Đảm bảo an ninh lương thực ở vùng nông thôn Tây Bắc, giúp người dân thoát nghèo

Trao đổi với phóng viên, ông Lò Văn Cương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên cho biết: “Đến nay, nông nghiệp không chỉ đảm bảo an ninh lương thực cho Điện Biên mà còn đóng vai trò “bệ đỡ vững chắc” cho nền kinh tế tỉnh. Với tỷ trọng đóng góp 13,65% trong tổng sản phẩm (GRDP) toàn tỉnh giai đoạn 2021–2025, nông nghiệp Điện Biên đã khẳng định được vai trò chiến lược trong phát triển bền vững và giảm nghèo hiệu quả”.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2021–2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Điện Biên đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 29/7/2021 về phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Đây là định hướng lớn, cho thấy sự ưu tiên chiến lược của tỉnh trong việc phát triển nông nghiệp một cách toàn diện.

Từ nghị quyết này, UBND tỉnh đã xây dựng chương trình hành động cụ thể, các sở ngành, địa phương chủ động cụ thể hóa bằng các kế hoạch, nhiệm vụ thường niên. Các nội dung trọng tâm được lồng ghép vào nhiều chương trình lớn như chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số…

Quan trọng hơn, Điện Biên đã tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng tập trung, chọn lọc, ứng dụng công nghệ, nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất. Các vùng sản xuất tập trung từng bước hình thành, gắn với đầu tư chế biến sâu và xây dựng chuỗi giá trị nông sản.

Đến năm 2025, toàn tỉnh Điện Biên dự kiến có tổng diện tích 11.200 ha cây cao su, cà phê, chè tăng hơn 2.200 ha so với đầu nhiệm kỳ. Cây mắc ca, loại cây có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện đất dốc, khí hậu khắc nghiệt cũng được mở rộng lên đến 10.632 ha.

Đây là bước chuyển mình mạnh mẽ, thể hiện rõ quyết tâm của tỉnh trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp theo chiều sâu, thay vì dựa vào những cây trồng ngắn ngày năng suất thấp như trước đây. Không chỉ vậy, nhiều mô hình liên kết giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp bước đầu được hình thành, góp phần xây dựng chuỗi giá trị khép kín, giảm rủi ro thị trường và tăng lợi nhuận cho người nông dân.

Đáng chú ý, tỉnh đã có những bước tiến trong việc xây dựng thương hiệu và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm nông sản như chè Tủa Chùa, cà phê Mường Ảng những cái tên đang dần khẳng định chỗ đứng trên thị trường nội địa và quốc tế.

Song song với phát triển cây công nghiệp dài ngày, Điện Biên vẫn giữ vững thế mạnh trong đảm bảo an ninh lương thực. Sản lượng lương thực có hạt toàn tỉnh năm 2025 ước đạt 289.100 tấn, vượt 3,25% so với kế hoạch. Đàn gia súc tăng bình quân 2,6%/năm, trong khi tỷ lệ che phủ rừng đạt 45,5% – vừa bảo vệ môi trường sinh thái, vừa duy trì hệ sinh thái nông nghiệp bền vững.

Các nguồn lực từ chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là vốn đầu tư, đã được sử dụng đúng chỗ, góp phần hình thành chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ, tạo việc làm và tăng thu nhập cho lao động nông thôn. Nhờ đó, hàng nghìn hộ dân, trong đó có đông đảo đồng bào dân tộc, đã từng bước thoát khỏi đói nghèo.

Những mô hình điểm trong chuyển đổi cơ cấu sản xuất ở nông thôn Tây Bắc

Là xã cửa ngõ của tỉnh, Tuần Giáo sở hữu nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp. Sau khi vận hành chính quyền hai cấp hiệu quả, xã đã triển khai mạnh mẽ quá trình tái cơ cấu nông nghiệp. Đảng ủy xã tập trung chỉ đạo hệ thống chính trị vào cuộc, tuyên truyền sâu rộng để người dân thay đổi tư duy sản xuất.

Từ những vùng đất dốc, kém hiệu quả, người dân đã chuyển sang trồng cây mắc ca, cà phê, cây ăn quả… đến nay, Tuần Giáo có gần 2.400 ha mắc ca, 609 ha cà phê và hàng chục hecta cây ăn quả. Những giống lúa, ngô năng suất cao cũng được đưa vào sản xuất, vừa nâng cao giá trị, vừa đảm bảo an ninh lương thực.

Quan trọng hơn, xã đã chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình sản xuất hộ nhỏ lẻ sang hợp tác xã, tổ hợp tác, giúp người dân tiếp cận được nguồn vốn, công nghệ, thị trường và nâng cao thu nhập bền vững.

Ngoài Tuần Giáo thì không thể không nhắc đến xã Mường Ảng, nơi được mệnh danh là “thủ phủ cà phê” của Điện Biên. Với hơn 1.662 ha cà phê, mỗi năm cho doanh thu hơn 260 tỷ đồng, sản lượng tươi đạt 16.500 tấn, đây là cây trồng chủ lực giúp địa phương này bứt phá.

Xã cũng đã xây dựng thành công một số mô hình trồng cây ăn quả tập trung theo chuỗi giá trị, với tổng diện tích 125 ha, sản lượng 450 tấn/năm. Bên cạnh đó, chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) cũng ghi nhận kết quả tích cực với 18 sản phẩm đạt chuẩn, trong đó nhiều sản phẩm cà phê đã có mặt tại các siêu thị, cửa hàng và điểm du lịch trong và ngoài nước.

Đây không chỉ là thành quả về mặt kinh tế mà còn là bước tiến về nhận thức, tư duy sản xuất và vai trò chủ động của người dân trong chuỗi giá trị nông sản.

Theo ông Lê Xuân Cảnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên, trong thời gian tới, ngành sẽ tiếp tục bám sát thực tiễn, triển khai hiệu quả công tác giám sát dịch bệnh cây trồng, vật nuôi để đảm bảo sản lượng thu hoạch cuối năm như lúa mùa, mắc ca, chăn nuôi… Những nỗ lực này sẽ là tiền đề quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng toàn ngành, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả.

Câu chuyện Điện Biên không chỉ là thành quả của một địa phương mà là minh chứng sống động cho vai trò của nông nghiệp trong công cuộc giảm nghèo bền vững. Khi chính sách phù hợp, khi người dân được trao quyền, được tiếp cận với khoa học, thị trường và liên kết sản xuất, họ hoàn toàn có thể vươn lên thoát nghèo.