Nơi hội tụ của 12 dân tộc anh em

Thành phố Sơn La, mảnh đất hội tụ của 12 dân tộc anh em, tự hào sở hữu một kho tàng văn hóa đa dạng, độc đáo và vô cùng quý giá. Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa này, cấp ủy và chính quyền thành phố Sơn La luôn dành sự quan tâm đặc biệt, xem đây là một nhiệm vụ then chốt trong hành trình xây dựng đô thị hiện đại, văn minh nhưng vẫn đậm đà bản sắc.

Minh chứng cho sự quyết tâm này là việc Thành ủy Sơn La đã ban hành Đề án số 04-ĐA/TU ngày 20/8/2020 về “Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Thành phố, mang đậm bản sắc các dân tộc tiểu vùng Tây Bắc giai đoạn 2020-2025”. Đề án đã vạch ra những mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể, bao trùm nhiều lĩnh vực của đời sống văn hóa.

Theo đó, thành phố Sơn La chú trọng duy trì và nâng tầm các lễ hội truyền thống hàng năm như Lễ hội Mùa hoa ban, Hội Xuân dâng Bác, nơi những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Thái như múa xòe, thêu khăn piêu, tó má lẹ được tái hiện một cách sinh động. Bên cạnh đó, Liên hoan văn nghệ quần chúng được tổ chức định kỳ hai năm một lần, tạo sân chơi cho các tài năng nghệ thuật quần chúng và khơi dậy niềm tự hào về văn hóa dân tộc.

Một điểm nhấn quan trọng trong đề án là việc khuyến khích thành lập các câu lạc bộ (CLB) văn hóa dân tộc trên khắp các xã, phường. Đến nay, thành phố đã thành lập được 36 CLB bảo tồn văn hóa dân tộc Thái với hơn 2.436 thành viên tham gia. Các CLB này trở thành hạt nhân trong việc duy trì, luyện tập và biểu diễn các loại hình nghệ thuật truyền thống, phục vụ các nhiệm vụ chính trị của địa phương và đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa của người dân.

Ông Trần Công Chính, Phó Chủ tịch UBND thành phố Sơn La cho biết: Câu lạc bộ văn hóa dân tộc là nơi hội tụ các nghệ nhân tiêu biểu, những người có tâm huyết trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Các thành viên sẽ cùng nhau xây dựng chương trình hoạt động, tổ chức luyện tập, biểu diễn, nghiên cứu, sưu tầm các làn điệu dân ca, chữ viết, phục dựng các phong tục tập quán tốt đẹp của các dân tộc.

Tại xã Chiềng Xôm, mô hình CLB văn hóa dân tộc phát triển mạnh mẽ với 10 CLB và 450 thành viên, trong đó có nhiều em học sinh tham gia. Bà Lèo Thị Muôn, công chức văn hóa và thông tin xã, chia sẻ: “Các CLB của xã đã duy trì các hoạt động biểu diễn nghệ thuật, phục vụ nhiệm vụ chính trị và đáp ứng nhu cầu văn hóa của nhân dân. Nét văn hóa của dân tộc đang được các thế hệ gìn giữ và phát huy mạnh mẽ, từ người cao tuổi đến các cháu học sinh đều tự hào và ý thức được trách nhiệm bảo tồn phong tục tập quán của dân tộc mình”.

Gìn giữ các giá trị văn hóa dân tộc

Không chỉ tập trung vào các loại hình nghệ thuật truyền thống, thành phố Sơn La còn chú trọng đến việc lan tỏa văn hóa dân tộc trong đời sống hàng ngày. Phong trào mặc trang phục dân tộc đến công sở và trường học nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên và học sinh, tạo nên một nét đẹp văn hóa mới, làm tươi mới không gian làm việc và học tập.

Ông Quàng Văn Tuyên, Phó Chủ tịch UBND phường Chiềng Cơi (TP. Sơn La, Sơn La), cho biết: “Việc mặc trang phục dân tộc còn được thực hiện khi tham dự các hội nghị quan trọng, các hoạt động lễ hội… Qua đó, ý thức giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa và tôn vinh trang phục các dân tộc ngày càng được nâng cao trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm đối với di sản văn hóa của các dân tộc”.

Đặc biệt, việc phổ biến các điệu xòe Thái đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng của thành phố Sơn La. Hàng nghìn diễn viên quần chúng ở mọi lứa tuổi đã tham gia biểu diễn trong các dịp lễ hội và chương trình nghệ thuật của tỉnh, cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của loại hình nghệ thuật này. Xòe Thái không chỉ là một món ăn tinh thần mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng, tạo nên không khí vui tươi, đoàn kết giữa các dân tộc.

Song song với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể, thành phố Sơn La cũng tập trung trùng tu, bảo vệ và phát huy hiệu quả các di sản văn hóa vật thể như Khu di tích quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La, Di tích lịch sử Cây đa Bản Hẹo, Đền thờ Vua Lê Thánh Tông, Công viên văn hóa Đông Xên, Khu tưởng niệm Anh hùng Liệt sỹ Lò Văn Giá,…

Hàng năm, thành phố tiến hành rà soát và đầu tư nâng cấp các thiết chế văn hóa từ thành phố đến cơ sở, góp phần tô điểm cho bức tranh văn hóa đa sắc màu của Sơn La.

Việc triển khai đề án được gắn kết chặt chẽ với các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và xây dựng bộ “Quy tắc ứng xử trong cộng đồng”.

Tất cả những nỗ lực này nhằm tạo dựng một môi trường giao tiếp văn hóa, văn minh, thân thiện, lành mạnh, mến khách, góp phần xây dựng thành phố Sơn La ngày càng hiện đại, văn minh và giàu bản sắc văn hóa.