Từ tư duy "làm chơi ăn thật" của người trẻ

Chúng tôi tìm đến bản Chát Mới, xã Gia Phù vào một buổi chiều cuối năm, khi cái nắng hanh hao đặc trưng của vùng núi Tây Bắc bao trùm lên những triền đồi. Đây cũng là thời điểm anh Đinh Văn Nghĩa (sinh năm 1991) bận rộn nhất với lứa gà thương phẩm phục vụ Tết.

Câu chuyện của anh Nghĩa là minh chứng sống động cho sự chuyển dịch tư duy sản xuất tại địa phương. Bắt đầu từ năm 2018, chàng thanh niên 9x này đã nhận ra một nghịch lý: Sau vụ gặt tháng 9, tháng 10, người nông dân thường rơi vào cảnh "nông nhàn", trong khi đất đai bỏ không, khí hậu cuối năm ít mưa lại rất phù hợp để chăn nuôi gia cầm.

"Được Quỹ Hỗ trợ nông dân tỉnh Sơn La tiếp sức 50 triệu đồng vốn vay, mình chọn gà hoa mơ từ Quảng Ninh và gà Ai Cập để trứng từ Viện chăn nuôi vì sức đề kháng tốt. Khí hậu ở đây cuối năm khô ráo, gà ít bệnh, chăm sóc nhàn hơn hẳn", anh Nghĩa chia sẻ.

Với tư duy nhạy bén, anh Nghĩa không nuôi theo kiểu thả rông phó mặc cho trời mà áp dụng quy trình vaccine nghiêm ngặt từ 5 ngày tuổi đến 2 tháng tuổi. Kết quả, với quy mô 3 chuồng, mỗi năm xuất chuồng 3.000 con (chia làm 2 lứa), mô hình của anh mang lại lợi nhuận ròng từ 100 đến 180 triệu đồng/năm. Riêng những thời điểm được giá, 1.000 con gà có thể lãi tới 60 triệu đồng.

Mặc dù bước đầu đã đem lại hiệu quả kinh tế, tuy nhiên anh Nghĩa cũng đang gặp phải một số khó khăn. Đó là chi phí đầu vào cao do thức ăn chăn nuôi phải vận chuyển ngược từ dưới xuôi lên, và đầu ra còn bấp bênh, chủ yếu bán nhỏ lẻ cho các mối quen trên địa bàn. Để mô hình này lớn mạnh thành hàng hóa chủ lực, anh Nghĩa cần nhiều hơn sự hỗ trợ, giúp đỡ của các cấp, các ngành.

Giải pháp đa dạng hóa sinh kế của xã

Từ câu chuyện cá nhân của anh Nghĩa, nhìn rộng ra bức tranh toàn xã, có thể thấy Gia Phù đang nỗ lực giải quyết bài toán thu nhập bằng những định hướng vĩ mô cụ thể.

Sau Quyết định số 1481-QĐ/TU của Tỉnh ủy Sơn La về việc thành lập Đảng bộ xã Gia Phù trên cơ sở sáp nhập 4 xã (Gia Phù, Tường Phù, Suối Bau, Sập Xa) của huyện Phù Yên cũ, xã đã nhanh chóng ổn định bộ máy và dồn lực cho phát triển kinh tế.

Trao đổi với chúng tôi, bà Ninh Thị Tâm Bình - Chủ tịch UBND xã Gia Phù khẳng định, một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm nhiệm kỳ 2025 - 2030 là đa dạng hóa mô hình kinh tế hộ gia đình và khuyến khích kinh tế tư nhân.

"Chúng tôi không phát triển dàn trải mà tập trung vào thế mạnh của từng vùng. Ví dụ, vùng trồng mía nguyên liệu tại bản Bùa Chung; cây tỏi tại Nà Mạc, bản Lá; chăn nuôi đại gia súc tại các bản vùng cao... Mục tiêu là hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ", bà Bình nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, chủ trương này đang đi đúng hướng. Năm 2025, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 33,36 triệu đồng/năm. Không chỉ dựa vào nông nghiệp, sự hiện diện của Nhà máy may Phù Yên với hơn 450 lao động địa phương cũng là một "cú hích" lớn trong việc chuyển dịch cơ cấu lao động. Mục tiêu đến năm 2030 tăng thu nhập thêm 10% và cơ bản không còn hộ nghèo đa chiều là một thách thức, nhưng hoàn toàn có cơ sở thực tiễn.

Vai trò "bà đỡ" của Hội Nông dân

Để nghị quyết đi vào cuộc sống, không thể thiếu vai trò cầu nối của Hội Nông dân xã. Ông Cầm Văn An - Chủ tịch Hội Nông dân xã Gia Phù cho biết, phong trào "Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững" đang lan tỏa mạnh mẽ.

Toàn xã hiện có 412 hộ đăng ký danh hiệu sản xuất kinh doanh giỏi các cấp. Những nông dân giỏi như: Phạm Ngọc Tú, Cầm Văn Thiếu, Lò Văn Lợi... với thu nhập trên 150 triệu đồng từ chăn nuôi trâu, bò, dê; hay các hộ Lò Văn Biểu, Lò Văn Biên làm giàu từ cây mía, đang trở thành những "hạt nhân" dẫn dắt phong trào.

Hội Nông dân xã không chỉ dừng lại ở việc phát động phong trào mà đã đi sâu vào hỗ trợ thực chất. "Chúng tôi hiểu nông dân cần gì. Cần vốn, Hội có Quỹ Hỗ trợ nông dân, phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Cần kiến thức, chúng tôi mở lớp tập huấn kỹ thuật VAC. Cần vật tư, Hội cung ứng hàng tấn phân bón và thóc giống trả chậm", ông An chia sẻ.

Đặc biệt, việc 8/28 bản thực hiện thắp sáng đường quê bằng nguồn xã hội hóa và việc xây dựng các tổ hội nghề nghiệp theo sở thích cho thấy sự thay đổi lớn trong ý thức cộng đồng: Người dân không còn trông chờ ỷ lại vào Nhà nước mà đã chủ động làm chủ cuộc sống của mình.

Dù đã đạt được những con số ấn tượng, nhưng để Gia Phù thực sự phát triển bền vững, vẫn còn nhiều việc phải làm. Khó khăn về thị trường tiêu thụ mà anh Đinh Văn Nghĩa gặp phải cũng là trăn trở chung của chính quyền xã.

Giải pháp cho vấn đề này đã được UBND xã Gia Phù vạch rõ trong lộ trình 5 năm tới: Đó là việc xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Xã đang khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào khâu chế biến và bao tiêu, nhằm giảm chi phí trung gian và ổn định đầu ra. Chỉ khi nào sản phẩm nông nghiệp của Gia Phù - từ con gà bản Chát Mới đến cây tỏi bản Nà Mạc - có tem nhãn, có thương hiệu, thì giá trị gia tăng mới thực sự nằm lại trong túi người nông dân.

Xây dựng nông thôn mới, suy cho cùng, đích đến không phải là những con đường bê tông hay những công trình trụ sở hoành tráng, mà là đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao.

Với phương châm "Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ", cùng sự năng động của thế hệ nông dân trẻ như anh Nghĩa và định hướng của cấp ủy, chính quyền, Gia Phù đang từng bước hiện thực hóa khát vọng làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, biến tiêu chí thu nhập trở thành đòn bẩy vững chắc cho sự phát triển toàn diện.