Người "giữ lửa" cho bản làng

Chúng tôi đến xã Pú Nhi trong một buổi sớm nắng nhẹ. Nhắc đến già làng Cứ Chừ Tú ở bản Tìa Ló B, ai cũng tỏ vẻ kính trọng. Cậu thanh niên Sùng A Vang, không ngần ngại làm người dẫn đường, miệng cười tươi “Muốn biết Pú Nhi thay đổi thế nào thì cứ đến gặp ông Tú”.

Bản Tìa Ló B cách trung tâm xã hơn 10km, với những cung đường quanh co, trơn trượt. Vang cẩn thận nhắc: “Anh ngồi chắc vào nhé, đường xấu lắm, nhiều đá, dễ trượt tay lái”. Sau hơn nửa giờ đánh vật với con đường núi, bản hiện ra trong sương sớm. Trước mắt chúng tôi là ngôi nhà gỗ mộc mạc nằm nép mình dưới tán rừng, nơi sinh sống của người già làng được cả xã Pú Nhi kính trọng.

Nghe tin có khách phương xa đến, ông Tú vội vã từ nương trở về. Dáng người rắn rỏi, làn da sạm nắng, ông đón chúng tôi bằng nụ cười hiền hòa và ánh mắt chân thành. Câu chuyện bên bếp lửa bập bùng hé lộ những đổi thay kỳ diệu của bản Tìa Ló B và hành trình không mỏi của một người già làng tận tụy.

Bản Tìa Ló B hiện có 79 hộ, 100% là đồng bào Mông sinh sống. Ông Tú kể, trước đây đời sống bà con còn nhiều khó khăn. Kinh tế bấp bênh, thanh niên trong bản không ít người sa vào tệ nạn, ruộng nương bỏ hoang, nhiều gia đình không đủ ăn.

“Không thể cứ để bản như thế mãi”, ông Tú nhớ lại, “Tôi cùng mấy ông già làng khác quyết tâm đi từng nhà, từng ngõ, khuyên bảo bà con thay đổi cách làm nương, bỏ hủ tục, học cách làm ăn mới”.

Từ năm 2010, ông Cứ Chừ Tú luôn là người đi đầu trong mọi phong trào của bản. Ông không chỉ gương mẫu chấp hành chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, mà còn kiên trì tuyên truyền, vận động bà con làm theo. Cùng với sự hỗ trợ từ các chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bản làng dần “thay da đổi thịt”.

Ông Đinh Quang Bạo, Chủ tịch UBND xã Pú Nhi khẳng định: “Ông Tú là già làng có uy tín trong bản, trong xã. Ông luôn đi trước trong làm kinh tế rồi hướng dẫn người dân làm theo. Người dân nghe ông vì ông nói có lý, làm có tình, luôn nghĩ trước cho bản”.

Hiến đất, mở đường, xây trường vì nông thôn mới

Khi xã Nong U (cũ) và nay là xã Pú Nhi triển khai xây dựng nông thôn mới, vấn đề giải phóng mặt bằng gặp không ít khó khăn. Nhiều hộ yêu cầu được đền bù. Chính lúc này, ông Tú lại xung phong đi đầu.

“Muốn có đường, có điện, có trường cho con cháu thì phải dám hiến đất”, ông nói giản dị. Chỉ sau vài buổi trò chuyện, bà con trong bản tự nguyện giao mặt bằng, không đòi hỏi gì thêm.

Không chỉ có vậy, ông còn thường xuyên tham gia tổ hòa giải ở cơ sở, phối hợp với chi bộ và Mặt trận bản để xử lý mâu thuẫn, giữ gìn tình làng nghĩa xóm. Dù trời mưa hay đêm khuya, chỉ cần có việc cần, ông Tú đều có mặt.

Theo ông Tú, muốn xây dựng nông thôn mới thì kinh tế phải vững. Vì vậy, ông tiếp tục tuyên truyền người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cải tạo vườn tạp thành vùng sản xuất tập trung. Những giống cây, giống con có giá trị kinh tế cao được đưa vào sản xuất thay thế cho cây trồng truyền thống kém hiệu quả.

Chính sự chuyển mình trong tư duy sản xuất đã giúp đời sống bà con khởi sắc. Hiện thu nhập bình quân đầu người của bản đạt gần 50 triệu đồng/năm, số hộ khá, giàu chiếm hơn 51%. Bản chỉ còn 4 hộ nghèo.

Không chỉ kinh tế, các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao cũng được duy trì sôi nổi. Hằng năm, trên 80% hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Tìa Ló B liên tiếp là bản tiêu biểu trong các phong trào thi đua của xã Pú Nhi.

Hành trình làm du lịch của một già làng

Không chỉ dừng lại ở việc phát triển nông nghiệp, ông Tú còn là người tiên phong trong khai phá tiềm năng du lịch tại địa phương. Nhận thấy vẻ đẹp hoang sơ của hồ Noong U, nơi được ví như “thiếu nữ ngủ trong rừng” với mặt nước trong xanh, khí hậu trong lành, rừng thông bao quanh. Ông Tú đã lên ý tưởng phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng.

“Tôi trồng rừng thông quanh hồ này hơn 20 năm rồi. Bây giờ cây lớn, không khí trong lành, khách đến chơi ngày càng nhiều”, ông Tú chia sẻ.

Gia đình ông đầu tư xây dựng các chòi nghỉ ven hồ, cải tạo khuôn viên sinh thái, làm 3 phòng homestay, tổ chức dịch vụ câu cá, tiệc nướng, tham quan rừng… Nhờ vậy, hồ Noong U dần trở thành điểm đến của du khách gần xa, nhất là vào dịp lễ, Tết.

Điều đáng quý là ông luôn phối hợp với chính quyền giữ gìn môi trường sinh thái, không để rác thải ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên, gìn giữ vẻ đẹp vốn có của hồ.

Không chức vụ, không ồn ào, ông Cứ Chừ Tú vẫn là cái tên được nhắc đến với sự kính trọng. Ông hiểu nguyện vọng của dân, giải thích chính sách bằng chính tấm gương sống của mình.

Dù đã ở tuổi xế chiều, nhưng ông vẫn đi đầu trong mọi hoạt động: từ vận động xây dựng nông thôn mới, làm du lịch sinh thái, hòa giải mâu thuẫn trong dân đến những việc không tên của bản làng. Ông âm thầm, bền bỉ, như dòng nước mát lành len lỏi vào từng ngõ nhỏ, từng mái nhà ở Tìa Ló B.

Hành trình của ông Cứ Chừ Tú không phải là hành trình đơn độc. Đó là hành trình gắn bó máu thịt giữa một người già làng với bản làng mình, giữa ý Đảng với lòng dân. Sự tận tụy, kiên trì và trách nhiệm của ông không chỉ góp phần làm đổi thay một vùng đất, mà còn là tấm gương sáng để thế hệ trẻ nơi đây noi theo.

Ở nơi rừng núi Điện Biên vẫn có một già làng lặng lẽ "vun trồng" niềm tin, như cách ông đã trồng rừng thông bên hồ Noong U từ hai mươi năm trước, để hôm nay bản làng có bóng mát, có con đường và có cả tương lai...