Mệnh lệnh từ trái tim và một chiến dịch thần tốc

Lai Châu, với 85% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm 2024 vẫn còn ở mức 19,46%, là một địa bàn còn nhiều gian khó. Hình ảnh những mái nhà tranh tre nứa lá, xiêu vẹo trong gió mưa, không chỉ là câu chuyện của một vài hộ gia đình mà là thực trạng của 7.161 hộ (5.798 hộ nghèo, 1.323 hộ cận nghèo và 69 hộ người có công). Đó là những mái nhà không thể che nổi nắng, chắn nổi mưa, là nỗi bất an thường trực mỗi khi mùa giông bão về.

Trước thực tế đó, Quyết định số 539/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ như một mệnh lệnh, một lời hiệu triệu. Nhưng ở Lai Châu, mệnh lệnh ấy đã biến thành một "chiến dịch" thần tốc với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị.

Ban Chỉ đạo cấp tỉnh được thành lập với người đứng đầu là đồng chí Bí thư Tỉnh ủy. Sự vào cuộc của người lãnh đạo cao nhất cho thấy quyết tâm chính trị mạnh mẽ, biến chương trình thành nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu.

Ngay lập tức, một hệ thống chỉ huy xuyên suốt được thiết lập, 8/8 huyện, thành phố và 100% xã, phường, thị trấn đều có Ban Chỉ đạo do Bí thư cấp ủy làm Trưởng ban. Đây không còn là công việc của riêng ngành lao động - xã hội hay mặt trận, mà là trách nhiệm của toàn Đảng bộ.

Đặc biệt, khi nhận thấy tiến độ ở các huyện khó khăn nhất như Mường Tè, Sìn Hồ, Phong Thổ… có dấu hiệu chậm lại, tỉnh Lai Châu đã không ngần ngại thành lập 3 tổ tiền phương do lãnh đạo các Sở Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, Dân tộc và Tôn giáo trực tiếp "cắm chốt", phối hợp với địa phương gỡ từng nút thắt, giải quyết từng vướng mắc. Đây là minh chứng cho một tinh thần chỉ đạo quyết liệt, không chỉ ngồi phòng họp ra văn bản mà xắn tay vào việc, bám sát thực địa.

Những cách làm "vác đá vá trời" và sức mạnh cộng đồng

Nếu sự chỉ đạo quyết liệt là "xương sống" của chương trình, thì những cách làm sáng tạo, linh hoạt chính là "mạch máu" giúp đưa chính sách vào cuộc sống một cách hiệu quả nhất.

Ở nơi "khó chồng khó", người dân không chỉ thiếu tiền mà còn thiếu đất ở, thiếu kỹ thuật, thiếu nhân công. Các "Tổ công tác đặc biệt" được lập ra để giải quyết tận gốc vấn đề, rà soát cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tháo gỡ vướng mắc về hạn mức đất ở cho đồng bào.

Khi vật liệu khan hiếm, giá cả leo thang, chính quyền nhiều xã đã đứng ra tín chấp với các đại lý, ứng trước vật liệu cho dân. Khi thiếu thợ xây, những "Tổ xây dựng cộng đồng" được thành lập, vừa giúp nhau xây nhà, vừa đào tạo tại chỗ, nhân lên những đội thợ lành nghề mới.

Câu chuyện cảm động nhất có lẽ là ở những bản làng xa xôi, nơi con đường chỉ là lối mòn vắt vẻo trên sườn núi. Để vận chuyển vật liệu, cả cộng đồng đã cùng nhau mở đường. Hình ảnh những chiến sĩ công an, bộ đội, đoàn viên thanh niên và bà con dân bản gùi từng bao xi măng, vác từng viên gạch vượt suối, trèo đèo đã trở thành biểu tượng cho tinh thần đoàn kết.

Hơn 250.000 ngày công đã được huy động, trong đó, hình ảnh người lính "gác súng cầm bay" đặc biệt gây xúc động. Lực lượng công an tỉnh đã huy động tới 132.000 ngày công, Bộ đội tỉnh đóng góp 12.000 ngày công. Họ không chỉ giúp bằng sức lao động mà còn trở thành những người thân, chia sẻ từng bữa cơm, viên gạch với bà con.

