Chế biến, nâng cao giá trị nông sản

Những năm qua, để nâng cao chất lượng nông sản, tỉnh Sơn La đã đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học vào canh tác các cây ăn quả tạo ra các sản phẩm nông nghiệp sạch, an toàn. Bên cạnh đó, để nâng cao chất lượng nông sản, đáp ứng được nhu cầu của thị trường, tỉnh Sơn La thu hút đầu tư các dự án chế biến nông sản quy mô lớn.

Sau hơn 6 năm đi vào hoạt động, Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La thu mua sơ chế cà phê và đầu tư dây chuyền chế biến sản phẩm mới. Ông Vũ Việt Thắng, Giám đốc công ty, thông tin: Công ty đưa dây chuyền chế biến trà Cacara vào hoạt động, gồm: Hệ thống rửa quả tiêu chuẩn thực phẩm, tách vỏ, sấy khử UV; hệ thống sấy lạnh đa chức năng, đảm bảo giữ nguyên hương vị, màu sắc; đóng gói tự động sản phẩm túi lọc vuông, túi lọc tam giác, công suất thiết kế 0,5 tấn trà/lô sản xuất.

Trước đây, toàn bộ vỏ quả cà phê làm phân bón hoặc vật liệu đốt, khi đưa dây chuyền sản xuất trà Cascara vào hoạt động, tạo ra sản phẩm trà đặc biệt, có giá trị kinh tế cao và được thị trường các nước châu Âu đón nhận.

Còn tại huyện Sông Mã (Sơn La), những năm qua, để nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp, địa phương này xác định, xây dựng sản phẩm OCOP là một trong những giải pháp. Hằng năm, UBND huyện Sông Mã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan, UBND các xã, thị trấn hướng dẫn chủ thể và nhân dân trên địa bàn tham gia xây dựng sản phẩm OCOP, duy trì các sản phẩm OCOP hiện có.

Ông Phạm Quang Thành, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Sông Mã (Sơn La) cho biết: Huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn rà soát các sản phẩm tiêu biểu. Đồng thời, tổ chức các hội nghị tập huấn hướng dẫn nội dung chương trình xây dựng sản phẩm OCOP đến các xã, các doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình trên địa bàn.

Năm 2024, các cơ quan chuyên môn của huyện lồng ghép nguồn vốn từ chương trình xây dựng nông thôn mới và ngân sách huyện hỗ trợ hơn 620 triệu đồng cho các HTX đăng ký nhãn hiệu bao bì cho sản phẩm và cấp mã số, mã vạch tem truy xuất nguồn gốc; hỗ trợ chi phí tư vấn cho các chủ thể sản phẩm lập hồ sơ đánh giá, phân hạng, truyền thông sản phẩm.

Đến nay, các sản phẩm OCOP trên địa bàn huyện đã góp phần chuyển đổi sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ sang quy mô lớn hơn và liên kết theo chuỗi giá trị. Nhiều sản phẩm được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh đón nhận, bước đầu khẳng định thương hiệu.

Tiêu thụ nông sản bền vững

Hiện nay, tỉnh Sơn La có 82.626 ha cây ăn quả và cây sơn tra; trong đó có 73.026 ha cây ăn quả, 9.600 ha cây sơn tra. Một số cây trồng có diện tích, sản lượng lớn, gồm: 13.276 ha mận, sản lượng 85.985 tấn; 19.853 ha nhãn, sản lượng trên 66.000 tấn; 19.578 ha xoài, sản lượng trên 71.500 tấn; 1.098 ha na, sản lượng khoảng 6.645 tấn và 805 ha dâu tây, sản lượng trên 7.800 tấn...

Ngoài tiêu thụ quả tươi, toàn tỉnh còn có 17 nhà máy, 543 cơ sở chế biến nông sản; mỗi năm, công suất chế biến từ vài chục đến hàng nghìn tấn xoài, nhãn, cà phê, sắn, dứa, mận hậu, ngô ngọt, chuối, mắc ca, quả sơn tra, các loại rau, củ..., góp phần giảm áp lực tiêu thụ quả tươi, nâng cao giá trị nông sản.

Hiện nay, các sản phẩm trái cây, nông sản của tỉnh Sơn La còn được các doanh nghiệp, HTX thu mua, chế biến thành các sản phẩm trái cây sấy dẻo, sấy giòn, nước cốt, nước ép, long nhãn; các sản phẩm được Công ty cổ phần Bích Thị, tỉnh Hưng Yên; Công ty cổ phần nông nghiệp hữu cơ FUSA, tỉnh Hải Dương, Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Danko; Công ty cổ phần thương mại xuất nhập khẩu Minh Khai, tỉnh Lào Cai; Công ty trách nhiệm hữu hạn thực phẩm hữu cơ Hà Nội... thu mua, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Sơn La các nhà máy chế biến nông sản hoạt động hiệu quả, không ngừng phát triển vùng nguyên liệu theo chuỗi liên kết, như: Công ty cổ phần Mía đường Sơn La ký kết hợp đồng sản xuất và tiêu thụ mía với gần 10.000 hộ dân; các doanh nghiệp, HTX tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ cà phê với 12.000 hộ; Công ty cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu liên kết với trên 510 hộ trong chăn nuôi và hàng trăm hộ trồng ngô, phục vụ Nhà máy TMR.

Mục tiêu đến năm 2025, giá trị sản xuất công nghiệp chế biến nông sản tỉnh Sơn La đạt 6.500 tỷ đồng; thu hút đầu tư, hoàn thành đi vào hoạt động ít nhất 9 nhà máy chế biến nông sản; các sở, ban, ngành, địa phương tập trung tham mưu cho tỉnh sắp xếp, cân đối, lồng ghép, bố trí các nguồn vốn đầu tư thực hiện các dự án phát triển kết cấu hạ tầng, phục vụ phát triển nông nghiệp, chế biến nông sản, góp phần xây dựng tỉnh Sơn La trở thành Trung tâm chế biến nông sản của vùng Tây Bắc.