Ở xứ sở hoa anh đào có một loại củ được mệnh danh là "vàng xanh" mà mỗi khi nhắc đến tên khầu như ai cũng biết. Wasabi - củ cải ngựa Nhật Bản - không chỉ là một loại gia vị, mà còn là biểu tượng của sự tinh túy và đẳng cấp. 

Với mức giá "chát" lên đến 250 USD/kg (khoảng hơn 6 triệu đồng), Wasabi nghiễm nhiên chiếm lĩnh vị trí "cây trồng đắt đỏ nhất hành tinh", khiến giới sành ăn trên toàn thế giới phải trầm trồ.

Theo tìm hiểu, mỗi cây wasabi phải trồng đến 2 năm mới có thể thu hoạch được, mỗi củ chỉ nặng khoảng 300 gram. Đặc biệt, loại củ này sau khi thu hoạch phải được sử dụng ngay, nếu để quá 15 phút sẽ mất đi hương vị cay nồng đặc trưng.

Được biết loại mù tạt ngon nhất được chế biến từ cây wasabi có màu xanh lục bích, vị cay nhẹ xen lẫn vị ngọt thoang thoảng, không hăng và cũng không làm cay họng, khác hoàn toàn so với mù tạt bày bán tràn lan trên thị trường.

Sở dĩ củ wasabi tươi có giá cả đắt đỏ như vậy là vì sau khi nghiền ra để ăn, bột wasabi tươi chỉ sử dụng được trong vòng… 15 phút. Wasabi thành phẩm phải được sử dụng ngay, nếu để quá 15 phút sẽ mất đi hương vị cay nồng đặc trưng. Các nhà hàng chỉ mài nó ra thành gia vị wasabi khi cần thiết mà thôi.

Đây là một trong những loại củ đắt đỏ bậc nhất thế giới. Để mục sở thị "vương quốc" của Wasabi, người ta phải lặn lội đến những vùng núi non hiểm trở của Nhật Bản. 

Những ruộng Wasabi thường "ẩn mình" trên các triền núi dốc đứng, nơi người nông dân phải "cuốc bộ" hàng giờ đồng hồ trên những con đường mòn quanh co mới có thể tiếp cận. Địa hình khắc nghiệt đồng nghĩa với việc mọi công đoạn, từ gieo trồng đến chăm sóc, đều phải thực hiện thủ công bằng những dụng cụ thô sơ nhất.

Nguyên nhân chính có thể kể đến là quy trình sản xuất quá kỳ công và khó nhằn, khiến loại cây "kén tính" này có số lượng rất khan hiếm khi khó có thể phát triển ở quy mô thương mại.

Trong thực tế loại củ này chỉ sống trong môi trường núi ở Nhật Bản. Do đó, ruộng Wasabi thường nằm ở những triền núi hiểm trở, khiến người nông dân phải đi bộ hơn một giờ theo đường núi mới tới nơi.

Không chỉ đắt đỏ củ Wasabi được mệnh danh là loại củ "kén tính" bới nó chỉ phát triển ở những nơi có nồng độ Ph trong đất giao động từ 6-7 và nguồn nước sạch như khe suối. Vì vậy, người nông dân đã tạo ra một hệ thống lọc tự nhiên với những lớp cát mịn và nhiều loại đá có kích cỡ khác nhau, nhằm đảm bảo nguồn nước tinh khiết nhất có thể. Điều quan trọng nhất là phải duy trì được nhiệt độ nước ở trong khoảng 15 độ C, điều kiện lý tưởng để giống củ cải ngựa phát triển.

Là loại củ đắt đỏ bậc nhất thế giới, do đó để trồng được củ Wasabi, người nông dân rất vất vả, bởi nếu củ Wasabi chỉ cần bị ngập một tí là sẽ chết ngay. Bên cạnh đó, phải trồng củ cải ngựa Nhật Bản ở nơi có nhiều bóng râm để hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và ở độ cao phù hợp.

Thêm vào đó, giống cây này rất dễ bị sâu bệnh nên hầu hết các trang trại quy mô lớn đều thất bại, chỉ có một số ít có thể thành công với loại hình "ăn tiền" này.

Hành trình từ khi gieo trồng đến khi thu hoạch Wasabi là cả một quá trình dài đằng đẵng, kéo dài tới 2 năm. Mỗi củ Wasabi khi thu hoạch chỉ nặng trung bình khoảng 300 gram. Đặc biệt, hương vị cay nồng đặc trưng của Wasabi chỉ tồn tại trong khoảng 15 phút sau khi thu hoạch, đòi hỏi người dùng phải thưởng thức ngay lập tức.

Ngoài ra, một trong những lý do khác nữa khiến Wasabi đắt đỏ, đó là tuy hàm lượng nước của Wasabi tương tự như các giống rau khác, hàm lượng chất xơ vừa phải nhưng giống rau này lại có hàm lượng protein, canxi, magie, phốt pho và kali cũng cao hơn. 

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, Wasabi chứa các chất tự nhiên giúp chống lại một số tế bào ung thư, ngăn ngừa các bệnh tim mạch như đột quỵ, tăng huyết áp, đau tim, chống loãng xương, hen suyễn, viêm khớp và dị ứng.

Theo thống kê, phần lớn Wasabi được sử dụng tại các nhà hàng Nhật Bản trên toàn thế giới (khoảng 95%) đều được làm từ củ cải cay, hạt cải bẹ và phẩm tạo màu. Chỉ có khoảng 5% Wasabi là được làm từ củ Wasabi nguyên chất, do giá thành quá đắt đỏ. Điều này càng khẳng định thêm giá trị và sự độc đáo của "vàng xanh" Wasabi - một biểu tượng của sự tỉ mỉ, tinh tế và đẳng cấp trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản.

Đặc biệt những năm gần đây, nhu cầu tiêu thụ Wasabi cho ăn uống, làm đẹp và cả chữa bệnh không ngừng tăng trong khi Nhật Bản đang giảm sản lượng cung cấp vì giá nhân công cao. 

Do vậy, ngoài Nhật Bản, Wasabi mới được trồng thành công ở các một số vùng ở British Columbia (Canada), bang Oregon (Mỹ), Trung Quốc, New Zealand và Việt Nam.

Đáng chú ý, ở nước ta Wasabi được đưa về trồng ở các khu rừng bán nhiệt đới ngoại ô Đà Lạt. Mô hình được nhân rộng thành công, nhiều doanh nghiệp có thể xuất khẩu Wasabi sang Nhật Bản. Anh Nguyễn Văn Tuyển trồng củ Wasabi tại nông trại của mình. Thông tin thêm trên báo Vietnamnet, anh Tuyển từng bán loại củ này với giá vài triệu đồng/kg.

Một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng Wasabi, một loại gia vị truyền thống của Nhật Bản và thường được sử dụng để ăn cùng món Sushi, có thể đem lại lợi ích trong việc tăng cường trí nhớ và năng lực nhận thức của người cao tuổi.