Xây dựng từ "gốc", nền tảng vững chắc trong nông thôn mới ở Sơn La

Mường Cơi mới là một xã được thành lập trên cơ sở sáp nhập từ ba xã cũ là Mường Cơi cũ, Mường Thải và Tân Lang. Bản thân việc sáp nhập địa giới hành chính đã là một bài toán phức tạp về quản lý, văn hóa và xã hội. Tuy nhiên, Mường Cơi lại có một điểm tựa vững chắc khi cả ba xã cũ đều đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Đây vừa là nền tảng thuận lợi, vừa là một thách thức không hề nhỏ. Thách thức đó là làm thế nào để không chỉ duy trì, củng cố thành quả trên một địa bàn rộng lớn hơn, dân số đông hơn, với những đặc thù đa dạng hơn, mà còn phải nâng tầm chất lượng các tiêu chí, tạo ra sự phát triển đồng bộ và bền vững.

Trước bài toán đó, Đảng bộ xã Mường Cơi đã thể hiện một tầm nhìn chiến lược và một quyết tâm chính trị mạnh mẽ. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025-2030 đã đặt ra mục tiêu phấn đấu có thêm hai bản đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu; số bản kiểu mẫu toàn xã lên 6 bản.

Cách tiếp cận này cho thấy một tư duy quản lý khoa học, không dàn trải mà tập trung xây dựng các "hạt nhân" phát triển, từ đó tạo sức lan tỏa ra toàn xã.

Đây chính là chiến lược phát triển chiều sâu, một sự khẳng định rằng xây dựng nông thôn mới không phải là một cuộc chạy đua thành tích, mà là một quá trình vun bồi, nâng cấp chất lượng từ chính những đơn vị cơ sở nhỏ nhất.

Điểm sáng nhất và cũng là yếu tố cốt lõi tạo nên sự khác biệt trong cách làm của Mường Cơi chính là việc xác định đúng và trúng bản chất của nông thôn mới bền vững.

Bà Đinh Thị Thu Hà, Bí thư Đảng ủy xã Mường Cơi chia sẻ: “Cấp ủy, chính quyền xã đã nhận thức sâu sắc rằng, sự phát triển của một địa phương không thể đo đếm đơn thuần bằng những con đường bê tông hay những công trình bề thế, mà phải được đo bằng thu nhập, bằng chất lượng sống và sự hài lòng của người dân.

Khi kinh tế của người dân được đảm bảo, khi bà con có "của ăn của để", các tiêu chí khác về văn hóa, giáo dục, y tế, môi trường sẽ có nền tảng để phát triển một cách tự nhiên và vững chắc. Người dân khi đã thoát khỏi nỗi lo cơm áo gạo tiền sẽ tự giác hơn trong việc giữ gìn vệ sinh chung, sẵn sàng đầu tư cho con cái học hành đến nơi đến chốn và có điều kiện để tham gia, thụ hưởng các hoạt động văn hóa cộng đồng.

Chúng tôi xác định rằng, cốt lõi và sâu xa nhất là đảm bảo thu nhập bền vững cho người dân. Đây chính là cái gốc, cái bản lề trong công cuộc xây dựng nông thôn mới tại địa phương”.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Mường Cơi, để hiện thực hiện được mục tiêu này, xã Mường Cơi tập trung vào các giải pháp và khâu đột phá để phát huy thế mạnh của địa phương, cụ thể là về nông nghiệp, bao gồm chăn nuôi và trồng trọt.

Thay vì sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, xã đã định hướng, vận động người dân chuyển dịch sang một nền nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, tập trung vào các loại cây ăn quả có múi vốn là thế mạnh của địa phương. Đây là bước đi đúng đắn, không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm trên thị trường mà còn phù hợp với xu thế tiêu dùng xanh, sạch của xã hội hiện nay.

Đặc biệt, một tầm nhìn mới, đầy triển vọng đang được cấp ủy, chính quyền xã Mường Cơi được định hình và từng bước triển khai, đó là gắn phát triển nông nghiệp với du lịch cộng đồng.

