Đổi mới tư duy, nâng chất lượng đào tạo

Tỉnh Điện Biên hiện có trên 80% dân số sinh sống ở khu vực nông thôn, trong đó phần lớn là đồng bào các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Hà Nhì…

Do điều kiện kinh tế, nhiều thanh niên đồng bào các dân tộc chịu thiệt thòi về cơ hội tiếp cận việc làm và nguồn vốn để phát triển kinh tế. Chính vì vậy, tỉnh đã xác định công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, gắn chặt với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và giảm nghèo bền vững.

Trao đổi với phóng viên, ông Vừ A Bằng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên cho biết: “Về công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, tỉnh Điện Biên thực hiện bám sát các nghị quyết, kế hoạch và chính sách hỗ trợ đào tạo nghề của Trung ương. Đồng thời tỉnh đã ban hành các văn bản, hướng dẫn và điều chỉnh linh hoạt phù hợp với đặc thù từng khu vực. Các cấp, ngành được chỉ đạo phối hợp chặt chẽ trong khảo sát nhu cầu, xây dựng chương trình đào tạo sát thực tế, ưu tiên các nhóm hộ như hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách và thanh niên dân tộc thiểu số”.

Không còn chạy theo số lượng, phong trào, các cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh đã chuyển sang phương châm “đào tạo theo nhu cầu”, lấy hiệu quả làm trọng tâm. Nội dung đào tạo được gắn với thế mạnh của từng địa phương, phong tục tập quán của từng dân tộc. Đồng thời đào tạo nghề phải gắn với giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập và xây dựng nông thôn mới.

Cùng với đó, tỉnh Điện Biên cũng tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn để phù hợp hơn với yêu cầu mới. Việc điều tra, khảo sát nhu cầu học nghề của người dân cũng được thực hiện thường xuyên, có hệ thống, làm căn cứ để mở các lớp nghề thiết thực, hiệu quả.

Hoạt động tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác đào tạo nghề cũng được triển khai sâu rộng đến tận thôn, bản, giúp người dân hiểu rõ lợi ích của việc học nghề, từ đó chủ động tham gia.

Nhiều mô hình đào tạo nghề hiệu quả, thiết thực

Theo ông Vừ A Bằng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên, trong năm học 2024 – 2025, toàn tỉnh Điện Biên tuyển mới 6.621 học viên tham gia các chương trình đào tạo nghề. Trong đó, trình độ cao đẳng có 381 người, trung cấp 1.156 người và sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng là 5.084 người. Tỷ lệ tốt nghiệp đạt cao, đặc biệt với hệ đào tạo ngắn hạn đạt tới 100%, chứng tỏ người học đã tiếp cận tốt nội dung giảng dạy và có thể sẵn sàng tham gia thị trường lao động.

Chỉ tính riêng trong 8 tháng đầu năm 2025, các trường cao đẳng và trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên trên địa bàn đã tổ chức đào tạo cho 2.281 người, đóng góp tích cực vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực địa phương, tạo tiền đề cho quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế – xã hội ở khu vực nông thôn.

Tại huyện Nậm Pồ (cũ), một trong những địa phương khó khăn của tỉnh, công tác đào tạo nghề bước đầu đã ghi nhận kết quả tích cực. Trong 6 tháng đầu năm huyện đã tổ chức 8 lớp đào tạo nghề sơ cấp, tập trung vào hai lĩnh vực thiết thực là xây dựng và may mặc. Những lớp học này không chỉ thu hút đông đảo người dân tham gia mà còn thực sự trở thành “cánh cửa mở ra cơ hội” cho phụ nữ dân tộc thiểu số.

Tại bản Nậm Nhừ Con, xã Nà Hỳ, 35 phụ nữ dân tộc Mông đã tham gia lớp học nghề dệt thủ công, cắt may và giới thiệu sản phẩm. Chị Thào Thị Sơ, một trong những học viên cho biết: “Trong bản, chị em đều đã biết may trang phục truyền thống, nhưng khi cán bộ đến khảo sát, chúng tôi mong muốn học thêm để nâng cao tay nghề. Sau khoá học, ai cũng tự tin hơn khi cắt may, tạo mẫu, thậm chí có thể làm theo đơn đặt hàng”.

Điều đáng ghi nhận trong công tác đào tạo nghề ở Điện Biên là sự gắn kết chặt chẽ với các chính sách hỗ trợ việc làm. Tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm cho lao động sau học nghề. Khuyến khích xuất khẩu lao động, đặc biệt hỗ trợ người lao động vay vốn để đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Bên cạnh đó, nhiều mô hình sản xuất nhỏ, tổ hợp tác, hợp tác xã cũng được khuyến khích thành lập để tạo việc làm tại chỗ, nhất là ở các xã vùng cao. Hàng loạt chương trình vay vốn tạo việc làm, duy trì và mở rộng sản xuất được triển khai đồng bộ, giúp người dân có điều kiện khởi nghiệp, phát triển kinh tế.

Tỉnh Điện Biên cũng đẩy mạnh khảo sát nhu cầu sử dụng lao động của các doanh nghiệp, làm căn cứ định hướng ngành nghề đào tạo. Việc đa dạng hóa ngành nghề, khuyến khích doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh, tạo thêm nhiều việc làm mới, đang mang lại hiệu quả rõ nét. Theo thống kê, trong năm học 2024 – 2025, tỷ lệ lao động có việc làm sau đào tạo nghề đạt trên 75%, một con số cho thấy sự chuyển biến tích cực và thực chất trong công tác đào tạo nghề của tỉnh.

Thành công trong công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm ở Điện Biên không chỉ được đo bằng con số tuyển sinh hay tỷ lệ tốt nghiệp, mà còn thể hiện qua những đổi thay trong cuộc sống của người dân nông thôn, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều gia đình sau khi có người đi học nghề, có việc làm đã thoát nghèo, có tích lũy và vươn lên làm giàu.

Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và sự đồng thuận từ phía người dân, công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm ở Điện Biên đang từng bước đi vào chiều sâu, mang lại hiệu quả lâu dài. Đây cũng là tiền đề quan trọng để tỉnh Điện Biên hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội toàn diện, bền vững.