Từ "vàng xanh" sâm Nam núi Dành đến mô hình HTX kiểu mới

Xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Liên Liên Chung, Hợp Đức, Phúc Hòa, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang (trước đây). Sau sáp nhập, xã Phúc Hòa đang trở thành một điển hình về sự chuyển mình mạnh mẽ, đưa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ vào cuộc sống.

Trao đổi với PV Dân Việt, bà Nguyễn Thị Yên – Chủ tịch Hội Nông dân xã Phúc Hòa phấn khởi cho biết: “Chúng tôi chọn phát triển nông nghiệp chất lượng cao và du lịch cộng đồng không chỉ vì tiềm năng sẵn có mà còn là khát vọng đưa Phúc Hòa trở thành vùng quê sinh thái, đáng sống”.

Sau sáp nhập, xã Phúc Hòa hôm nay có hơn 2.700 ha đất nông nghiệp, trong đó có gần 1.300 ha là cây ăn quả, từ vải thiều chín sớm, ổi, vú sữa cho đến sâm Nam núi Dành.

Hiện toàn xã có 14 sản phẩm OCOP, tiêu biểu như: Vải sớm Phúc Hòa, Ổi lê Hợp Đức, Vú sữa Tân Yên, Nem nướng Liên Chung, các sản phẩm từ sâm Nam núi Dành. Các vùng trồng chủ lực đều áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường trong nước và xuất khẩu. Các vùng trồng chủ lực đều được áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP, đưa giá trị sản xuất trên 1 ha đạt 165 triệu đồng/năm và đặt mục tiêu đạt 190 triệu đồng trong nhiệm kỳ mới.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân xã Phúc Hòa, bước đột phá căn bản nhất của người nông dân xã Phúc Hòa chính là việc hồi sinh và phát triển cây Sâm Nam núi Dành, loại dược liệu quý từng được ví như “vàng xanh” của vùng đất này. Sâm núi Dành được đưa vào trồng đại trà, trở thành cây xóa đói giảm nghèo và làm giàu.

Câu chuyện thành công này khởi nguồn từ những Đảng viên tiên phong. Chính chị Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc Trung tâm Cung ứng dịch vụ sự nghiệp công xã Phúc Hòa, cùng các Đảng viên khác đã đi đầu trồng thử nghiệm, tạo nên “cú huých” mạnh mẽ, xóa tan tâm lý e ngại.

Chị Dung kể: “Năm 2020 là lúc thử nghiệm trồng sâm đại trà gặp khó nhất. Xã phải tuyên truyền rất mạnh, họp chi bộ liên tục để vận động người dân nhưng vẫn chưa ổn. Cuối cùng, mỗi gia đình đảng viên được vận động trồng 20-30 cây để tiên phong. Chỉ sau ít năm, hiệu quả kinh tế vượt trội vì sâm rất bổ dưỡng, thương lái thu mua tại vườn. Nhiều nhà trồng lên đến 2.000-3.000, thậm chí vài chục nghìn cây”.

Sự thành công của những đảng viên đi đầu như chị Kim Dung đã tạo nên “cú huých” mạnh mẽ, khơi dậy niềm tin cho người dân trong xã. Từ một vùng quê nặng gánh lo âu, nhiều hộ gia đình đã đổi đời, thu về vài trăm triệu đồng mỗi năm nhờ củ sâm, hoa sâm.

Để đảm bảo phát triển nông nghiệp bền vững, vai trò của kinh tế tập thể được đặt lên hàng đầu, với mô hình Hợp tác xã (HTX) kiểu mới trở thành điểm sáng của xã Phúc Hòa.

Ông Phạm Văn Hợp - Giám đốc HTX Sản xuất và Tiêu thụ ổi lê Hợp Đức (thôn Hòa Minh) là người đầu tiên đứng ra thành lập HTX tại thôn. Ông kể: “Cây ổi lê được đưa về trồng ở thôn từ năm 2014. So với cấy lúa, hiệu quả kinh tế của ổi cao hơn rất rõ nhưng không phải lúc nào cũng thuận lợi đầu ra. Có thời điểm, nông sản được mùa nhưng mất giá, người trồng ổi gặp khó khăn trong tiêu thụ”.

