Liên kết trồng 3 ha ớt với hợp tác xã (HTX)

Về bản Lềm, xã Phù Yên những ngày cuối năm, chúng tôi gặp anh Mùi Văn Chỉnh – một trong những nông dân tiên phong trong việc đưa giống ớt mới vào đồng đất địa phương. Trên diện tích 3.000m2, thay vì trồng các loại cây màu truyền thống, anh Chỉnh đang chăm sóc theo dự án liên kết với Hợp tác xã GOC ở Lào Cai.

Anh Chỉnh cho biết, đây là năm đầu tiên gia đình anh tham gia mô hình liên kết chuỗi giá trị này. Khác với việc tự bơi trên thị trường, khi tham gia vào HTX, toàn bộ sản phẩm của gia đình anh và các hộ dân trong bản đều được cam kết bao tiêu đầu ra.

"Hiện tại bản mình có 21 hộ đang tham gia liên kết với HTX, tổng diện tích khoảng 3ha. Phía HTX GOC đã ký cam kết thu mua với mức giá ổn định là 7.200 đồng/kg. Có đơn vị bao tiêu, mình chỉ việc tập trung chăm sóc cho đạt năng suất, không phải chạy đôn chạy đáo tìm chỗ bán như trước nữa", anh Chỉnh phấn khởi chia sẻ.

Bài toán giữa giá cao và đầu ra

Thực tế tại bản Lềm, song song với giống ớt dự án, anh Chỉnh và một số hộ vẫn duy trì diện tích nhỏ trồng ớt chỉ thiên.

Theo anh Chỉnh, giá ớt chỉ thiên thời điểm hiện tại đang ở mức rất cao, dao động từ 80.000 – 90.000 đồng/kg. Lý giải ớt chỉ thiên năm nay được giá, là do thay vì trồng chính vụ (tháng 2 - tháng 3) dễ gặp tình trạng cung vượt quá cầu, anh Chỉnh và bà con đã chuyển sang trồng trái vụ.

"Tôi bắt đầu xuống giống từ tháng 10. Thay vì tự gieo hạt, tôi đặt mua cây giống đã ươm sẵn cao khoảng 20cm. Cách làm này giúp rút ngắn thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch xuống chỉ còn hơn 2 tháng, thay vì 4 tháng như trước đây", anh Chỉnh cho biết thêm. Tuy nhiên, đằng sau mức giá cao này đó là những rủi ro về giá bấp bênh.

Năm ngoái, gia đình anh Chỉnh từng trồng tới 2.000m2 ớt chỉ thiên, cho thu hoạch khoảng 2 tấn quả, thu về hơn 100 triệu đồng. Thế nhưng, do là trồng tự phát, nếu trồng với số lượng lớn không có đơn vị bao tiêu nên việc tiêu thụ gặp nhiều khó khăn.

“Bán lẻ trên địa bàn thì không hết, mà chuyển đi các tỉnh dưới xuôi thì lượng hàng không đủ để đóng chuyến xe, tiền cước phí cao nên tính ra lợi nhuận không được bao nhiêu”, anh Chỉnh trải lòng.

Chính vì vậy, dù giá ớt chỉ thiên đang cao, anh Chỉnh vẫn khẳng định việc trồng ớt theo dự án của HTX mang tính bền vững hơn. Ớt dự án có thời gian thu hoạch kéo dài (khoảng 8 tháng), năng suất ổn định và quan trọng nhất là giá cả được chốt ngay từ đầu vụ, giúp nông dân tránh được cảnh "được mùa mất giá, được giá mất mùa" vốn là nỗi ám ảnh bấy lâu.

Mô hình liên kết tại bản Lềm là một minh chứng rõ nét cho thấy: Khi người nông dân biết "bắt tay" với hợp tác xã và áp dụng kỹ thuật vào sản xuất, họ sẽ làm chủ được mảnh vườn của mình.

Không chỉ dừng lại ở cây ớt, đây sẽ là tiền đề để xã Phù Yên tiếp tục nhân rộng các mô hình liên kết chuỗi, đưa nông sản địa phương vươn xa hơn tới các thị trường bền vững.

Xây dựng nông thôn mới từ "gốc" thu nhập

Trao đổi về định hướng phát triển, ông Đinh Đức Thắng – Chủ tịch UBND xã Phù Yên khẳng định, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị là một trong những khâu đột phá mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ xã lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định.

Mục tiêu không chỉ dừng lại ở cây ớt. Tầm nhìn của địa phương là xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp hữu cơ, lấy gạo hữu cơ Phù Yên làm sản phẩm chủ lực, kết hợp với các loại cây, con có thế mạnh khác.

Việc hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ cao và có sự bảo trợ đầu ra từ phía doanh nghiệp chính là lời giải thực tế nhất cho bài toán giảm nghèo bền vững. Đây cũng là nền tảng cốt lõi để hoàn thiện tiêu chí thu nhập trong Chương trình mục tiêu quốc gia về Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.