Chiềng Mung bứt phá từ mô hình nông hộ năng động

Sau khi sáp nhập, xã Chiềng Mung (Sơn La) có địa bàn rộng, trải dài trên vùng cao nguyên Nà Sản màu mỡ, thuận lợi về giao thông khi có cả quốc lộ 6 và quốc lộ 4G đi qua. Phát huy lợi thế tự nhiên, tiềm năng đất đai, những năm qua Chiềng Mung đã trở thành một trong những vùng kinh tế nông nghiệp trọng điểm của tỉnh, nơi hội tụ nhiều mô hình phát triển cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân.

Gia đình chị Trần Ánh Tuyết, tiểu khu Nà Sản, xã Chiềng Mung là một trong những hộ nông dân đẩy mạnh phát triển chăn nuôi của xã. Từ đôi bàn tay cần cù, tinh thần dám nghĩ dám làm, chị Tuyết đã vươn lên phát triển kinh tế trang trại tổng hợp, trồng cây ăn quả kết hợp chăn nuôi lợn quy mô lớn, cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Chị Tuyết chia sẻ: Trước kia, vùng đất Nà Sản còn nhiều khó khăn, người dân chủ yếu trồng ngô, sắn trên nương. Năm được mùa thì mất giá, năm mất mùa thì chẳng đủ ăn. Cái nghèo cứ đeo bám mãi. Tôi tự nhủ phải tìm hướng đi khác, không thể mãi trông chờ vào cây trồng truyền thống.

Năm 2015, được sự hỗ trợ, vận động của chính quyền địa phương và Hội Nông dân xã, chị Tuyết mạnh dạn vay vốn, đầu tư xây dựng chuồng trại chăn nuôi lợn khép kín, có khu xử lý chất thải đảm bảo vệ sinh môi trường. Đến nay, trang trại của chị duy trì thường xuyên 20–30 con lợn nái sinh sản và hơn 150 con lợn thương phẩm.

Theo chị Tuyết, thành công trong chăn nuôi đến từ việc tuân thủ nghiêm quy trình kỹ thuật, tiêm phòng định kỳ và đặc biệt là chăn nuôi an toàn sinh học. “Tôi tận dụng phụ phẩm chăn nuôi để ủ phân bón cho cây ăn quả, vừa tiết kiệm chi phí vừa bảo vệ môi trường. Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, đàn lợn phát triển tốt, ít dịch bệnh, mỗi năm tôi xuất bán hai lứa, thu về trên 200 triệu đồng”, chị Tuyết phấn khởi nói.

Nông dân tiên phong đưa giống cây mới về địa phương

Cũng với tinh thần dám đổi mới, ông Nguyễn Thanh Hải, thôn Hoàng Văn Thụ, xã Chiềng Mùng đã trở thành người tiên phong đưa cây nho Hạ Đen, giống cây trồng mới, năng suất cao về trồng tại Chiềng Mung.

“Năm 2019, tôi biết đến giống nho Hạ Đen không hạt qua chương trình truyền hình. Thấy đây là cây trồng có giá trị cao, phù hợp khí hậu, tôi quyết định đầu tư hơn 3.000m² đất trồng hơn 1.000 gốc nho. Cây nho đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc nghiêm ngặt, nhưng nếu mình đam mê và tuân thủ quy trình thì hoàn toàn có thể thành công”, ông Hải chia sẻ.

Sau gần 1 năm, vườn nho của ông đã cho thu hoạch. Với giá bán tại vườn từ 130.000 – 160.000 đồng/kg, mỗi vụ ông thu khoảng 600 triệu đồng. Đặc biệt, toàn bộ sản phẩm được doanh nghiệp bao tiêu, đảm bảo đầu ra ổn định.

Theo ông Hải, nho Hạ Đen có chu kỳ sinh trưởng dài từ 7 – 10 năm, cho thu hoạch quanh năm và hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với cây ăn quả truyền thống. Thành công của mô hình này mở ra hướng đi mới trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở Chiềng Mung.

Hiện nay, xã Chiềng Mung có 64 doanh nghiệp và hợp tác xã (HTX) hoạt động hiệu quả trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp hàng hóa, chế biến nông sản, thương mại - dịch vụ, du lịch cộng đồng, xây dựng cơ bản.... Các đơn vị này tạo việc làm thường xuyên cho gần 500 lao động địa phương, với mức thu nhập bình quân 7–10 triệu đồng/người/tháng.

Trong hơn 9 tháng năm 2025, tổng thu ngân sách xã đạt trên 7,5 tỷ đồng, bằng 212,4% dự toán, cho thấy sự tăng trưởng vượt bậc của kinh tế địa phương. Chính quyền xã Chiềng Mung đang đẩy mạnh hỗ trợ người dân áp dụng quy trình VietGAP, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, kết nối sản xuất với tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, xã khuyến khích hình thành HTX kiểu mới, tạo điều kiện để các HTX liên kết với doanh nghiệp, tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Ông Trần Xuân Hiệp, Chủ tịch UBND xã Chiềng Mung, cho biết: “Giai đoạn 2025–2030, xã đặt mục tiêu tăng 10% số doanh nghiệp, HTX và hộ kinh doanh so với nhiệm kỳ trước. Chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, HTX tháo gỡ khó khăn về đất đai, vốn, lao động, hạ tầng; đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi nhất cho hoạt động sản xuất, kinh doanh”.

Xã cũng xác định rõ định hướng phát triển là khai thác tối đa tiềm năng sẵn có, khuyến khích nhân dân phát triển nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp sạch, du lịch cộng đồng, từng bước xây dựng Chiềng Mung trở thành xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Từ những mô hình hiệu quả như của chị Trần Ánh Tuyết, ông Nguyễn Thanh Hải và nhiều hộ dân khác, Chiềng Mung đang dần khẳng định vị thế của một vùng đất năng động, sáng tạo – nơi người nông dân vươn lên làm giàu bằng chính sức lao động, khát vọng và tinh thần đổi mới của mình.