Là đảng viên, sau khi được học tập, quán triệt các nghị quyết của Đảng, đặc biệt là chủ trương phát triển nông nghiệp, nông thôn gắn với phát triển kinh tế tập thể, ông Hợp đã quyết tâm làm điều gì đó để thay đổi.

“Tôi nghĩ rằng, nếu mình không đứng ra tổ chức sản xuất bài bản, không tạo liên kết tiêu thụ thì nông dân cứ mãi loay hoay từng vụ. Vì vậy, tháng 6/2024, tôi mạnh dạn thành lập HTX với 9 thành viên để cùng nhau sản xuất, bán sản phẩm, giảm rủi ro”.

Đến nay, HTX không chỉ canh tác 4ha ổi lê chất lượng cao mà mỗi ngày còn tiêu thụ khoảng 2,5 tấn ổi cho bà con. Mô hình hoạt động của HTX trở thành điểm sáng trong liên kết sản xuất theo chuỗi, góp phần xây dựng vùng nguyên liệu sản phẩm OCOP và thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã.

Nông dân xã Phúc Hòa biến đồi cây, vườn quả thành "điểm đến" du lịch sinh thái

Ở Phúc Hòa, làm nông nghiệp không chỉ dừng lại ở sản xuất mà đã trở thành một phần của du lịch. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Phúc Hòa nhiệm kỳ 2025 - 2030 xác định du lịch cộng đồng, tâm linh sinh thái là khâu đột phá, tận dụng tối đa giá trị đa dạng của sản phẩm.

Hiện nay, xã đã hình thành hai điểm du lịch cộng đồng, kết nối vùng sản xuất OCOP với các di tích lịch sử - văn hóa như khu đền Dành, hệ thống đình chùa cổ. Du khách đến đây không chỉ tham quan mà còn được trải nghiệm thực tế: tự tay thu hái quả tại vườn vải, đồi sâm, thưởng thức ẩm thực địa phương với nem nướng Liên Chung hay các sản phẩm từ sâm Nam. Tuyến đê sông Thương, đoạn qua Liên Chung (cũ), đã được trồng 3.000 gốc mẫu đơn Mỹ rực rỡ, trở thành cung đường sinh thái lý tưởng cho hoạt động đạp xe, trải nghiệm.

Với chiến lược lấy nông nghiệp công nghệ cao làm trụ cột và du lịch cộng đồng làm đòn bẩy, Phúc Hòa đã giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 1.23%, và đặt mục tiêu nghị quyết đại hội đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025-2030 là không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều vào năm 2030.

Cùng với việc đầu tư mở rộng tuyến đường huyết mạch kết nối đường tỉnh 294 với đường tỉnh 398B – được coi là cú hích hạ tầng – Phúc Hòa đang hội tụ đủ điều kiện để trở thành một vùng quê sinh thái, đáng sống và là điểm sáng về phát triển kinh tế gắn với giảm nghèo bền vững của tỉnh Bắc Ninh.

Ông Nguyễn Huy Ngọc, Bí thư Đảng ủy xã Phúc Hòa cho biết: Thời gian tới xã Phúc Hòa cũng sẽ quan tâm đào tạo nguồn nhân lực làm du lịch như: Hướng dẫn viên, người bán hàng OCOP, người làm truyền thông nông sản. Liên kết với một số trường đại học, doanh nghiệp, tổ chức để chuyển giao công nghệ, cải tiến sản phẩm. Tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá nông sản. Chú trọng xây dựng các mô hình hợp tác xã kiểu mới, tổ hợp tác sản xuất - tiêu thụ - xuất khẩu theo chuỗi giá trị.