Độc đáo văn hóa dân tộc Thái

Hội thi trình diễn trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống các dân tộc tỉnh Sơn La, các nghệ nhân và diễn viên quần chúng huyện Mai Sơn đã mang đến phần trình diễn đầy ấn tượng trích đoạn nghi lễ truyền thống “Xên bản Cầu mùa”, một nghi lễ mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái.

Trong tiếng Thái, “Xên” có nghĩa là cúng tế, cầu khấn. Lễ “Xên bản” thường được tổ chức vào tháng 2 đến tháng 3 âm lịch, khi bà con chuẩn bị bước vào một vụ gieo trồng mới. Đây là nghi lễ tâm linh quan trọng, thể hiện ước vọng của người dân về một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bản làng no ấm, yên vui.

Theo phong tục truyền thống, lễ Xên bản do thầy mo chủ trì. Trong lễ, thầy thắp hương, khấn mời các vị thần cai quản đất trời, ruộng nương, thần sông, thần núi, thần thổ địa về chứng giám và phù hộ cho dân bản. Các lễ vật được chuẩn bị chu đáo, gồm gạo, lúa, ngô, rượu, vải, lợn, gà…, tượng trưng cho sự đủ đầy, no ấm của cộng đồng.

Không gian lễ diễn ra trang nghiêm, thành kính, trong tiếng khấn thiêng liêng vang lên hòa cùng tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng khèn, tiếng pí pặp, những âm thanh quen thuộc gắn bó với đời sống tinh thần của người Thái. Mỗi động tác cúng, mỗi lời khấn đều mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, bình an, mùa màng tươi tốt cho người dân trong bản.

Sau phần lễ là phần hội rộn ràng, sôi nổi, nơi bà con cùng nhau múa xòe, hát khắp, thể hiện tinh thần đoàn kết, yêu đời và khát vọng hạnh phúc. Vòng xòe nối vòng tay, gắn kết cộng đồng, như một biểu tượng cho sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên, giữa cá nhân và tập thể.

Việc trình diễn nghi lễ “Xên bản Cầu mùa” tại hội thi không chỉ giúp khôi phục, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, mà còn góp phần giới thiệu nét đẹp tín ngưỡng dân gian của đồng bào Thái Sơn La đến với đông đảo công chúng.

Đây là minh chứng sinh động cho sự gắn bó bền chặt giữa con người và thiên nhiên, giữa văn hóa và đời sống sản xuất, thể hiện khát vọng muôn đời của người dân miền sơn cước về một cuộc sống no đủ, hạnh phúc và bình yên.

Một số hình ảnh Trình diễn nghi lễ truyền thống “Xên bản Cầu mùa”