Mặc dù giảm trong tháng 1 do giai đoạn Tết nguyên đán, Brazil vẫn ở vị trí thứ 3 trong danh sách các thị trường đơn lẻ tiêu thụ nhiều nhất cá tra Việt Nam, chiếm 9% tổng kim ngạch XK cá tra sang các thị trường.

Cơ cấu sản phẩm cá tra NK vào Brazil

Một điểm đáng chú ý là trong tháng 1/2025, Brazil tiếp tục chỉ NK cá tra phile đông lạnh, trong khi các sản phẩm giá trị gia tăng (GTGT) như cá tẩm bột, chả cá hay cá viên chiên vẫn chưa có chỗ đứng tại thị trường này. Điều này xuất phát từ thị hiếu tiêu dùng: Người tiêu dùng Brazil ưa chuộng cá phile đông lạnh vì dễ chế biến, phù hợp với các món ăn phổ biến của địa phương; Giới hạn trong chuỗi cung ứng: Các sản phẩm GTGT đòi hỏi chuỗi phân phối có khả năng bảo quản đông lạnh cao hơn, điều mà hệ thống logistics của Brazil chưa thực sự đáp ứng tốt; Yêu cầu kiểm định khắt khe: Sản phẩm chế biến sâu phải đáp ứng nhiều quy định NK hơn so với cá phile đông lạnh, gây khó khăn cho DN Việt Nam khi muốn đa dạng hóa mặt hàng XK.

Trong tháng 1/2025, giá XK cá tra sang Brazil giảm khoảng 12-14%. Hơn thế nữa, thị trường này vẫn chưa “mặn mà” với sản phẩm GTGT. Brazil vẫn chỉ tập trung NK cá phile đông lạnh, trong khi DN Việt Nam muốn mở rộng danh mục sản phẩm để gia tăng giá trị XK. Ngoài ra, việc cạnh tranh từ các nguồn cung khác như cá rô phi từ Trung Quốc, cá minh thái từ Mỹ và Peru đang ngày càng phổ biến tại Brazil với giá cả cạnh tranh, tạo áp lực lớn lên cá tra Việt Nam.

Cơ hội từ FTA giữa Việt Nam và khối Mercosur

Một yếu tố đáng chú ý có thể mở ra cơ hội lớn cho XK cá tra Việt Nam sang Brazil trong thời gian tới là việc Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa Việt Nam và khối Mercosur (gồm Brazil, Argentina, Paraguay và Uruguay) đang được khởi động đàm phán. 

Nếu FTA này được ký kết, Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc giảm hoặc loại bỏ thuế quan đối với cá tra XK sang Brazil, giúp sản phẩm có sức cạnh tranh cao hơn so với các loại cá NK khác. Hiện tại, cá tra Việt Nam vào Brazil vẫn chịu một số mức thuế nhất định, trong khi các đối thủ như cá rô phi từ Trung Quốc cũng đang tận dụng các chính sách thương mại ưu đãi tại thị trường này. 

Ngoài ra, FTA với Mercosur không chỉ giúp cá tra Việt Nam tiếp cận sâu hơn vào Brazil mà còn mở ra cơ hội xâm nhập các thị trường khác trong khối, đặc biệt là Argentina – nơi tiêu thụ thủy sản đang tăng trưởng mạnh. Điều này sẽ giúp đa dạng hóa thị trường XK, giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như Mỹ và EU. 

Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội từ FTA này, DN cần chủ động nắm bắt các điều khoản ưu đãi, đồng thời nâng cao tiêu chuẩn chất lượng để đáp ứng các yêu cầu NK khắt khe từ Brazil và các nước Mercosur. Nếu có chiến lược phù hợp, cá tra Việt Nam hoàn toàn có thể mở rộng thị phần tại khu vực Nam Mỹ trong những năm tới.