Có một loại cây dại nhìn giống như nho, mọc thành chùm nhưng kích cỡ chỉ nhỏ như quả trứng cá. Vỏ của nó màu đen hoặc tím sẫm khi đã chín, vị chua ngọt kích thích vị giác. Tại miền Bắc nước ta, bạn có thể bắt gặp loại quả này mọc hoang rất nhiều ở các vùng núi.

Đây là quả lu lu đực. Không chỉ xuất hiện ở Việt Nam, chúng còn mọc phổ biến ở châu Âu (Pháp, Ý) và ở Trung Quốc.

Theo sách "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" của Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Tất Lợi, cây lu lu đực có tên khác là thù lù đực, gia cầu, nút áo, cà đen, long quỳ. Thù lù đực là cây thảo cao 30 - 100 cm, sống hằng năm hoặc lâu năm, có thân phân cành, lá nguyên, hình trái xoan nhọn, thuôn dần thành cuống; phiến hơi phân thùy hay có góc.

Quả thù lù đực nang tròn, lúc còn non có màu lục sau chuyển sang màu vàng hay đỏ, khi chín hẳn có màu tím đen bắt mắt. Quả thù lù đực có chứa nhiều hạt dẹp, khi chín có thể ăn được với vị chua chua ngọt ngọt. Cây thù lù đực ra hoa vào mùa thu.

Cây lu lu đực có vị đắng, hơi ngọt, tính hàn, có ít độc; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi niệu. Vì cây thù lù đực có chứa các hoạt chất alkaloid như: Steroid, solanine, solasonine, solamargine, chaconine, đặc biệt là trong các quả non nên loài cây này thường được phân loại là một cây có độc.

Tuy nhiên, những hoạt chất có tính độc tự nhiên này trong cây thù lù đực có hàm lượng rất nhỏ, không gây chết người và các biến chứng nguy hiểm.

Chính vì vậy quả thù lù đực khi chín có thể ăn được. Thực tế ở các vùng nông thôn nhiều người thích ăn quả thù lù chín. Và ngọn rau thù lù, lá thù lù non được dùng làm rau ở một số nơi. Muốn sử dụng làm rau thù lù để ăn mà tránh độc thì nên luộc qua nước sôi trước khi sử dụng, sẽ làm phân hủy các chất độc.

Vì chứa nhiều chất độc hơn nên tuyệt đối không nên ăn quả thù lù đực khi còn xanh, kể cả ăn tươi hay dùng làm món rau.

Rau thù lù đực là một trong những loại rau dại ngon miệng, nhiều nơi được xem là rau đặc sản. Từ chổ chỉ là một loại rau dại xưa nhà nghèo ăn qua bữa, ăn chống đói, nay rau thù lù đã bước lên thực đơn của nhiều nhà hàng, phổ biến nhất vẫn là rau thù lù luộc chấm mắm; rau thù lù xào tỏi, rau thù lù xào thịt trâu tươi; rau thù lù nấu canh cá...

Hiện nay, tại nhiều nơi cũng đã trồng rau thù lù. Ở nông thôn thì trồng rau thù lù trong vườn đất. Tại thành phố thì trồng rau thù lù đực ở chậu nhựa, chậu cây cảnh, trồng rau thù lù trong thùng xốp...

Hiện tại ở Việt Nam, bạn có thể mua cây giống lu lu đực (thù lù đực) với giá khá rẻ, chỉ khoảng 5.000 đồng/cây. Còn quả lu lu đực hiện rất hiếm thấy trên thị trường. Trong khi đó ở Trung Quốc, quả lu lu đực được bán với giá cao ngất ngưởng - 240 NDT/kg, khoảng 878.000 đồng/kg.