Thậm chí, để tháo gỡ rào cản về tâm linh, những người có uy tín trong cộng đồng như trưởng bản, trưởng họ, thầy mo đã được phát huy vai trò, đi từng nhà vận động các hộ "không hợp tuổi" vẫn khởi công để đảm bảo tiến độ chung.

Những "địa chỉ đỏ" và quả ngọt của sự nỗ lực

Thành công của chương trình được tô đậm bởi những đóng góp phi thường từ các đơn vị, cá nhân tiêu biểu. Công an tỉnh Lai Châu không chỉ là đơn vị tiên phong về ngày công mà còn vận động hỗ trợ 7,6 tỷ đồng xây 110 căn nhà. Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu huy động 1,8 tỷ đồng để dựng nên 30 mái ấm nơi biên cương xã Huổi Luông.

Sự chung tay không chỉ đến từ nội lực. Tập đoàn Viettel hỗ trợ 20 tỷ đồng, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh đã ủng hộ qua tài khoản của Mặt trận Tổ quốc tỉnh Lai Châu số tiền lên tới hơn 245 tỷ đồng. Những con số biết nói này khẳng định tinh thần "cả nước vì Lai Châu".

Và "quả ngọt" của sự nỗ lực ấy được thấy rõ nhất ở những xã vùng sâu, nơi từng là "lõi" của khó khăn. Điển hình như tại xã Hua Bum, chương trình xóa nhà tạm đã được triển khai quyết liệt và đồng bộ. Theo ông Đỗ Quang Ngọc, Phó Chủ tịch UBND xã, Ban Chỉ đạo cấp xã đã được thành lập ngay từ đầu, tổ chức lễ phát động và phân công từng cấp ủy viên "nằm bản" để đôn đốc, giám sát.

Nhờ huy động được sức mạnh đoàn kết của cộng đồng, các đoàn thể và nhân dân cùng góp tiền, góp vật chất, góp ngày công, chương trình đã đạt kết quả vượt bậc với 333 nhà được hỗ trợ, riêng năm 2025 đã hoàn thành 231 nhà. Mỗi căn nhà đều đảm bảo tiêu chuẩn "3 cứng" (nền - móng cứng, khung - tường cứng, mái cứng), vững chãi và an toàn.

Không kém phần quyết liệt, xã Mù Cả lại là một minh chứng cho tốc độ và hiệu quả khi trở thành một trong những địa bàn "về đích" sớm. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Dưỡng, Chủ tịch UBND xã, không giấu được niềm vui: Công tác xóa nhà tạm đã đạt kết quả ngoài mong đợi. Xã đã triển khai hỗ trợ cho 140 hộ có khó khăn về nhà ở.

Đặc biệt, 138/138 căn nhà cho hộ nghèo, cận nghèo đã hoàn thiện, đạt 100% chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Ngoài ra, 2 hộ thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững cũng đã được xây mới. Đây là nỗ lực rất lớn, góp phần thiết thực vào công tác an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững của địa phương.

Kết quả, 100% trong số 7.161 căn nhà trên toàn tỉnh đã được hoàn thành. Nhưng hơn cả một mái nhà, chương trình đã mang lại một món quà vô giá đó là niềm tin. Niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chính sách của Nhà nước.

Ngôi nhà mới không chỉ là nơi che mưa che nắng, nó là điểm tựa để người dân "an cư lạc nghiệp", là nền tảng vững chắc cho công cuộc giảm nghèo bền vững. Khi không còn phải lo lắng về một mái nhà có thể sập xuống bất cứ lúc nào, họ có thêm tâm trí và sức lực để đầu tư cho sản xuất, cho con cái học hành.

Chiến dịch xóa nhà tạm ở Lai Châu đã khép lại với thắng lợi trọn vẹn. Đó là một bản hùng ca về sự đoàn kết, về tình quân dân, về quyết tâm "Không để ai bị bỏ lại phía sau". Từ những đỉnh núi mù sương, một tương lai mới, vững chãi và tươi sáng hơn đang bắt đầu.