Trao đổi với phóng viên, ông Trần Xuân Tâm, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên, cho biết: “Đến hết quý III, đơn vị đã thực hiện chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng năm 2024 cho 6.394 chủ rừng, với tổng số tiền 165,124 tỷ đồng, đạt 98% kế hoạch. Đồng thời, công tác chi trả tiền còn tồn đọng của các năm trước cũng đã hoàn thành cho 428 chủ rừng, với số tiền 4,738 tỷ đồng”.

Việc chi trả kịp thời, đúng đối tượng không chỉ góp phần tăng thu nhập cho người dân, mà còn là động lực để các chủ rừng cùng người dân tích cực giữ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái.

Bên cạnh đó, Điện Biên cũng đã hoàn thành rà soát diện tích rừng đủ điều kiện chi trả DVMTR năm 2024, với tổng diện tích đạt 265.494,41 ha. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để đảm bảo chính sách được thực hiện minh bạch, công bằng và hiệu quả.

Nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ địa phương, cộng đồng và chủ rừng, từ đầu năm đến nay, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên đã tổ chức 19 lớp tập huấn, thu hút hơn 680 lượt học viên, đạt 100% kế hoạch. Các lớp học tập trung vào nội dung: xác định diện tích rừng, quy trình chi trả, giám sát thực địa và công tác tài chính – kế toán liên quan đến DVMTR.

Đặc biệt, để đảm bảo tính minh bạch và đúng quy định, tỉnh đã tổ chức các cuộc kiểm tra, giám sát liên quan đến chi trả DVMTR và công tác trồng rừng thay thế, đạt 100% kế hoạch đề ra.

Thông qua kiểm tra, nhiều sai sót nhỏ trong xác định diện tích và đối tượng thụ hưởng đã được phát hiện, chỉnh sửa kịp thời, từ đó nâng cao chất lượng triển khai chính sách tại cơ sở.

Theo ông Trần Xuân Tâm, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên thì chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã và đang đem lại hiệu quả tích cực tại Điện Biên. Người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, có thêm nguồn thu nhập từ việc bảo vệ rừng, thay vì phải sống nhờ vào khai thác gỗ, đốt nương làm rẫy như trước đây.

Ông Tâm cho rằng, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và xâm lấn rừng ngày càng phức tạp, việc trao quyền và trao lợi ích kinh tế cho cộng đồng thôn bản ở vùng sâu, vùng xa là một cách tiếp cận hiệu quả để giữ rừng bền vững. Ông Tâm nhấn mạnh: “DVMTR không chỉ là hỗ trợ kinh tế, mà là cách để người dân trở thành lực lượng nòng cốt trong bảo vệ rừng. Đây chính là chiến lược “lấy người dân làm trung tâm” trong phát triển lâm nghiệp bền vững”.

Tại xã Sín Thầu, anh Chang Phạ Giá, một chủ rừng nhận khoán bảo vệ, chia sẻ: “Gia đình tôi có gần 20 ha rừng được giao khoán bảo vệ. Mỗi năm nhận được khoảng 20 – 25 triệu đồng từ chi trả DVMTR. Có tiền, tôi đầu tư nuôi gà, nuôi lợn, không còn phải đi phá rừng hay làm thuê xa nhà nữa. Giữ rừng giờ là việc có ích và có thu nhập”.

Chị Lò Thị Ánh ở xã Mường Phăng thì chia sẻ: “Trước đây, mình nghĩ rừng chỉ là nơi lấy củi. Giờ thì khác rồi. Mỗi năm nhận tiền, mình dùng để mua phân bón, trồng thêm cây ăn quả, mua thêm giống lợn. Nhờ có rừng, cuộc sống bớt khó khăn, con cái có điều kiện đi học”.

Những câu chuyện như thế đang lan tỏa tại khắp các xã vùng cao của tỉnh Điện Biên nơi mà một thời cuộc sống gắn liền với phá rừng, nay đang dần thay đổi nhờ chính sách DVMTR.

Chia sẻ với phóng viên, ông Hà Lương Hồng, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Điện Biên cho biết: “Do chính sách chi trả DVMTR được triển khai tốt đến từng chủ rừng, vì thế ý thức, trách nhiệm của các chủ rừng được nâng lên. Các vụ phá rừng đã giảm rất nhiều, hiện nay cộng đồng thôn bản là các chủ rừng đã nhiệt tình tham gia cùng lực lượng kiểm lâm giữ rừng”. Theo như ông Hồng thì người dân đã có trách nhiệm hơn trong việc giữ rừng cũng như tố giác các vụ vi phạm về rừng. Nhiều xã trước là điểm nóng về phá rừng, làm nương rẫy thì bây giờ người dân đã tập trung giữ rừng.

Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tại Điện Biên không chỉ góp phần bảo vệ gần 270.000 ha rừng tự nhiên, mà còn mang lại sinh kế bền vững cho hàng ngàn hộ dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số sống gần rừng.

Khi người dân thực sự được hưởng lợi từ việc giữ rừng, rừng sẽ không còn là gánh nặng mà trở thành “nguồn vốn sống” quý giá. Đó cũng là cách Điện Biên đang bước đi vững chắc trên con đường phát triển kinh tế xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu và giữ gìn màu xanh của rừng cho thế hệ mai sau.