng bá sản phẩm, giúp nông sản Sơn La tiếp cận người tiêu dùng trong và ngoài nước. Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đầu tư hạ tầng số đến tận thôn, bản, nhất là vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đồng thời hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho HTX, hộ dân ứng dụng công nghệ vào sản xuất và tiêu thụ nông sản.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới đang trở thành xu hướng tất yếu, là giải pháp hiệu quả để phát huy tiềm năng nông nghiệp, nông thôn Sơn La. Qua đó, không chỉ nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội trong giai đoạn mới.