Sơn La chào đón du khách bằng cả một vùng cao nguyên Mộc Châu tràn trề nhựa sống, nơi những mùa hoa mận, hoa đào, hoa sơn tra nối tiếp nhau nhuộm trắng cả núi rừng. Nhưng "linh hồn" thực sự của mảnh đất này lại nằm ở chiều sâu văn hóa và sự hồn hậu, mến khách của cộng đồng 12 dân tộc anh em.

Biến di sản văn hóa thành động lực phát triển

Thiên nhiên đã ban tặng cho Sơn La một dải biên cương trùng điệp, nhưng chính con người đã thổi hồn vào đó, tạo nên một bản sắc không thể trộn lẫn. Tỉnh Sơn La đã nhận thức rõ điều này và xác định công tác dân tộc, đặc biệt là việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, là nhiệm vụ trọng tâm và là "chìa khóa vàng" để phát triển du lịch bền vững.

Minh chứng rõ nét nhất là việc Sơn La sở hữu tới 17 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, và đỉnh cao là Nghệ thuật Xòe Thái được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây không chỉ là niềm tự hào, mà đã trở thành một thương hiệu du lịch độc đáo.

Những đêm đại xòe ở quảng trường thành phố, hay những vòng xòe ngẫu hứng trong các bản làng không chỉ là một hoạt động văn nghệ. Nó là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, là sản phẩm du lịch hấp dẫn, mang lại nguồn thu nhập trực tiếp cho bà con.

Để có được "trái ngọt" này, đó là cả một quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ trong công tác bảo tồn. Các cấp chính quyền đã hỗ trợ các đội văn nghệ, mở lớp truyền dạy cho thế hệ trẻ, tạo không gian để các lễ hội truyền thống được tái hiện và tỏa sáng. Những bộ áo cóm duyên dáng, tiếng tính tẩu réo rắt và những điệu múa uyển chuyển không còn chỉ gói gọn trong lễ hội của bản làng mà đã trở thành sứ giả văn hóa, quảng bá hình ảnh Sơn La ra thế giới.

Đầu tư đồng bộ, đánh thức tiềm năng

Thay vì phát triển du lịch một cách ồ ạt, tỉnh Sơn La đã tập trung vào việc hỗ trợ người dân trở thành những người làm du lịch chuyên nghiệp ngay trên mảnh đất của mình. Các chính sách khuyến khích, các lớp tập huấn về làm homestay, chế biến món ăn, hướng dẫn du khách đã được triển khai.

Nhờ vậy, những ngôi nhà gỗ nhuốm màu thời gian của người Mông ở Háng Tàu, những homestay ven suối khoáng nóng ở Ngọc Chiến không chỉ là nơi lưu trú, mà còn là một "bảo tàng sống" để du khách trải nghiệm văn hóa bản địa. Du khách đến đây không chỉ được ngắm cảnh đẹp, mà còn được sống cùng gia chủ, cùng nâng chén rượu ngô thơm nồng, thưởng thức món thịt gác bếp, pa pỉnh tộp đậm vị mắc khén và nghe những câu chuyện về phong tục, tập quán.

Mô hình này vừa giúp người dân có thêm thu nhập, cải thiện đời sống, vừa tạo cho họ động lực và niềm tự hào để gìn giữ nếp nhà, vườn tược, trang phục và những nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Ở đất cao nguyên Mộc Châu còn bao điều mới mẻ chờ đợi du khách khám phá. Từ thác Nàng Tiên, thác Dải Yếm rồi đồi chè trái tim... Đâu đâu cũng là cảnh đẹp mê hồn mà không phải trong ngày một ngày hai có thể khám phá hết được.

Không chỉ có Mộc Châu, vẻ đẹp của vùng lòng hồ thủy điện Sơn La (thuộc huyện Quỳnh Nhai và Mường La cũ), thiên đường "săn mây" Tà Xùa (huyện Bắc Yên cũ), hay các di tích lịch sử cách mạng ở Yên Châu, Mai Sơn... đều là những tiềm năng to lớn.

Nhận diện được điều đó, công tác dân tộc không chỉ dừng lại ở văn hóa mà còn gắn liền với việc đầu tư cơ sở hạ tầng. Những con đường được mở rộng, hệ thống điện, nước, viễn thông được phủ khắp đã kéo gần khoảng cách từ các điểm du lịch đến với du khách. Các điểm di tích được đầu tư, tôn tạo để trở thành những "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống, kết hợp hài hòa giữa du lịch lịch sử và du lịch trải nghiệm.

Sơn La đã và đang đi đúng hướng khi lấy văn hóa các dân tộc làm nền tảng, lấy người dân làm trung tâm và lấy du lịch làm đòn bẩy phát triển. Sơn La - Miền đất gây thương nhớ, không chỉ níu chân du khách bằng hoa thơm trái ngọt, bằng núi cao sông dài, mà còn bằng chính sự ấm áp, chân thành và bản sắc văn hóa độc đáo được gìn giữ, vun đắp bởi 12 dân tộc anh em. Đó chính là thành quả rõ rệt và bền vững nhất của công tác dân tộc trên mảnh đất biên cương của Tổ quốc.