dd/mm/yyyy

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" của đồng bào dân tộc Xa Phó ở Sa Pa?

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" dịch ra có nghĩa là lễ quét làng. Theo quan niệm của đồng bào dân tộc Xá Phó, tháng 2 âm lịch là tháng ma đói, ma làng sẽ về phá hoại cuộc sống của dân làng. Việc thực hiện nghi lễ quét làng để cầu mong được bình yên.
Lễ "Ả nệ ghỉ bá" của đồng bào dân tộc Xa Phó ở Sa Pa?- Ảnh 1.

Lễ quét làng được xã Liên Minh, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ hấp dẫn, tạo không khí vui tươi, phấn khởi cho người dân. Ảnh: Truyền hình Sa Pa.

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" tiếng dân tộc Xa Phó có nghĩa là Lễ quét làng. Theo quan niệm của người Xa Phó, tháng 2 âm lịch hàng năm là tháng ma đói sẽ về phá hoại cuộc sống của dân làng. Việc thực hiện nghi lễ quét làng để xua đuổi tà ma, cầu mong được cuộc sống bình yên. 

Tùy theo từng năm, thầy mo sẽ gieo quẻ xem ngày tổ chức nghi lễ quét làng. Lễ quét làng năm nay được tổ chức vào ngày 16/3.

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" của đồng bào dân tộc Xa Phó ở Sa Pa?- Ảnh 2.

Sau phần lễ, người dân hào hứng trảy hội. Ảnh: Truyền hình Sa Pa.

Nghi lễ quét làng được thực hiện từ nhà thầy mo, sau đó thầy mo và một người 'phụ tá" sẽ đến từng nhà dân trong làng thực hiện cúng tế xua đuổi tà ma từ trong nhà ra ngoài sân và sau đó cắm một tấm phên, tiếng Xa Phó gọi là "Pha lùi", để ngăn không cho tà ma vào quấy phá cuộc sống dân làng.

Câu chuyện kể lại, từ xa xưa, cuộc sống của người Xa phó vô cùng khó khăn, thiếu thốn vì thường xuyên bị ma quỷ tàn phá. 

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" của đồng bào dân tộc Xa Phó ở Sa Pa?- Ảnh 3.

Thầy cúng sẽ đi lần lượt từng gia đình trong thôn cầu những điều tốt lành cho gia chủ. Ảnh: Truyền hình Sa Pa.

Vào ngày mùng 2 tháng 2 âm lịch bỗng có vị thần tiên xuất hiện cứu giúp người dân trị ma quỷ. Từ đó, người Xa phó chọn một ngày đẹp trong tháng 2 để làm lễ quét làng vừa để xua đuổi tà ma, vừa cầu mong những điều may mắn, tốt lành trong năm mới.

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" của đồng bào dân tộc Xa Phó ở Sa Pa?- Ảnh 4.

Những nhành cây nhỏ sau khi được dâng cúng trở thành "cây chổi" thần kỳ giúp người dân xua đuổi tà ma, những điều không may mắn. Ảnh: Truyền hình Sa Pa.

Khi thầy cúng đến nhà làm phép cho từng gia đình, những chiếc phên nhỏ do tự tay gia chủ chuẩn bị sẽ được dâng lên khu vực làm lễ như để thần linh ban phép, truyền "sức mạnh" cho các vật dụng.

Sau khi làm lễ xong, "cây chổi" và những tấm phên được cắm trước cửa, cổng ngoài trời của mỗi ngôi nhà. Nhà có bao nhiêu cổng thì sẽ có bấy nhiêu tấm phên. Đặc biệt, đến bản Xá phó, khi nhìn thấy những tấm phên nhỏ này, người lạ không được vào nhà, nếu không sẽ phạm vào điều cấm.

Lễ "Ả nệ ghỉ bá" của đồng bào dân tộc Xa Phó ở Sa Pa?- Ảnh 5.

Chuẩn bị cho lễ quét làng, nam giới trong gia đình phải đan những tấm phên nhỏ từ cây vầu trên rừng để làm "vũ khí" xua đuổi tà ma sau khi hành lễ. Ảnh: Truyền hình Sa Pa.

Năm nay, 58 hộ dân thôn Nậm Sang, xã Liên Minh (thị xã Sa Pa) thực hiện nghi lễ thiêng này.

Với những nét riêng biệt không thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu, lễ hội quét làng thực sự là một lễ hội độc đáo của đồng bào dân tộc Xa Phó, thị xã Sa Pa.

Mùa Xuân