Điểm cốt lõi của chiến lược này là sự kết nối chặt chẽ giữa việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc với phát triển du lịch. Thay vì coi văn hóa là di sản cần cất giữ, Lai Châu đã khéo léo biến nó thành tài sản sống, lan tỏa sức hấp dẫn đến du khách và tạo ra sinh kế bền vững cho người dân.

Từ bảo tồn văn hóa đến phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững

Lai Châu, một miền đất ở nơi tận cùng Tây Bắc, nơi biên cương Tổ quốc, không chỉ nổi tiếng với núi non hùng vĩ và mây vờn đỉnh núi. Nơi đây còn là một bảo tàng sống, một kho tàng văn hóa khổng lồ được dệt nên từ bản sắc của hơn 20 dân tộc, trong đó có 13 dân tộc thiểu số cư trú thành cộng đồng. Văn hóa ở Lai Châu không nằm im lìm trong bảo tàng hay sách vở, mà sống động trong từng nếp nhà, thửa ruộng bậc thang, câu hát và điệu múa.

Bằng cách gắn kết văn hóa với du lịch, Lai Châu đang đi một con đường đầy khát vọng. Con đường ấy không chỉ mang lại sinh kế mà còn nuôi dưỡng giá trị tinh thần, giúp người dân thêm yêu và tự hào về nguồn cội của mình. Đây chính là cách Lai Châu đang biến bản sắc thành tài sản, biến những di sản vô giá thành động lực mạnh mẽ để vươn lên.

Chủ trương này được cụ thể hóa bằng hàng loạt đề án và nghị quyết, nổi bật là Nghị quyết số 04-NQ/TU và Đề án “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Lai Châu, giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Nhìn từ thực tế, tỉnh Lai Châu đã biến văn hóa thành "bệ đỡ" vững chắc cho sự phát triển du lịch.

Bên lề Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV (nhiệm kỳ 2025 – 2023), phóng viên báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt/điện tử Trang Trại Việt có cuộc trò chuyện thân mật với ông Trần Mạnh Hùng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu. Mở đầu câu chuyện, ông Hùng chia sẻ: “Chúng tôi đã xác định, bảo tồn văn hóa không thể tách rời với phát triển du lịch.

Mục tiêu cuối cùng là làm sao để người dân được hưởng lợi từ chính những giá trị văn hóa của mình. Chúng tôi đã hỗ trợ phục dựng 14 lễ hội, duy trì 39 lễ hội truyền thống, tổ chức 41 lớp truyền dạy văn hóa, thành lập các câu lạc bộ bảo tồn văn hóa... Tất cả những nỗ lực này không chỉ giúp gìn giữ bản sắc mà còn tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn”.

Một trong những thành công lớn nhất là việc xây dựng các bản du lịch cộng đồng. Điển hình như bản Sin Suối Hồ, xã Sin Suối Hồ, được vinh danh là “Làng du lịch cộng đồng tiêu biểu của Việt Nam” và đạt “Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN”.

Nhờ vào du lịch, bản nghèo ngày nào giờ đã có sản phẩm OCOP, đời sống của bà con dân tộc Mông được cải thiện rõ rệt, nhiều hộ gia đình đã giảm nghèo bền vững.

Đưa Lai Châu trở thành điểm đến hấp dẫn

Bên cạnh việc bảo tồn, Lai Châu cũng đẩy mạnh phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng. Từ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng với các điểm nổi bật như cầu kính Rồng Mây, vịnh Pá Khôm, đến du lịch mạo hiểm với các tuyến trekking nổi tiếng như Putaleng, Bạch Mộc Lương Tử...

Du khách đến đây không chỉ để chiêm ngưỡng cảnh đẹp hùng vĩ mà còn để trải nghiệm văn hóa bản địa qua tiếng khèn, điệu xòe hay ẩm thực độc đáo.

Ông Hùng cho biết thêm: “Việc xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh cũng là một phần quan trọng để xây dựng hình ảnh Lai Châu thân thiện, mến khách. Chúng tôi đã đưa các hủ tục vào hương ước, quy ước của thôn bản và đã xóa bỏ được nhiều hủ tục lạc hậu.

Điều này không chỉ giúp môi trường văn hóa lành mạnh hơn mà còn tạo ấn tượng tốt đẹp với du khách. Sau gần 5 năm, Lai Châu đã đón 5 triệu lượt khách du lịch, doanh thu đạt 3.802 tỷ đồng, vượt xa mục tiêu đề ra”.

Gắn du lịch với giảm nghèo bền vững

Thành công của ngành du lịch Lai Châu đã tác động trực tiếp đến đời sống của người dân. Lượng khách tăng trưởng mạnh mẽ đã tạo ra việc làm, mở rộng thị trường cho các sản phẩm thủ công truyền thống và đặc sản địa phương.

Các mô hình du lịch cộng đồng giúp người dân làm chủ kinh tế, trực tiếp tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ. Từ đó, thu nhập được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo giảm, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Lai Châu đang từng bước chuyển mình từ một tỉnh khó khăn thành một điểm đến du lịch đầy tiềm năng. Việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch không chỉ là một chiến lược kinh tế mà còn là một câu chuyện nhân văn, giúp người dân tự hào về cội nguồn và vươn lên thoát nghèo một cách bền vững.

Có thể nói, chính từ kho tàng văn hóa vô giá của mình, Lai Châu đã tìm thấy con đường đi tới một tương lai tươi sáng và thịnh vượng.