Mô hình "canh nông" kết hợp du lịch trải nghiệm sẽ biến những vườn cam, vườn bưởi trĩu quả, những mô hình chăn nuôi sạch theo tiêu chuẩn thành những điểm đến hấp dẫn. Du khách không chỉ đến để mua nông sản, mà còn để trải nghiệm cuộc sống của người nông dân, tự tay thu hoạch, thưởng thức sản vật ngay tại vườn và tìm hiểu về văn hóa bản địa. Cách làm này tạo ra giá trị kép: vừa tiêu thụ nông sản với giá cao hơn, vừa tạo thêm nguồn thu nhập từ dịch vụ du lịch. Đây không còn là bán một trái cam, mà là bán cả câu chuyện về nó, bán cả trải nghiệm và không gian văn hóa đặc sắc của Mường Cơi.

Nông thôn mới - nâng cao chất lượng sống cả về vật chất lẫn tinh thần ở Sơn La

Hành trình xây dựng nông thôn mới ở Mường Cơi đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn. Với một định hướng rõ ràng, Mường Cơi đã triển khai lồng ghép và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tổng vốn đầu tư được giao thực hiện trên địa bàn xã lên tới 55.485 triệu đồng, phân bổ cho 23 dự án, tập trung vào phát triển hạ tầng, hỗ trợ sản xuất và nâng cao đời sống người dân.

Bên cạnh đó, xã còn chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa, huy động sự chung tay, góp sức của toàn xã hội. Điều này thể hiện sự năng động, không trông chờ, ỷ lại mà chủ động khơi dậy nội lực từ chính cộng đồng và các thành phần kinh tế. Phong trào "Ngày thứ bảy tình nguyện về cơ sở xây dựng nông thôn mới" là một minh chứng sống động, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo nhân dân, biến việc xây dựng nông thôn mới thành sự nghiệp của toàn dân. Phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm" được phát huy hiệu quả trong việc duy tu, bảo dưỡng các tuyến đường giao thông nông thôn, góp phần tạo nên một mạng lưới hạ tầng ngày càng hoàn thiện.

Thành quả của Mường Cơi không chỉ thể hiện qua những con số về kinh tế. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Về môi trường, công tác bảo vệ môi trường nông thôn được đặc biệt quan tâm. Tỷ lệ dân số được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 90%, một chỉ số quan trọng về chất lượng sống. Công tác thu gom, phân loại và xử lý rác thải được triển khai hiệu quả, với tỷ lệ chất thải rắn được thu gom đạt 86% và phấn đấu đạt 91% vào cuối năm 2025.

Hệ thống y tế và giáo dục cũng được củng cố vững chắc. Toàn xã có 3 trạm y tế, đạt tiêu chí quốc gia về y tế, với đội ngũ cán bộ không ngừng phát triển về số lượng và chất lượng. Công tác y tế dự phòng được đẩy mạnh, đảm bảo chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Về giáo dục, xã duy trì tốt công tác phổ cập, xóa mù chữ với tỷ lệ huy động học sinh trong độ tuổi đến lớp đạt 100%. Toàn xã có 7 trường học các cấp, trong đó 5 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 và 2 trường đạt chuẩn mức độ 2. Cơ sở vật chất, trang thiết bị được quan tâm đầu tư hằng năm, tạo điều kiện tốt nhất cho việc dạy và học.

Tỷ lệ hộ nghèo bình quân giai đoạn 2021 - 2025 ước giảm đạt 9,27%/năm, vượt 85,5% chỉ tiêu Nghị quyết đại hội. Tính đến hết năm 2024, toàn xã có 4.318 hộ, số hộ nghèo 310 hộ, chiếm 7,18%.

Bà Lý Thị Chài, người dân ở bản Đu Lau, cho biết: “Trước đây đường làng ngõ xóm lầy lội, đi lại vất vả lắm, nhất là các cháu học sinh. Rác thải thì chưa được thu gom tập trung. Nhưng từ khi xã bắt tay xây dựng nông thôn mới, bộ mặt của bản thay đổi hẳn. Đường bê tông phẳng phiu, sạch sẽ, tối đến có điện đường sáng trưng, đi lại thuận tiện và an toàn. Rác thải được thu gom định kỳ, môi trường sống trong lành hơn nhiều. Bà con chúng tôi ai cũng vui mừng, phấn khởi”.

Với một định hướng rõ ràng, lấy người dân làm trung tâm, lấy thu nhập làm gốc rễ cùng những giải pháp đột phá, sáng tạo, Mường Cơi đang cho thấy một con đường xây dựng nông thôn mới vừa thực chất, vừa bền vững. Đây chính là "chìa khóa" để chương trình nông thôn mới thay đổi toàn diện bộ mặt nông thôn, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc và một tương lai tươi sáng cho mỗi người dân nơi mảnh đất Mường Cơi.