Từ loài cây mọc hoang giữa mùa nước nổi, bông điên điển nay đã "lên đời", trở thành món đặc sản góp mặt trong thực đơn của nhiều nhà hàng, quán ăn và được du khách khắp nơi tìm thưởng thức.

Mỗi độ nước lũ về, đồng bằng sông Cửu Long lại khoác lên mình tấm áo vàng óng ánh của bông điên điển. Loài hoa dân dã mọc ven bờ ruộng, bờ kênh ấy không chỉ làm bừng sáng những cánh đồng ngập nước, mà còn trở thành biểu tượng của mùa lũ, gắn liền với văn hóa và ẩm thực đặc trưng của miền Tây Nam Bộ.

Loài hoa của mùa nước nổi

Điên điển, hay còn gọi là muồng rút hoặc điền thanh bụi, thuộc họ đậu, là cây thân gỗ nhỏ cao từ 1–4 m, thường mọc nơi trũng nước như đầm lầy, ruộng ngập, bờ rạch.

Thân cây xanh óng ánh pha sắc tím, hoa vàng rực mọc thành chùm, nở rộ khi nước lũ dâng cao. Nhờ khả năng thích nghi mạnh mẽ với điều kiện khắc nghiệt, điên điển hầu như không cần chăm sóc hay phân thuốc mà vẫn ra hoa sai, trở thành nguồn thu nhập đáng kể cho người dân vùng ngập nước.

Hình ảnh những bụi hoa vàng chấp chới trên sóng nước đã trở thành nét chấm phá thân thương trong ký ức người dân miền Tây – nơi mùa nước nổi không chỉ mang phù sa, cá tôm mà còn mang sắc vàng ấm áp của loài hoa mộc mạc này.

Từ “rau nhà nghèo” thành đặc sản quý

Theo người dân địa phương, trước kia điên điển mọc hoang khắp nơi và được xem là “rau nhà nghèo”. Mỗi mùa nước nổi, người dân lại chèo xuồng men theo bờ kênh, hái từng chùm hoa để nấu canh, làm dưa hoặc ăn kèm bún cá.

Từ bông điên điển, họ chế biến nên nhiều món ăn dân dã nhưng đậm hồn quê như bông điên điển xào tép đồng, canh chua cá linh, gỏi điên điển hoặc ăn sống chấm cá kho.

Người miền Tây vẫn truyền nhau câu nói: “Mùa nước nổi mà thiếu cá linh, bông điên điển thì coi như chưa trọn mùa.”Khi điên điển nở rộ cũng là lúc cá linh ngược dòng sông Mekong đổ về, tạo thành “cặp đôi vàng” của ẩm thực mùa lũ. Mùa hoa chỉ kéo dài khoảng 3–4 tháng, từ tháng 8 đến tháng 11 âm lịch, sau đó hoa tàn, cây kết trái và chờ đến mùa nước năm sau.

Bông điên điển từng gắn liền với bữa cơm nghèo của người nông dân nay đã trở thành đặc sản được săn đón trong các nhà hàng và quán ăn miền Tây.

Trên thị trường, giá bông điên điển dao động 80.000–100.000 đồng/kg, được xem là đặc sản quý vì khó bảo quản. Người bán phải đóng túi, ướp lạnh và giao trong ngày để giữ trọn hương vị tươi ngon.

Ngày nay, bông điên điển không chỉ là món ăn, mà còn là biểu tượng mùa nước nổi, gợi nhớ về vùng đất trù phú, nơi con người sống chan hòa với thiên nhiên.Hương vị giòn, bùi, beo béo của những chùm hoa vàng đã khiến bao thực khách mê mẩn.