Tài sản quý giá giữa đại ngàn nông thôn Tây Bắc

Với tổng diện tích tự nhiên hơn 953.000ha, trong đó diện tích đất có rừng đạt trên 426.000ha, Điện Biên là một trong những địa phương có tỷ lệ che phủ rừng cao của cả nước. Những cánh rừng già, rừng tái sinh không chỉ là lá phổi xanh, bảo vệ môi trường sinh thái mà còn là nguồn sinh kế, gắn bó chặt chẽ với đời sống của hàng vạn người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống ven rừng.

Tuy nhiên, cũng như nhiều địa phương miền núi khác, công tác bảo vệ và phòng cháy chữa cháy rừng ở Điện Biên luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Hoạt động làm nương rẫy, đốt thực bì, khai thác lâm sản trái phép... nếu không kiểm soát tốt có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Nhận thức rõ điều đó, những năm gần đây, tỉnh Điện Biên đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để giữ rừng, trong đó đặc biệt quan tâm đến vai trò của người dân, lực lượng quan trọng nhất trong cuộc chiến giữ lấy "tấm áo xanh" của đại ngàn.

Ngay từ đầu năm, lực lượng kiểm lâm tỉnh Điện Biên đã phối hợp với các đơn vị chức năng và chính quyền địa phương tổ chức hơn 400 buổi tuyên truyền, thu hút hơn 23.000 lượt người dân tham gia. Không chỉ dừng lại ở các buổi họp thôn, xã, hình thức tuyên truyền còn được lồng ghép vào các hoạt động văn hóa, sinh hoạt cộng đồng để người dân dễ tiếp cận, dễ ghi nhớ.

Theo ông Hà Lương Hồng, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Điện Biên cho biết: “Chúng tôi chú trọng đến việc đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền sao cho gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với tập quán từng vùng. Việc tuyên truyền hiệu quả đã giúp người dân nâng cao ý thức bảo vệ rừng, đặc biệt là ở các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao”.

Song song với tuyên truyền, lực lượng kiểm lâm đã tiến hành ký cam kết bảo vệ rừng với gần 19.000 chủ rừng, đồng thời thực hiện gần 3.000 lượt tuần tra tại những điểm nóng, khu vực có nguy cơ cháy, xâm hại rừng cao. Sự vào cuộc đồng bộ này đã góp phần quan trọng giúp giảm mạnh số vụ cháy rừng so với các năm trước.

Một điểm nhấn quan trọng trong công tác bảo vệ rừng ở Điện Biên là việc phát huy hiệu quả của 1.299 tổ đội phòng cháy, chữa cháy rừng cấp thôn, bản. Đây là lực lượng tại chỗ, am hiểu địa hình, thời tiết, tập quán sinh hoạt và hơn hết, họ yêu rừng như chính ngôi nhà của mình.

Ông Lò Văn Dương, thành viên Đội PCCR bản Nà Ten, xã Thanh Nưa chia sẻ: “Chúng tôi đi rừng hàng ngày, nên chỉ cần thấy có khói hay mùi cháy là biết ngay có chuyện. Khi xảy ra cháy, bà con trong bản phối hợp rất nhanh vì ai cũng thuộc địa hình. Giữ rừng không chỉ là nhiệm vụ mà còn là giữ lấy cái ăn, cái ở, cuộc sống của chính bản thân mình”.

Chính sự am hiểu địa bàn, phản ứng nhanh và tinh thần trách nhiệm cao của các tổ đội PCCR đã giúp nhiều đám cháy được khống chế ngay từ đầu, không để lây lan ra diện rộng.

Những con đường giữ rừng giữa vùng cao nông thôn Tây Bắc

Một điển hình tiêu biểu trong công tác quản lý, bảo vệ rừng là xã Chà Nưa cũ (nay thuộc xã Mường Chà). Người dân nơi đây đang quản lý, bảo vệ hơn 5.200ha rừng tự nhiên, một tài sản quý giá và cũng là động lực để phát triển kinh tế rừng bền vững.

Hiểu rõ tầm quan trọng của rừng, bà con nơi đây đã chủ động cùng nhau mở đường tuần tra, kiểm soát rừng. Không sử dụng máy móc để tránh ảnh hưởng đến hệ sinh thái, người dân tự tay cuốc đất, nhặt đá, san đồi, tạo nên 12 tuyến đường tuần tra với tổng chiều dài khoảng 50km, men theo bìa rừng. Những con đường ấy không chỉ giúp lực lượng chức năng kiểm soát người ra vào rừng, kịp thời phát hiện vận chuyển lâm sản trái phép mà còn là minh chứng sống động cho sự chung tay, đồng lòng của nhân dân trong bảo vệ tài nguyên rừng.

Ông Khoàng Văn Van, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Mường Chà cho biết: “Người dân các bản đã hưởng ứng phong trào với tinh thần rất cao. Không có máy móc, họ vẫn bền bỉ mở đường tuần tra bằng tay, ngày nắng cũng như ngày mưa. Việc làm đó không chỉ góp phần giữ rừng mà còn lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái”.

Kết quả mà tỉnh Điện Biên đạt được trong công tác quản lý, bảo vệ rừng không chỉ thể hiện qua những con số ấn tượng về tỷ lệ che phủ, số vụ cháy rừng giảm mạnh, mà còn là sự gắn kết, đồng thuận giữa chính quyền và nhân dân.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành, lực lượng kiểm lâm với cộng đồng dân cư đã hình thành nên một hệ thống bảo vệ rừng từ tỉnh đến bản. Mỗi người dân trở thành một “người lính canh rừng”; mỗi tổ PCCR trở thành “pháo đài xanh” góp phần đảm bảo an toàn cho rừng.

Giữa bối cảnh rừng đang bị xâm hại ở nhiều nơi, Điện Biên nổi bật như một điểm sáng với cách làm sáng tạo, dựa vào cộng đồng. Những cánh rừng được bảo vệ không chỉ vì lợi ích kinh tế, mà còn bởi ý thức, niềm tin và sự tự hào của người dân đối với quê hương, bản làng mình.